I. CÁC HỆ THỐNG MẬT THƯ: 1. Hệ thống thay thế: Mỗi mẫu tự của bản tin được thay thế bằng một ký kiệu mật mã. Ví dụ1: Các mẫu tự được thay thế bằng số: A B C D E F G H … X Y Z . 1 2 3 4 5 6 7 8 … 24 25 26 Như thế ta có nội dung mật mã của chữ: “TIẾN LÊN” là: 20, 9, 5, 5, 14, 19 – 12, 5, 5, 14 = TIEENS – LEEN Ví dụ2: Các mẫu tự được thay thế bằng chữ: : A = d : Q, E, R – A, L, K, G – I, B, B, R, C. GIẢI – Bảng giải mã: A B C D E F G H … X Y Z . d e f g h I j k … a b c. – Nội dung mật thư: thu – donj – leeuf = thu dọn lều. Ví dụ 3: Các mẫu tự được thay thế bằng hình vẽ. + Mật thư Morse: Dạng mật thư này là dùng các hình vẽ hoặc các ký hiệu tương xứng mã Morse, có nghĩa là các ký hiệu và hình vẽ sẽ có sự thể hiện dài, ngắn – lớn, nhỏ – nhiều, ít – cao, thấp … Nói chính xác hơn, mã Morse là một dạng mật thư. * Các dạng thể hiện: – Dạng chấm – gạch: – / . – . / . – / . . / . – – – ( TRẠI) – Dạng núi – đồi : – Dạng trăng khuyết – trăng tròn : – – – – . – Dạng hình âm nhạc : ♫ – ♪♫ ♪ – ♪♫ – ♪♪. – Dạng ký hiệu: Mẫu tự : A – aAa – aA – aa – aAAA Số : I – 1 I 1 – 1 I – 1 1 – 1 I I I Tiếng còi : te – tích te tích – tích te – tích tích – tích te te te . 2. Hệ thống dời chỗ: Trong hệ thống này thì nội dung bản tin không dùng ký hiệu, nhưng các mẫu tự của mỗi tiếng hoặc trật tự của các tiếng của bản tin được dịch chuyển hay xáo trộn. Ví dụ1: Bắt tà vẹt : Xiết ốc Tà – vẹt đường ray. : V T U I W E N E G N X S – Giải mã: Lấy từng cặp mẫu tự (2 chữ kế nhau là 1 cặp) xếp thành dạng thanh ngang (tà – vẹt) đường ray như sau: V U W N G X। । । । । । T I E E N S – Đọc theo hàng ngang, từ trái sang phải, ta có nội dung bản tin là: VUWNG TIEENS = VỮNG TIẾN. Ví dụ2: Đặt đường ray : Chặt đôi thanh sắt để đặt đường ray. : V W G T E N U N X I E S – Giải mã: Chia đôi mật thư và xếp thành 2 hàng ngang (2 đường ray song song) như sau: V W G T E N। । । । । । U N X I E S – Đọc theo cột dọc, từ trái sang phải, ta có nội dung bản tin: VỮNG TIẾN. Ví dụ3: Mật mã ô vuông : Gió thổi theo hướng Đông Bắc : C U B T F H S J H N C N O O R A A O A Y H C G X Z – Giải mã: Đông Bắc – Đọc theo chiều mũi tên, ta có nội dung bản tin là: CHÚC BẠN THÀNH CÔNG – “A R X Y Z” là phần chữ thêm vào cho đủ số ô vuông. 