Giới tính của thai nhi là điều mà mỗi cặp vợ chồng đều quan tâm, tuy nhiên bạn có thực sự hiểu được việc giới tính thai được hình thành như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Nhiễm sắc thể quyết định giới tính của thai nhi
Nhiễm sắc thể là các phân tử giống như sợi chỉ mang thông tin di truyền từ chiều cao đến màu mắt. Nhiễm sắc thể được hình thành từ protein và một phân tử ADN chứa các chỉ dẫn di truyền được truyền lại từ cha mẹ.
Ở người hầu hết các nhiễm sắc thể được sắp xếp theo cặp trong nhân của một tế bào, bao gồm 23 cặp nhiễm sắc thể trong đó có 22 cặp nhiễm sắc thể thường và 1 cặp nhiễm sắc thể giới tính.
Các nhiễm sắc thể giới tính được gọi là X và Y, sự kết hợp của hai nhiễm sắc thể này sẽ quyết định giới tính của một người.
Thông thường, nữ giới mang nhiễm sắc thể XX trong khi nam giới mang nhiễm sắc thể XY.
Quá trình hình thành giới tính của thai nhi như thế nào?
Việc một người có nhiễm sắc thể XX hay XY được xác định bắt đầu từ thời điểm khi tinh trùng thụ tinh với trứng.
Không giống như các tế bào khác của cơ thể, các tế bào trong trứng và tinh trùng – được gọi là giao tử hoặc tế bào giới tính – chỉ có một nhiễm sắc thể. Các giao tử được tạo ra bởi sự phân chia tế bào meiosis, dẫn đến các tế bào được phân chia có một nửa số lượng nhiễm sắc thể là cha mẹ hoặc tế bào tiền thân. Trong trường hợp của con người, điều này có nghĩa là tế bào bố mẹ có hai nhiễm sắc thể và giao tử có một.
Tất cả các giao tử trong trứng của mẹ đều có nhiễm sắc thể X còn tinh trùng của người bố chứa một nửa nhiễm sắc thể X và một nửa nhiễm sắc thể Y. Do đó tinh trùng là yếu tố thay đổi trong việc xác định giới tính của em bé.
- Nếu tinh trùng mang nhiễm sắc thể X kết hợp với trứng nhiễm sắc thể X sẽ hình thành giới tính nữ. Khi các hormone sinh dục nữ estrogen tác động sẽ khiến gen biệt hóa tinh hoàn SRY bị bất hoạt làm phát triển bộ phận sinh dục ngoài. Giữa vùng mô hai chân sẽ xuất hiện củ sinh dục và phát triển thành âm đạo.
- Ngược lại, nếu tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y kết hợp với trứng mang nhiễm sắc thể X sẽ hình thành giới tính nam. Đồng thời nội tiết tố sinh dục nam testosterone sẽ được phóng thích làm thúc đẩy sự hình thành cơ quan sinh dục nam.
Sự phát triển bộ phận sinh dục của thai nhi
Giới tính của em bé được hình thành khi thụ thai bởi nhiễm sắc thể giới tính nhận được từ tinh trùng nhưng phải mất một thời gian để các bộ phận sinh dục của thai nhi thực sự phát triển.
Các cơ quan sinh dục bên trong – tinh hoàn ở bé trai, tử cung và buồng trứng ở bé gái – trông giống nhau cho đến tận tuần thứ 9 của thai kỳ.
Các cơ quan sinh dục bên ngoài – dương vật và bìu ở bé trai, âm vật và môi âm hộ ở bé gái – không có sự khác biệt cho đến khoảng tuần thứ 11 của thai kỳ. Và thậm chí sau đó, phải mất thêm vài tuần nữa để có thể dễ dàng thấy sự khác biệt giữa bé trai và bé gái khi siêu âm.
Bộ phận sinh dục bên ngoài bắt đầu từ một chỗ phình nhỏ hình thành giữa hai chân của bé lúc 6 tuần mang thai. Đồng thời, các cơ quan sinh dục bên trong hình thành từ một dải mô ở mỗi bên bụng của em bé.
Đối với bé trai
- Tuần 9: Tinh hoàn bắt đầu được tạo ra và lưu trữ tinh trùng,
- Tuần 12: chồi giữa hai chân đã thon dài để tạo thành dương vật. Đồng thời da bìu (nơi chứa tinh hoàn) hình thành từ các chỗ phình nằm ở hai bên của dương vật đang phát triển.
- Tuần 14: Hệ thống tiết niệu được hình thành đầy đủ
- Tuần 26: Tinh hoàn hạ xuống dần
- 3 tháng cuối thai kỳ là giai đoạn dương vật của thai nhi phát triển nhiều nhất
Đối với bé gái
Đối với giới tính nữ, bộ phận sinh dục khi phát triển sẽ không có biến động nhiều theo thời gian:
- Tuần 12: Tử cung và buồng trứng đã xuất hiện
- Tuần 114: chồi sinh dục giữa hai chân bé đã trở thành âm vật và phần phình ra ở hai bên tạo thành môi âm hộ. Vùng sinh dục ngoài, được gọi là âm hộ, hiện đã hoàn thành.
- Tuần 22: buồng trứng đã hoàn toàn hình thành và di chuyển từ bụng đến xương chậu. Lúc này buồng trứng chứa khoảng 7 triệu quả trứng và sẽ giảm xuống còn 2 triệu trứng khi bé chào đời
Yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành giới tính thai nhi
Hormone/nội tiết tố
Mặc dù sự hình thành giới tính của thai nhi được quyết định bởi nhiễm sắc thể nhưng các loại thuốc chứa hormone cũng sẽ gây ảnh hưởng đến giới tính của trẻ.
Có thể kể đến thuốc hạ huyết áp spironolactone gây tác dụng phụ làm giảm testosterone.
Do đó chị em cần nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc mà mình đang sử dụng trước khi quyết định mang thai để được tư vấn cụ thể.
Hóa chất
Một trong những nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố ảnh hưởng đến giới tính thai nhi chính là hóa chất, ví dụ như BPA (bisphenol A), triclosan và triclocarban, thực vât nữ tố (phytoestrogen)
Nếu mức độ phơi nhiễm hóa chất cao sẽ kéo theo nguy cơ trẻ bị dị tật lỗ đái thấp và tinh hoàn ẩn ở nam giới.
Để phòng ngừa, mẹ bầu cần sử dụng chai lọ nhựa không có BPA, ăn thực phẩm sạch hữu cơ tốt cho bé.
Liên giới tính
Đây là trường hợp vô cùng hiếm gặp chỉ có tỷ lệ 1/2000 ca chỉ sự không phân định rõ ràng chức năng hoạt động của cặp nhiễm sắc thể XY hoặc XX, đồng nghĩa với việc em bé khi sinh ra sẽ mang vẻ ngoài là nữ nhưng cấu tạo bên trong là nam.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/
Đăng ký nhận tư vấn Thai sản trọn gói tại đây: