Bạn đã biết gì về số đếm Tiếng Trung? Bạn vừa học Tiếng Trung và muốn tìm hiểu về những con số từ cách đọc đến cách sắp xếp? Những con số ẩn chứa những bí mật gì hay ho?…
Bài viết này của Tiếng Trung Cầm Xu sẽ cho bạn biết tất tần tật về những con số trong Tiếng Trung.
SỐ ĐẾM TỪ 1-10:
1 一 yī (nhất)
2 二 èr (nhị)
3 三 sān (tam)
4 四 sì (tứ)
5 五 wǔ (ngũ)
6 六 liù (lục)
7 七 qī (thất)
8 八 bā (bát)
9 九 jiǔ (cửu)
10 十 shí (thập)
Xem hướng dẫn đọc số đếm tại đây
QUY TẮC – CÁCH GHÉP SỐ THỨ TỰ TRONG TIẾNG TRUNG
Phía trên là cách đọc những con số nhỏ , ngoài ra với những con số lớn hơn thì chúng ta cần những từ chỉ hàng trăm, chục, nghìn…
Trước hết chúng mình sẽ giới thiệu đến các hàng đơn vị trong số đếm Tiếng Trung:
ChụcTrămNghìnVạnTrăm Triệu (Ức)十百千万亿ShíBǎiQiānWànYì
Số đếm có thể lên đến hàng triệu, hàng tỉ…Vì vậy bạn không thể chỉ học thuộc lòng tất cả. Chúng ta cần áp dụng vài quy tắc đọc số đếm bằng tiếng Trung Quốc, tương tự như khi chúng mình học cách đọc và ghép số hồi bé, cùng xem xem nhé!
Tất nhiên, từ 0 – 10 mặc định là học thuộc lòng.
Quy tắc đọc số 10 – 19
Đối với số từ 10 – 19, bạn có thể dễ dàng nhìn ra quy tắc.
Chúng ta chỉ đơn giản ghép 10 (shí) với các chữ số từ 1 – 9.
Ví dụ: 15 = 10 (shí) + 5 (wǔ)
Quy tắc đọc số 21 – 99
Ví dụ như số 22:
22 = 二(èr) 十(shí) 二(èr) = hai mươi hai
Theo nghĩa đen thì chúng ta đang viết 2-10-2.
Hãy xem chữ 10 十 (shí) như là “một từ để đo lường đơn vị hàng chục” thì chúng ta sẽ có quy tắc đọc số từ 21-99 sẽ là:
Số đơn vị hàng chục + 十(shí) + số hàng đơn vị
Cũng tương tự với cách đo lường các hàng đơn vị như thế, học số đếm tiếng Trung ở hàng trăm hàng ngàn sẽ đơn giản hơn rất nhiều.
Lưu ý: trước khi đến với cách đọc của các số lớn tiếp theo đó là nếu lớp hay hàng nào không có đơn vị thì sẽ đọc 零 (líng).
Quy tắc đọc số hàng trăm (100 – 999) bằng tiếng Trung
百(bǎi) = Bách = Đơn vị hàng trăm.
Như vậy, 100 sẽ đọc là Yī bǎi (一百), 900 đọc là Jiǔ bǎi (九百)…
Phần hàng chục và đơn vị sẽ ghép thêm vào như vừa nêu ở mục trên.
Ví dụ: 987 = 九百 (jiǔbǎi) 八十 (bāshí) 七 (qī)
907 = 九百(jiǔbǎi)零 (líng)七(qī)
Quy tắc đọc số hàng nghìn (1000 – 9999) tiếng Trung
Cách đọc tương tự với số hàng trăm nhưng chúng ta có thêm:
千(qiān) = Thiên = Đơn vị hàng nghìn.
1000 sẽ đọc thành Yī qiān (一千Nhất thiên).
Ví dụ: 9999 = 九千(Jiǔ qiān)九百(Jiǔ bǎi)九十(Jiǔ Shí)九(Jiǔ)
Rồi, giờ thì dừng lại một chút và chắc chắn rằng bạn đã nắm tất cả quy tắc trước khi đọc phần tiếp theo. Phần tiếp theo có lẽ sẽ hơi khác với cách đọc số mà chúng ta đã quen trước giờ một chút.