3. Hệ thống ẩn dấu: Mật thư ẩn dấu, là loại mật thư mà các yếu của bản tin tuy vẫn giữ vị trí bình thường và không bị thay thế bằng các ký hiệu, nhưng lại được ngụy trang dưới một hình thức nào đó. Ví dụ 1: Lấy 1 mẫu tự, bỏ 1 mẫu tự. : Điểm số 1, 2. Thằng một bắt sống, thằng 2 giết chết. : H N A K N I H I F O Q U U O A E A L N E L Y U H C O S E 1 3 2 N H O. – Giải mã: Ta chỉ đánh số 1 ,2 cho từng mẫu tự (1 trước – 2 sau) cho đến hết. Ghép các mẫu tự mang số 1 lại với nhau ta được nội dung của bản tin. – Nội Dung: HANHF QUAAN LUCS 12 GIOWF = HÀNH QUÂN LÚC 12 GIỜ. Ví dụ 2: Bỏ 1 chữ, lấy 1 chữ. : “Bước ra một bước một dừng Trông xa nàng đã tỏ chừng nẻo xa” (Kiều) : CẢ ĐỘI AI NÀO MÀ ĐẾN CHỖ ĐÍCH VỀ TRƯỚC THÌ SẼ CÓ ĐƯỢC MƯỜI MỘT QUẢ NÃI TRÁI CHUỐI BOM. – Giải mã: Gợi ý của câu thơ muốn chúng ta cũng đánh số 1, 2 (bước, dừng) như ở ví dụ 1. Nhưng ở mật thư này thì ta chỉ ghép các chữ mang số 2 lại với nhau ta được nội dung của bản tin (tức là dừng thì lấy, bước thì bỏ) . – Nội dung: ĐỘI NÀO ĐẾN ĐÍCH TRƯỚC SẼ ĐƯỢC MỘT NÃI CHUỐI. Ví dụ 3: Mật thư viết bằng hóa chất không màu. Chìa khóa là một câu gợi ý chỉ nước hoặc lửa để giải mã. Ví dụ như: – Tôi lạnh quá (dùng lửa hơ) – Tôi khát quá (nhúng nước) – Hãy tắm rửa sạch sẽ để nhận tin vui (nhúng nước) – Vui ánh lửa trại (dùng lửa hơ) * Một số hóa chất không màu dùng để viết mật thư: MỰC HÓA CHẤT 1) Nước trái cây ( cam, chanh, đào,…) 2) Nước đường 3) Mật ong 4) Giấm 5) Sữa 6) Phèn chua 7) Sáp 8) Nước coca – cola 9) Xa bông 10) Huyết thanh 11) Tinh bột (cơm, cháo, chè, đậu,…) GIẢI MÃ 1) Hơ lửa 2) Hơ lửa 3) Hơ lửa 4) Hơ lửa 5) Hơ lửa 6) Hơ lửa 7) Hơ lửa 8) Hơ lửa 9) Nhúng nước 10) Nhúng nước 11) Teiturediode (Thuốc sát trùng thông thường) II. GIỚI THIỆU MỘT SỐ MẬT THƯ THÔNG DỤNG: 1. Hệ thống thay thế: : Nguyên tử lượng Oxy 1: 4, 9, 22, 4, 20 – 3, 2, 15, 11 – 23, 22, 10 – 12, 9, 16, 6, 19. *Giải mã: O = 16 * Nội dung: Chúc bạn vui khỏe. : Tuổi Mười Bảy Bẻ Gẫy Sừng Trâu 2: 25,4,17,25,15,9,17,19,10,3,2,10,23,19,9,9,11,5,15. *Giải mã: U = 17 * Nội dung: Chúc mừng năm mới. : I = 9 1 , S = 9 2 3: 201,242, 112 – 41, 151, 42, 11 – 22, 51, 212, 211, 222, *Giải mã:Mật thư 2 tầng (J= 101, T=102) * Nội dung: Thu dọn lều. : Vua đi chăn dê 4: K, D, X, V, C – Q, O, X, F, G – S, R, F – Z, E, R, K, D, P – Q, X. *Giải mã: A = D * Nội dung: Ngày trại vui chúng ta. : B = 0h30 – T = 9h30 5: 93, 4, 6, 23 – 93, 83, 0, 4, 43 – 93, 83, 10, 7, 11, 63, 3 – 123. *Giải mã: A = 0h; B = 0h30; C = 1h; D = 1h30… * Nội dung:Tìm gặp trại trưởng Z. : Một đoàn trai gái tắm bên sông Hò hẹn cùng nhau cuộc lấy trồng Một chị, một chồng dư một chị Một chị hai chồng 4 chồng không Hỏi đoàn trai gái đó có bao nhiêu nam (M) và bao nhiêu nữ(N). 