Ngứa da mặt là tình trạng rất phổ biến và thường không phải là dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng. Ngứa da mặt thường có thể tự điều trị và cảm giác ngứa thường sẽ hết sau vài tuần. Tuy nhiên trong một số trường hợp tình trạng ngứa xảy ra dai dẳng và cần đến sự trợ giúp của bác sĩ.
Nguyên nhân gây ngứa da mặt
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng ngứa da mặt. Mặc dù nguyên nhân gây ngứa có thể nhìn thấy được chẳng hạn như bệnh vẩy nến hoặc vết côn trùng cắn, ngứa da mặt cũng có thể cho thấy sự hiện diện của một bệnh nào đó.
Da khô
Nếu da bạn bị khô có thể gây nên ngứa da. Ngứa da mặt có thể đặc biệt tồi tệ vào mùa đông và ở những nơi không khí khô. Tình trạng này càng phổ biến khi bạn già đi.
Để giảm ngứa da khô bạn có thể sử dụng kem dưỡng ẩm sau khi tắm, uống đủ nước và sử dụng máy tạo độ ẩm,…
Côn trùng cắn
Một số người có thể bị ngứa trên mặt do bị muỗi đốt. Thông thường, vết muỗi đốt sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, các loại bọ khác (bao gồm cả chấy và rệp ) có thể sống và làm tổ trên da của bạn gây ngứa.
Điều trị tại nhà cho vết cắn của bọ có thể bao gồm dọn dẹp nhà cửa, chườm lạnh, thuốc giảm đau hay thuốc chống viêm có thể cần thiết trong một số trường hợp.
Nổi mề đay
Nổi mề đay là một loại viêm da do giải phóng một chất hóa học trong cơ thể gọi là histamin khiến da sưng tấy và ngứa.
Có hai loại nổi mề đay:
- Nổi mề đay cấp tính: Thường xảy ra nhất sau khi tiếp xúc với một tác nhân gây dị ứng, chẳng hạn như thực phẩm hoặc thuốc. Các nguyên nhân khác cũng gây nổi mề đay cấp tính như thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh.
- Nổi mề đay mãn tính: Chúng có thể tồn tại trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Nổi mề đay có thể gây ngứa ngáy khó chịu và đau đớn, nhưng chúng không lây nhiễm.
Nổi mụn
Một nguyên nhân phổ biển khác gây ngứa da mặt là nổi mụn. Các nốt mụn đôi khi gây ngứa và việc chạm vào các nốt mụn có thể làm vi khuẩn lây lan và kết quả là bạn có nhiều mụn hơn trên mặt. Nổi mụn ngứa có thể do ảnh hưởng của mồ hôi, mỹ phẩm, lỗ chân lông bị tắc hoặc do nội tiết tố.
Thuốc
Một số loại thuốc có thể khiến da bạn bị ngứa bao gồm cả da mặt, ngay cả khi không có dấu hiệu phát ban hoặc kích ứng. Đến gặp bác sĩ nếu cơn ngứa trở nên quá khó chịu. Một số loại thuốc có thể khiến bạn ngứa da:
- Thuốc điều trị tăng huyết áp như ức chế men chuyển, thuốc lợi tiểu.
- Allopurinol dùng cho bệnh Gout.
- Amiodarone dùng cho các vấn đề về nhịp nhịp tim.
- Estrogen.
- Hydroxyethyl cellulose.
- Thuốc giảm đau theo toa như Opioid.
- Simvastatin dùng để điều trị cholesterol cao.
- Thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen, ibuprofen và naproxen sodium.
Bệnh lý về da
Những người có các tình trạng da sau đây có thể bị ngứa da mặt. Nếu bạn mắc phải những bệnh lý này, bạn cần đến khám bác sĩ để có biện pháp điều trị thích hợp.
- Bệnh thủy đậu: Là một bệnh truyền nhiễm do vi rút gây ra.
- Viêm nang lông: Là tình trạng khiến các nang lông bị viêm.
- Ezecma: Da có thể trở nên ngứa, đỏ, nứt và viêm.
- Bệnh vảy nến: Gây ra các mảng da đỏ, có vảy phát triển.
- Viêm tiết bã nhờn: Các tuyến bã nhờn bị viêm và dẫn đến ngứa.
- Bệnh hắc lào: Là một bệnh nhiễm trùng da do nấm.
- Bệnh Zona: Là một bệnh nhiễm vi-rút gây phát ban.
