Bệnh HIV/AIDS là một căn bệnh thế kỷ hầu như ai cũng được nghe qua. Xã Long Điền A, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang có dân số khá đông 15.098 nhân khẩu, nhưng người mang căn bệnh này lại chiếm gần 0.6 % (đến tháng 10 năm 2022, Trạm Y tế xã quản lý 83 người nhiễm còn sống) và trung bình mỗi năm phát hiện khoảng 05 người nhiễm mới.
Hiện nay bệnh HIV/AIDS chưa có thuốc nào chữa khỏi, vì vậy để biết cách phòng ngừa cho chính bản thân và cho cộng đồng cũng như cả hệ thống chính trị cùng tham gia tuyên truyền cho mọi người các biện pháp phòng ngừa HIV/AIDS một cách hiệu quả hơn.
Biểu hiện của bệnh có 4 giai đoạn:
– Giai đoạn sơ nhiễm (thời kì cửa sổ): kéo dài từ 2 đến 6 tháng, cơ thể khỏe mạnh, bình thường. Xét nghiệm HIV cho kết quả (-) (vì thế trong giai đoạn này dễ lây cho người khác nếu quan hệ tình dục không an toàn).
– Giai đoạn HIV không triệu chứng: thời gian kéo dài 5 đến 7 năm. Xét nghiệm HIV (+).
– Giai đoạn cận AIDS: vẫn không có biểu hiện đặc trưng, xét nghiệm (+)
– Giai đoạn AIDS: có các biểu hiện như:
+ Gầy sút cân (giảm trên 10% khối lượng cơ thể)
+ Sốt, tiêu chảy, ho kéo dài trên 1 tháng
+ Xuất hiện nhiều bệnh ác tính hơn như: ung thư, lao, lở loét toàn thân,..
+ Người bệnh nhanh chóng tử vong tùy theo điều kiện chăm sóc và điều trị bệnh tai cơ sở.
Các đường lây truyền HIV/AIDS:
- Đường tình dục: Vi rút HIV có rất nhiều trong dịch sinh dục của người nhiễm. Do vậy, vi rút HIV có thể xâm nhập vào máu của bạn tình qua cơ quan sinh dục. Nếu quan hệ không an toàn thì có khả năng lây nhiễm rất cao.
- Đường máu: HIV có rất nhiều trong máu người nhiễm. Do vậy, dùng chung bơm kim tiêm hay các vật dụng y tế không qua tiệt trùng với người nhiễm hoặc truyền máu của người nhiễm cũng có thể gây nguy cơ lây nhiễm HIV. Ma túy không sinh ra HIV nhưng người dùng ma túy lâu năm cũng sẽ nhiễm HIV/AIDS cao hơn.
- Từ mẹ sang con: Tỷ lệ mẹ sang con là 25- 30%. HIV có thể lây từ mẹ sang con qua con đường nhau thai trong khi mang thai, qua máu và chất dịch của mẹ trong khi sinh hoặc qua sữa mẹ khi mẹ cho con bú. Trẻ bị nhiễm không sống quá 3 năm.
Cách phòng tránh lây nhiễm HIV/AIDS:
- Qua đường tình dục:
+ Có lối sống lành mạnh, chung thủy một vợ một chồng. Trong trường hợp có quan hệ tình dục với đối tượng chưa rõ có bị nhiễm HIV thì biện pháp tốt nhất là bảo vệ bản thân bằng cách sử dụng bao cao su.
+ Phát hiện sớm và chữa trị kịp thời các bệnh lây qua đường tình dục giúp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS.
- Qua đường máu:
+ Chỉ sử dụng bơm kim tiêm vô trùng. Không dùng chung bơm kim tiêm.
+ Chỉ truyền máu và nhận các chế phẩm khi thật cần thiết, chỉ nhận máu khi đã qua xét nghiệm.
+ Không tiêm chích ma túy.
+ Tránh tiếp xúc trực tiếp với dịch cơ thể của người nhiễm.
+ Dùng riêng đồ dùng cá nhân: dao cạo râu, bàn chải đánh răng,…
- Lây truyền từ mẹ sang con:
+ Người phụ nữ bị nhiễm thì không nên mang thai (nếu có mang thai thì nên sinh mổ hạn chế lây nhiễm qua thai nhi).
+ Trường hợp muốn sinh con, thì phải đến cơ sở y tế để được tư vấn về cách phòng lây nhiễm HIV qua cho con.
+ Sau khi đẻ thì không cho con bú sữa mẹ mà nên thay thế sữa ngoài.
Có thể khẳng định, việc phòng chống HIV/ AIDS là trách nhiệm và nghĩa vụ của toàn xã hội, của từng gia đình và mỗi cá nhân của chúng ta. Nên chúng ta cần phải trang bị đầy đủ kiến thức về phòng, chống HIV/AIDS; thường xuyên tham gia các buổi tuyên truyền về các tệ nạn xã hội, có một lối sống lành mạnh, tự chủ trong quan hệ bạn bè, không sa đọa vào các tệ nạn xã hội và không nên sử dụng ma túy dù chỉ một lần… nhằm góp phần đẩy lùi đại dịch HIV/AIDS và phát triển kinh tế xã hội.
“Bớt đi một ánh mắt kỳ thị là tăng thêm một tia hy vọng cho người nhiễm HIV/AIDS”./.
Đặng Anh Thư – TYT xã Long Điền A – Chợ Mới – An Giang