Quy tắc đọc số hàng vạn trở lên bằng tiếng Trung
万 (wàn) = đơn vị đo lường cho hàng chục nghìn (hàng vạn) = 0000
亿 (yì) = đơn vị đo lường cho hàng trăm triệu = 0000.0000
兆 (zhào) = đơn vị đo lường cho hàng tỷ = 00.000.000
Để đọc được các số từ hàng chục nghìn trở lên, bạn cần phân biệt điểm khác nhau ở cách tách số của Trung Quốc và cách tách số mà chúng ta được học trước nay
– Cách tách số mà chúng ta quen dùng:
Khi viết số lớn, chúng ta thường tách số bằng dấu chấm (hoặc phẩy), theo nhóm 3 CHỮ SỐ, từ phải sang trái.
Ví dụ: 100.000 hay 200.000 hay 2.000.000
– Cách tách số của người Trung Quốc:
Người Trung Quốc tách số từ phải sang trái, theo nhóm 4 CHỮ SỐ.
Ví dụ với số 100.000 thì họ sẽ tách thành 10.0000
hoặc 2.000.000 thì họ sẽ tách thành 200.0000
Do đó cách đọc số đếm sẽ có một vài khác biệt.
Ở Việt Nam, chúng ta sẽ đọc 100.000 là một trăm nghìn và 2.000.000 là 2 triệu.
Còn ở Trung Quốc, nó sẽ thành 10 vạn và 200 vạn.
Lưu ý: Đối với 100.000 = 10 vạn, chúng ta đọc là Yī Shíwàn (一十万) không đọc Shíwàn (十万)
Để dễ hình hình dung hơn, các bạn có thể so sánh như như dưới đây:
Số đếmViệt NamTrung QuốcMười nghìn10.0001.0000 (一万）Một trăm nghìn100.00010.0000 (一十万）Một triệu1.000.000100.0000 (一百万）Mười triệu10.000.000100000000 （一千万）
Khi đếm các số lớn trong tiếng Trung, tốt nhất là bạn nên tách chúng thành các nhóm có 4 chữ số và nhẩm trong đầu rằng mỗi nhóm 4 số sẽ gồm một chuỗi “千 – 百 – 十 – đơn vị” (ngàn-trăm-chục-đơn vị).
Một khi đã chia được một số lớn thành những nhóm 4 chữ số nhỏ hơn, phân tách bởi dấu phẩy, bạn chỉ cần thay thế mỗi dấu phẩy với “từ chỉ đơn vị đo lường” tương ứng và đọc nó!
Ví dụ, nếu bạn lấy số 9,999,999,999,999
(Chín ngàn tỷ chín trăm chín mươi chín tỷ chín trăm chín mươi chín triệu chín trăm chín mươi chín ngàn chín trăm chín mươi chín)
Theo cách đếm của người Trung Quốc, chúng sẽ được phân lại như sau:
9,9999,9999,9999
Như đã được học, bạn nên đọc mỗi nhóm 4 chữ số là 9999 (九千 九百九十九) (Jiǔqiān jiǔbǎi jiǔshí jiǔ).
Sau đó, thay thế những dấu phẩy bởi những “từ chỉ đơn vị đo lường” mà chúng ta vừa được học theo thứ tự sau:
9 兆 9 亿 9 万
Và giờ, từ trái qua phải, chúng ta sẽ đọc như sau:
九兆 九千九百九十九亿九千九百九十九万九千九百九十九
(Jiǔzhào jiǔqiān jiǔbǎi jiǔshíjiǔyì jiǔqiān jiǔbǎi jiǔshíjiǔwàn jiǔqiān jiǔbǎi jiǔshíjiǔ)
Một số lưu ý về cách đọc chữ số 0 trong những con số lớn
Khi học số đếm trong tiếng Trung, một trong những chữ đầu tiên mà bạn được học là 零 líng (số không) và có 3 quy tắc đơn giản để đọc những chữ số 0 trong những con số lớn.
- Đừng đọc “từ chỉ đơn vị đo lường” khi nó rơi vào số 0
3,038 = 三千零三十八 sānqiān líng sānshíbā (vì 百 rơi vào số 0 nên không cần phải đọc nó).
308三百零八 sānbǎi líng bā (vì 十 rơi vào số 0 nên không cần phải đọc nó).