Xem thêm: Ngứa da có phải là dấu hiệu tiềm ẩn một bệnh lý?
Tổn thương dây thần kinh
Một số người có thể bị ngứa trên mặt do tổn thương dây thần kinh. Điển hình là ngứa do tổn thương thần kinh khu trú.
Đột quỵ và bệnh đa xơ cứng đều có thể ảnh hưởng hoặc làm tổn thương các dây thần kinh, có khả năng dẫn đến ngứa da mặt.
Bệnh mãn tính
Ngứa lâu dài mà không có phát ban hoặc bất kỳ dấu hiệu rõ ràng nào khác có thể cho thấy một người đang có bệnh lý tiềm ẩn.
Cụ thể, các tình trạng ảnh hưởng đến máu, thận, gan hoặc tuyến giáp có thể gây ngứa. Một số người bị tiểu đường và HIV cũng có thể bị ngứa.
Những người suy thận mạn cần lọc máu có thể bị ngứa mãn tính. Trên thực tế, 40% người bị suy thận giai đoạn cuối bị ngứa.
Bệnh gan cũng có thể gây ngứa. Khoảng 69% những người bị xơ gan nguyên phát bị ngứa, và 75% trong số những người này cho biết đã từng bị ngứa trước khi nhận được chẩn đoán.
Ngứa mãn tính có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và giấc ngủ,có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn.
Điều trị ngứa da mặt như thế nào?
Phương pháp điều trị ngứa da mặt của bạn sẽ khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Trước tiên, bác sĩ rất có thể sẽ khuyên bạn ngừng gãi da, vì điều đó có thể gây kích ứng thêm lớp biểu bì và khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn.
Một số thuốc có thể được bác sĩ dùng để điều trị ngứa da mặt như:
- Thuốc kháng histamine.
- Kem bôi Hydrocortisone.
- Thuốc chống trầm cảm SSRI.
- Thuốc ức chế calcineurin.
Cách làm giảm ngứa da mặt tại nhà
- Bạn có thể đắp một miếng gạc lạnh lên mặt để làm dịu cơn ngứa thay vì gãi.
- Bạn cũng có thể thử lau mặt bằng khăn ướt hoặc rửa mặt. Nếu nguyên nhân là do chất kích ứng tiếp xúc, điều này có thể làm sạch các tác nhân gây kích ứng.
- Tránh bất kỳ tình huống căng thẳng nào cho đến khi cơn ngứa giảm bớt. Căng thẳng có thể khiến tình trạng ngứa trở nên tồi tệ hơn.
- Vỗ nhẹ lên vùng da bị ngứa để giảm cảm giác ngứa, việc bạn gãi da có thể làm tổn thương bền mặt da.
- Sử dụng kem dưỡng ẩm, lưu ý sử dụng những sản phẩm lành tính, không chất tạo mùi.
- Giữ móng tay sạch và ngắn để tránh việc bạn gãi hoặc chạm lên da mặt.
- Sử dụng các sản phẩm tắm, gội lành tính, không gây kích ứng
- Giữ cho mền, gối, ga giường luôn sạch sẽ.
- Cách ly với nguyên nhân nghi ngờ gây ngứa.
Những điều cần tránh khi ngứa da mặt
- Gãi hoặc chạm tay lên da da mặt thường xuyên.
- Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da chứa chất tạo màu, tạo mùi hay các thành phần dễ gây kích ứng khác.
- Để da mặt tiếp xúc với bề mặt bẩn như điện thoại, ga giường, chăn, gối,… hay môi trường chứa nhiều khói bụi.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Đi khám bác sĩ hoặc chuyên gia bệnh da liễu (bác sĩ da liễu) nếu ngứa:
- Kéo dài hơn hai tuần và không cải thiện với các biện pháp tự chăm sóc
- Nghiêm trọng và làm bạn mất tập trung vào thói quen hàng ngày hoặc ngăn bạn ngủ
- Đến đột ngột và không thể giải thích dễ dàng
- Ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể của bạn
- Đi kèm với các dấu hiệu và triệu chứng khác, chẳng hạn như giảm cân, sốt hoặc đổ mồ hôi ban đêm
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên ngứa da mặt. Ngứa da chỉ được điều trị nhanh chóng và hiệu quả khi biết được nguyên nhân chính xác. Nếu tình trạng ngứa da của bạn nghiêm trọng bạn nên đến thăm khám bác sĩ, tránh tự ý sử dụng thuốc.