6: 16, 4, 5, , 1, 1, 10 – 10, 5, 1, 1, 10 – 7, 21, 14 – 9, 11, 19, 5, 15. *Giải mã: M = 9; N = 10 * Nội dung:Thiên niên kỷ mới. : Bảng hàng cột 7 : 3 1 1 2 2 1 2 2 2 2 1 1 3 1 1 1 3 1 3 2 3 1 2 3 1 3 2 1 1 1 1 2 3 1 1 2 1 1 1 *Giải mã: BẢNG 1 BẢNG 2 BẢNG 3 A B C J K L S T U D E F M N O V W X G H I P Q R Y Z – Sau khi lập bảng, các bạn sẽ đọc nội dung mật mã theo hàng dọc (Bảng 3 hàng 1 cột 2 = T…) * Nội dung: Tập họp ngay : Nguyên tích, phụ te 8: NW/. ya3 + it + kelu + o4 – aklm + utio + z3 + bmn + aohi / AR. *Giải mã: Nguyên âm: a, o, e, i, u. Các chữ còn lại là phụ âm * Nội dung: Bạch lồ : Núi cao, Hố sâu ta chẳng nản Đường Dài, Ngắn trơn vẽ bước đi 9: *Giải mã: Núi = Dài (Te) ; Hố = Ngắn (Tích) * Nội dung: Vé khỏe. : B = NI = DE = TS 10: NN,ES, MT, EM ,IN – MT, EM, AE – KE, TM, MT, TE, ME, AE, – NN, MT, TM, TE, TN – ST, EE, E, E, TE – T, ET, TT, IE. *Giải mã: Đây là mật thư “ghép Morse”: B (. . . -) = NI (- . ..) = … * Nội dung: Chờ ở cổng công viên Lê Văn Tám . 2. Hệ thống dời chỗ: : “Được Ngọc” đừng chia cho ai 11: NW. / ỷK – mệin – òhk – nêuq / AR. *Giải mã: Đây là mật thư “Đọc ngược”. Các bạn đọc ngược từng chữ, hoặc đem mật thư soi vào gương thì sẽ đọc được nội dung. * Nội dung: Kỷ niệm khó quên. : Đuôi có xuôi thì đầu mới lọt. 12: NW./ FOOH – SCAB – NAOGN – SUAHC / AR. *Giải mã: Đây là mật thư “đọc ngược”. Các bạn đọc ngược cả bản tin hoặc đem mật thư soi vào gương thì sẽ đọc được nội dung. * Nội dung:Cháu ngoan Bác Hồ CHÌA KHÓA: CHÓA KHÌA 13: Đỗ mội, mử cột, ngến đười, bỉ chan, đuy hễ, mận nhệnh, mệnh lới. *Giải mã: Đây là mật thư “nói lái 2 chữ” * Nội dung: Mỗi đội cử một người đến ban chỉ huy để nhận lệnh mới. : 14: R S T R A W N A I N G D A G A O W L B X S B O A C K N Q F U N R Y G U N S J I A O A A O D D J N A *Giải mã: Đọc theo hình xoắn ốc như chìa khóa đã gợi ý * Nội dung: : Clb kỷ năng dã ngoại suối trắng quận đoàn ba AR. : Tòa nhà 4 tầng` . “Theo hành lang rồi xuống thang máy” 15: C H U A A N R K H A I M A B L U W A R C I R A I J T J J *Giải mã: Đọc theo hình chữ L nằm ngang: * Nội dung: Chuẩn bị khai mạc lửa trại : 1 3 4 2 16: T M N H R I G J A *Giải mã: Theo thứ tự cho ở chìa khóa, mẫu tự thứ nhất ở vị trí đầu cùng, mẫu tự thứ 2 ở vị trí cuối cùng, bản tin đi dần vào giã theo kiểu con rắn ăn chiếc đuôi của chính mình. * Nội dung: Tạm nghỉ. : 3 1 2 4 17: J W D F O C H W D O I Z *Giải mã: Mật thư biến thể của rắn ăn đuôi * Nội dung: CHỜ ĐỢI Z (Mẫu tự Z vô nghĩa, thêm vào cho đủ nhóm). : CAM RANH 18: H E I A F – O F G G – T L A B W – J R Y O – U E J A – N T A I – D U N Y. *Giải mã: Sắp 7 nhóm mẫu tự thành 7 cột dọc và đánh số thứ tự: 1 2 3 4 5 6 7 H O T J U N D E F L R E T U I G A Y J A N A G B O A I Y