- Chỉ đọc một số 0 khi có nhiều hơn một số 0 trong nhóm 4 chữ số
00 = 零零 => 零
3,008三千零八 sānqiān líng bā
- Không đọc số 0 (hay nhóm các số 0) khi nó nằm ở cuối một con số (bỏ qua số 0)
8,000 八千 bāqiān
8,300 八千三百 bāqiān sānbǎi
830 八百三十 bābǎi sānshí
– Cách đọc chữ 一 (nhất) có thể thay đổi từ yī thành yì theo vị trí của chữ trong con số. Khi số 1 nằm ở hàng ngàn hoặc trăm, nó được đọc là yì, khi nằm ở hàng chục hoặc đơn vị, nó được đọc là yī:
1,111 =一千一百一十一 （ yì qiān yì bǎi yī shí yī ）
1,831= 一千八百三十一 （ yì qiān bā bǎi sān shí yī ）
– Chữ số 2 có hai cách đọc trong tiếng Trung: 二 (èr) hoặc 两 (liǎng). Khi số 2 nằm ở hàng ngàn hoặc trăm, nó được đọc là 两 liǎng, khi nó nằm ở hàng chục hoặc đơn vị, nó được đọc là 二 èr. Ví dụ như:
2,222 =两千两百二十二
CÁCH ĐỌC CÁC DÃY SỐ THÔNG DỤNG TRONG TIẾNG TRUNG
Với số năm, số nhà hay số điện thoại
Nói năm và số điện thoại thì ta đọc rời từng chữ số.
Số 0 đọc là 零 líng còn trong số phòng và số điện thoại, số 1 thường đọc là yāo.
1998 = 一九九八年 Yījiǔjiǔbā nián
2008 = 二零零八年 Èr líng líng bā nián
01662758004 = 零一六六二七五八零零四 Líng yī(yāo)liùliù’èrqīwǔbā líng líng sì
Số phòng 108 (một linh tám): 一 零 八 yāo líng bā.
Đối với những chữ số thập phân, phân số, phần trăm…
thì có cách đọc sau:
Số thập phân: “.” đọc là “点” (diǎn), phần đằng trước đọc như số bình thường, phần đằng sau không đọc các hàng các lớp, số có bao nhiêu chữ số 0 thì đọc từng đấy số.
Phân số: Đọc theo cách sau: A/B=B分之A (B fēn zhī A)
VD:
1/2= 二分之一 Èr fēn zhī yī
3/5=五分之三 Wǔ fēn zhī sān
5/6=六分之五 Liù fēn zhī wǔ
Phần trăm: Đọc theo cách sau: “百分之A” (“Bǎi fēn zhī A”)
VD: 3%=百分之三
Về cách đọc ngày tháng năm sinh bằng tiếng Trung:
Bạn cần biết thềm một số từ vựng mới.
+ Năm = 年 = nián.
+ Tháng = 月 = yuè.
+ Ngày = 日 = rì (áp dụng trong văn viết) hoặc号 = hào (áp dụng trong văn nói).
Nghĩa là khi viết, chúng ta sẽ viết 日, còn khi nói bạn sẽ dùng 号.
Trong tiếng Trung, thứ tự nói ngày sinh nhật là Năm, rồi tới Tháng, cuối cùng là Ngày.
Ví dụ: Tôi sinh ngày 20/7, chỉ cần nói:
7月20号 (qī yuè èrshí hào).
– Nếu muốn thêm năm vào, bạn có thể sử dụng hai số cuối của năm.
Ví dụ: Tôi sinh năm 1986, vậy khi nói sẽ là:
1986年 (yījiǔbāliù nián) hoặc 86年 (bāliù nián)
Vậy nói ngày sinh nhật đầy đủ nhất là 86年 7月20号.
Về cách đọc các thứ trong tuần:
tuần 星期 xīngqí
thứ 2 星期一 xīngqíyī
thứ 3 星期二 xīngqí’èr
thứ 4 星期三 xīngqísān
thứ 5 星期四 xīngqísì
thứ 6 星期五 xīngqíwǔ
thứ 7 星期六 xīngqíliù
chủ nhật 星期日 xīngqírì
KÍ HIỆU SỐ ĐẾM BẰNG NGÓN TAY KIỂU NGƯỜI TRUNG QUỐC
Nếu bạn để ý lúc xem phim ảnh Trung Hoa thì có thể sẽ nhận thấy người Trung Quốc bán hàng hay mua hàng thường ra dấu các con số bằng ký hiệu tay. Bạn có tò mò những con số sẽ được kí hiệu như thế nào trong Tiếng Trung không? Dưới đây tụi mình sẽ cho bạn bảng ký hiệu tay các số 1 – 10 của Trung Quốc.
