Điều kiện nhận trợ cấp BHXH 1 lần
Mỗi trường hợp hưởng trợ cấp BHXH 1 lần cần đảm bảo điều kiện nhất định. Cụ thể điều kiện nhận trợ cấp trong các trường hợp được quy định như sau:
Căn cứ vào Điều 58 và Điều 60, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 về trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, người lao động khi nghỉ hưu cần đáp ứng được các điều kiện sau:
– Người lao động có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
– Người lao động thuộc đối tượng hưởng BHXH 1 lần quy định tại Khoản 1, Điều 60, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 đến tuổi nghỉ hưu có yêu cầu được nhận BHXH 1 lần nếu thuộc các trường hợp:
Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;
– Ra nước ngoài để định cư;
– Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
– Trường hợp người lao động quy định tại Điểm đ và Điểm e, Khoản 1, Điều 2 của Luật này khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Như vậy, người lao động đến tuổi nghỉ hưu không đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng hoặc có yêu cầu được hưởng BHXH 1 lần hoặc có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% sẽ được xét hưởng trợ cấp BHXH 1 lần khi nghỉ hưu.
Trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu
Trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu là lợi ích và cũng là nhu cầu của rất nhiều lao động hiện nay. Trợ cấp BHXH 1 lần khi nghỉ hưu được phân ra thành 3 trường hợp gồm:
Trường hợp 1: Trợ cấp BHXH 1 lần khi vượt tỷ lệ lương hưu 75%
– Nhận trợ cấp 1 lần khi vượt tỷ lệ lương hưu 75% là trường hợp khi nghỉ hưu người lao động có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%.
Căn cứ vào Khoản 2, Điều 58, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định: Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH cao hơn thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Theo quy định hiện tại, người lao động đủ 20 năm đóng BHXH và đủ tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng lương hưu.
Để đạt được mức hưởng 75% người lao động nghỉ hưu từ năm 2020 phải đóng BHXH tối thiểu 35 năm. Đối với trường hợp đóng trên 35 năm người lao động ngoài mức lương hưu hàng tháng sẽ nhận được mức trợ cấp BHXH 1 lần khi nghỉ hưu.
Ví dụ 1:
Trong trường hợp chị A có 37 năm tham gia BHXH, mức lương bình quân tháng đóng BHXH là 5 triệu.
Số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% là 37-35 = 2 năm.
Mức trợ cấp 1 lần sau khi nghỉ hưu = 2 x (0,5 x 5) = 5 (triệu)
Như vậy ngoài lương hưu hàng tháng chị A còn nhận được mức trợ cấp BHXH 1 lần khi nghỉ hưu là 5 triệu.
Trường hợp 2: Trợ cấp BHXH 1 lần khi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Trong trường hợp người lao động đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc theo quy định tại Khoản 3, Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện sẽ được xét hưởng BHXH 1 lần.
Căn cứ vào Khoản 2, Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội, mức hưởng BHXH 1 lần khi về hưu được tính như sau:
Cứ mỗi năm:
+ 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014.
+ 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Mức hưởng trợ cấp BHXH 1 lần thực hiện theo quy định không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, trừ trường người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
Lưu ý: Thời điểm tính hưởng BHXH 1 lần là thời điểm ghi trong quyết định của cơ quan bảo hiểm xã hội.
Trường hợp 3: Trợ cấp BHXH 1 lần khi nghỉ hưu nhưng đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Trợ cấp BHXH 1 lần khi về hưu nhưng đủ điều kiện hưởng lương hưu chỉ được xét khi người lao động có yêu cầu được nhận BHXH 1 lần. Mức hưởng BHXH 1 lần trong trường hợp này được tính tương tự như đối với trường hợp khi về hưu nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Mức hưởng BHXH 1 lần được tính như sau:
Cách tính BHXH một lần căn cứ vào nội dung quy định tại Khoản 4, Điều 19, Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định trợ cấp BHXH 1 lần được chi trả dựa trên 2 yếu tố.
T: Thời gian người lao động tham gia BHXH
MBQTL: Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH
Mức hưởng BHXH một lần = (1,5 x Mbqtl x T trước năm 2014) + (2 x Mbqtl x T từ năm 2014)
Người lao động quyết định hưởng trợ cấp BHXH 1 lần khi nghỉ hưu trong trường hợp đủ điều kiện nhận lương hưu hàng tháng (mà không phải là nhận trợ cấp 1 lần khi vượt tỷ lệ lương hưu 75%) sẽ bị giảm đi lợi ích. Người lao động cần cân nhắc kỹ trước khi yêu cầu được nhận BHXH 1 lần khi nghỉ hưu.