F W Đánh số thứ tự cho chìa khóa: Số 1 cho mẫu tự A thú nhất, số 2 cho Mẫu tự A thứ hai, vì không có B nên C mang số 3 và cứ thế tiếp tục… C A M R A N H 3 1 5 7 2 6 4 Cuối cùng ghép các cột vào chìa khóa rồi đọc theo hàng ngang: C A M R A N H 3 1 5 7 2 6 4 T H U D O N J L E E U F T R A I J N G A Y B A A Y G I O W F · Nội dung: Thu dọn lều trại ngay bây giờ. : Con đường AIDS 19: XAYH – AHUC – IRBN – ELEJ – UDDN – NOWW – DFDG – UMAI. *Giải mã: Đây là mật thư đọc ngược từng cụm theo kiểu cách chữ theo gợi ý của chìa khóa: AIDS ta đọc ở Việt Nam là SIDA. Sau khi các cụm được mã hóa xong ta sẽ đọc được nội dung bản tin. * Nội dung: HÃY CHUẬN BỊ LÊN ĐƯỜNG ĐI MAU : PEPSI 20: Có bao biết đến sự sống của loài người – mình yêu thật nhiều cảnh trí thiên nhiên đẹp. *Giải mã: Khi lấy chữ PEPSI dem soi gương thì các bạn sẽ thấy các chữ hiện ra trong gương như các con số :1 2 9 3 9. Do vậy, mỗi cụm của mật thư đều có 9 chữ. Để đọc được nội dung của mật thư, ta chỉ cần đọc theo số thứ tự của từng cụm. * Nội dung:Có bao người biết người mình yêu đẹp thật đẹp . 3. Hệ thống ẩn dấu: : Gõ trống theo điệu VALSE 21: THE – RAZ – OWS – WEAR – IN – VOTE – KNEW – OF – WIVES – ITS – JOY – THE – RADIO – TS – ABC – YOU – MAXIM *Giải mã: Điệu valse có nhịp là “Bùm – chát chát”. Ta chỉ ghi 3 chữ Bùm chát chát ứng với 3 mẫu tự. Ghi từ đầu cho đến hết bản bản tin mật thư. Ghi xong, ta chỉ lấy những chữ có chữ “Bùm”thì các bạn sẽ có nội dung thật của bản tin. (Chát chát: là tín hiệu giã được chèn vào) * Nội dung: TRỞ VỀ VỊ TRÍ CŨ : Bé trước, lớn sau 22: Bồ câu pháp – Kiến ôn – Vi khuẩn hãy – Bướm phương – Ruồi tập . *Giải mã: Nội dung thật được chèn vào các tín hiệu giã là các con vật. Ta chỉ cần xếp các con vật theo thứ tự từ nhỏ đến lớn và gạch bỏ tên các con vật đi thì ta sẽ có nội dung thật. * Nội dung: HÃY ÔN TẬP PHƯƠNG PHÁP. : Theo dấu chân anh. 23: N H E E U F T R O U N G H E O A L A W N G T R U W L A N G S Y I A M E T H R H U M O O N A I A N H O I J E S O O I O A H O A N H O O H I S O O A S A W F D A D O T M O S E A N U A F D A S A O A K H O F C AC S A P H U I B O N H A A N J H O N G K I D I N T H A M *Giải mã:Đọc bản tin theo chữ N thì sẽ đọc được nội dung. * Nội dung: Khi nào hết cỏ tháp mười nhân dân ta mới hết người đánh tây nam . : BD = C , NQ = OP 24: BD, FJ, XD, NP, AK, FV, AM, UC, VP,DK, MR, DP, AY, CA, OE, GK, KA. *Giải mã:Như chìa khóa đã gợi ý. Ta chỉ cần lấy mẫu tự ở giữa 2 mẫu tự giã trong mật thư. * Nội dung: CHÀO NGÀY HỌP MỚI. : Không được dùng thuốc Aspirine. 