Ý NGHĨA CỦA CÁC CON SỐ, DÃY SỐ ĐẶC BIỆT TRONG TIẾNG TRUNG:
Dựa vào sự đồng điệu trong âm đọc chữ Hán mà với người Trung Quốc, một vài con số được coi là may mắn và đương nhiên sẽ có một vài con số bị coi là xui xẻo.
Số hai được coi là con số may mắn. Trong tiếng Trung có câu thành ngữ “Hảo sự thành song”, có nghĩa là mọi việc tốt đều đi thành đôi. Vì vậy người Trung Quốc chuộng trang trí mọi thứ có đôi có cặp.
Trong khi đó, số bốn lại được coi là con số xui xẻo trong tiếng Trung vì đồng âm với từ ‘tử’ – chết….
Với bản tính thích chơi chữ và số, dưới đây tụi mình sẽ giới thiệu ý nghĩa ngắn gọn của các con số mà người Trung Quốc thường sử dụng thay thế cho những từ Tiếng Trung cơ bản:
– Số 0: Bạn, em, …
– Số 1: Muốn
– Số 2: Yêu
– Số 3: Nhớ hay là sinh (lợi lộc)
– Số 4: Người Hoa ít sử dụng con số này vì 4 là tứ âm giống tử, nhưng số 4 cũng có 1 ý nghĩa rất hay đó là đời người, hay thế gian.
– Số 5: Tôi, anh, …
– Số 6: Lộc
– Số 7: Hôn
– Số 8: Phát, hoặc nghĩa là ở bên cạnh hay ôm
– Số 9: Vĩnh cửu
Bởi khi chúng ta đọc lên mỗi 1 con số đều đồng âm với 1 từ tiếng Hán nên người Trung Quốc hay có những câu tỏ tình được ghép bởi các con số (ở đây mình dùng ngôi tớ – cậu thay vì anh – em hay em -anh):
520 = Tớ yêu cậu
530 = Tớ nhớ cậu
520 999 = Tớ yêu cậu mãi mãi
520 1314 = Tớ yêu cậu trọn đời trọn kiếp (1314 = 1 đời 1 kiếp)
5910: Tớ chỉ cần cậu
9420: Chính là yêu cậu
51770: Tớ muốn hôn cậu. (Sử dụng 2 số 7 để lịch sự, giảm nhẹ sự sỗ sàng)
51880: Tớ muốn ôm cậu.
25251325: Yêu cậu yêu cậu mãi mãi yêu cậu
VIẾT SỐ BẰNG CHỮ HÁN TRONG HÓA ĐƠN HỢP ĐỒNG TIẾNG TRUNG
Hợp đồng, phiếu thu, hóa đơn hay trong bất kỳ loại giấy tờ có liên quan đến tài chính đều phải có phần viết “Bằng chữ” về tổng số tiền cuối cùng. Tuy nhiên, phần viết bằng chữ trên hợp đồng, giấy tờ khác hoàn toàn với số đếm thông thường.
Trong các hóa đơn hoặc phiếu thu in sẵn của Trung Quốc, họ thường in sẵn các đơn vị như :
亿 仟 佰 万 仟 佰 拾 元 分 角。
Người viết hóa đơn sẽ điền chữ số của các con số tương ứng vào khoảng trống giữa các đơn vị.
Dưới đây sẽ là bảng so sánh quy tắc viết bằng chữ các con số trong Tiếng Trung bình thường và trên hợp đồng:
SốSố viết thườngBằng chữ 0〇零(líng)1一壹(yī)2二贰(èr)3三叁(sān)4四肆(sì)5五伍(wǔ)6六陆(liù)7七柒(qī)8八捌(bā)9九玖(jiǔ)10十拾(shí)20二十/廿贰拾/念(èrshí/niàn)30三十/卅叁拾(sānshí/sà)40四十/卌肆拾(sìshí/xì)100一百壹佰(yī)bǎi1,000一千壹仟(yī)qiān10,000一万壹万(ýī)wàn100,000,000一亿壹亿(yī)yì
Còn vấn đề gì thắc mắc, bạn có thể để lại ở phần bình luận để tụi mình giúp bạn giải đáp nhé.
————————————————————————————
Xem lịch khải giảng mới nhất của Tiếng Trung Cầm Xu tại đây
Youtube