25: TAHU – DSONJ – LEPEUF – TIRAIJ – CHUARANR – BIJI – TRONWR -VEEFE. *Giải mã: Trong mật thư này thì ký hiệu giã là những mẫu tự A, S,P, I, R, N, E. Ở mỗi cụm mẫu tự ta chỉ bỏ một mẫu tự giã, ta sẽ được nội dung thật. * Nội dung: THU DỌN LỀU TRẠI CHUẨN BỊ TRỞ VỀ. : Đem tử hình các tù nhân mang số 26: V1EE2F3 – L4EE5U6F7 – C8H9I10R11 – H12U13Y14. *Giải mã: Trong mật thư này ký hiệu giã là những con số. Ta bỏ các con số đi thì sẽ có nội dung thật. * Nội dung: VỀ LỀU CHỈ HUY : Hoa mai 5 cánh báo xuân về 27: Denta CHIR – Tổ ong GIOIR – Cửu Long BA – Thống nhất HOOIJ – Tứ giác HUY – Vô cực THUWS – Con ngỗng THI – Hoa mai DDOOI – Cầu vòng LAANF. *Giải mã: Đây là mật thư kết hợp An dấu và dời chỗ: Ký hiệu giã là những con số tượng hình, Những con số tượng hình gợi ý để ta sắp xếp mật thư lại theo thứ tự từ nhỏ đến lớn. * Nội dung: HỘI THI CHỈ HUY ĐỘI GIỎI LẦN BA. : Thân em như chiếc thuyền trôi dạt Sóng xô ra, rồi sóng lại đưa vào. 28: Chân yêu cuối sống ở sống vẫn yêu là Đời lý là cùng và đời là chỉ yêu . *Giải mã: Nội dung thật được xếp theo hình gợn sóng, bắt đầu từ chữ một hàng 1 rồi đến chữ 2 hàng 2, chữ 3 hàng 1 và chữ 4 hàng 2…và cứ thế tiếp tục cho đến hết mật thư. * Nội dung: Chân lý cuối cùng ở đời vẫn chỉ là yêu yêu là sống và sống là yêu : Anh cả – em út bị bắt cầm tù 29: Đến không ai mở cổng Trường hợp này về ngay Sau này sẽ có khi Họp sức làm cho xong. *Giải mã: Lấy chữ đầu và chữ cuối của mỗi hàng ta sẽ được nội dung thật * Nội dung: Đến cổng trường ngay sau khi họp xong. : Nguy______ = Hiểm , ______Hiểm = Nguy 30:___TÒI,BÍ___,TIỂU ___, __NỐI,__ĐUỔI,__VẮT,__VỰC,__TƯỢC,__GŨI ,THỐNG_ *Giải mã: chìa khóa nói rất rõ, ta chỉ điền chữ thích hợp vào chỗ trống, ta sẽ có nội dung thật. * Nội dung: TÌM MẬT THƯ TIẾP THEO TRONG KHU VƯỜN GẦN NHẤT. 4. Giới thiệu một số thuật ngữ gợi ý thường dùng trong chìa khóa mật thư thay thế (sưu tầm) : A: Người đứng đầu(Vua, anh cả,..), át xì, ây B: Bò, Bi, 13,… C: Cê, cờ, trăng khuyết D: Dê, đê E: e thẹn, 3 ngược, tích F: ép, huyền G: Gờ, ghê, gà H: Hắc, đen, thang, hờ, hát I: cây gậy, ia, ai, số một J: Dù, gi, móc, boy, nặng K: Già, ca, kha, ngã ba số 2 L: En, eo, cái cuốc, lờ M: Em, mờ, N: Anh, nờ, O: Trăng tròn, bánh xe, cái miệng, trứng P: Phở, phê, chín ngựơc Q: Cu, rùa, quy, ba ba, bà đầm. R: Hỏi, S: Ech, Việt Nam, hai ngược T: Tê, Ngã ba số 1, te U: Mẹ, you, V: Vê, vờ, Hai, W:Oai, kép, anh em song sinh, X: Kéo, ích, Ngã tư Y: Ngã ba số 3 Z: Kẽ ngoại tộc, anh nằm, co 5. Đĩa giải mã mật thư thay thế thông thường (chữ thay chữ – số thay chữ):
BBT Sưu tầm