Trái Đất hình cầu và quay quanh Mặt Trời, tạo ra sự khác biệt về múi giờ giữa các quốc gia và khu vực. Do vậy, mỗi quốc gia và địa điểm sẽ có một múi giờ khác nhau. Vậy múi giờ là gì? Cách tính múi giờ quốc tế? Cách tính múi giờ Việt Nam thế nào? Cùng đọc bài viết dưới đây.
1. Múi giờ là gì?
Múi giờ, còn được gọi là giờ địa phương, là một khu vực trên Trái Đất được người dân quy ước tiêu chuẩn về thời gian. Theo lý thuyết, tất cả đồng hồ trong khu vực đó được đặt cùng một giờ.
Theo hiệp định quốc tế, các múi giờ được phân chia theo kinh độ của đất nước. Người ta thống nhất rằng tại Đài Thiên văn Hoàng gia Anh (Greenwich – London), nơi có kinh tuyến 0 chạy qua, được gọi là Giờ Chuẩn hay Giờ Quốc tế. Do đó, Trái Đất được chia thành 24 đường kinh tuyến, tương ứng với 24 múi giờ.
1.1. Múi giờ GMT
Đường sắt Anh thiết lập múi giờ đầu tiên trong lịch sử vào ngày 1 tháng 12 năm 1847 dưới dạng múi giờ GMT. GMT là từ viết tắt của Greenwich Mean Time (Giờ mặt trời). Múi giờ GMT được hiểu là thời gian trung bình trong năm dựa trên thời gian Mặt trời đi qua kinh tuyến gốc ở khu vực Đài thiên văn Hoàng gia.
Lịch sử hình thành múi giờ GMT bắt đầu vào năm 1656, khi người Anh Christiaan Huygens chế tạo ra đồng hồ quả lắc. Dựa trên điều này, mối quan hệ giữa thời gian trung bình (đồng hồ) và thời gian mặt trời có thể được xác định. Ngay đầu năm 1670, nhà thiên văn học người Anh John Flamsteed đã nghĩ ra một công thức chuyển đổi thời gian mặt trời sang thời gian trung trung bình và cho ra mắt bộ bảng chuyển đổi.
Năm 1847, Railway Clearing House thông qua múi giờ GMT di chuyển khắp đất nước Anh và gọi là “giờ đường sắt”. Và trong những năm 1850 và 1860 do sự phát triển của hệ thống liên lạc, sự mở rộng về đường sắt đã khuyến khích sử dụng múi giờ chung. Vào giữa năm 1850, đồng hồ ở Anh được đặt theo tiêu chuẩn GMT, và được hợp pháp hóa vào năm 1880.
Đặc biệt vào năm 1884, Kinh tuyến Greenwich được đề xuất là kinh tuyến chính của thế giới. Kinh tuyến Greenwich được Hoa Kỳ chọn làm cơ sở cho hệ thống quốc gia của mình. Đến cuối thế kỷ XIX, thống kê được 72% các quốc gia trên thế giới, trong đó có nước ta, đã sử dụng giờ GMT.
1.2. Múi giờ UTC
Vào ngày 1 tháng 1 năm 1972, Hội nghị Thời gian Quốc tế đã thay thế GMT bằng Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC), được giữ bởi nhiều đồng hồ nguyên tử trên thế giới. Giờ UTC chính thức được sử dụng để khắc phục những thiếu sót về độ chính xác của GMT.
UTC là từ viết tắt của Giờ phối hợp quốc tế, hay còn gọi là Giờ phối hợp quốc tế, được Cục Cân đo Quốc tế (BIPM) khuyến nghị làm cơ sở pháp lý để xác định mốc thời gian. Nó được coi là chuẩn quốc tế về ngày giờ thực hiện bởi phương pháp nguyên tử.
UTC được xác định bởi Giờ quốc tế (UT) và Giờ nguyên tử quốc tế (TA).
- TAI (International Atomic Time – Giờ nguyên tử quốc tế) là sự kết hợp của hơn 200 đồng hồ nguyên tử quốc tế nên độ chính xác gần như tuyệt đối.
- UT (Universal Time) được xác định bằng số vòng quay của Trái đất. Giờ thế giới không phải lúc nào cũng bằng nhau vì Trái đất quay quanh trục của nó với tốc độ không ổn định.
Ngoài ra, thời gian UTC được tính từ phần Giờ trung bình Greenwich (GMT) do Hải quân Anh đặt ra.
Về mặt lý thuyết, Trái đất tự quay quanh mình và nằm trong hệ Mặt trời trong 24 giờ. Nhưng thực tế Trái đất quay 1 vòng mất 23 giờ 56 phút 4 giây và thời gian có giảm nhẹ so với trước đây. Do đó, múi giờ GMT tính không còn chính xác như trước, tính theo Mặt Trời. Và được thay thế bằng múi giờ UTC, đại diện cho thời gian quay của Trái Đất. Nhưng hiện tại sự chênh lệch giữa các múi giờ UTC và GMT không đáng kể.
- Cách tính múi giờ quốc tế
Vì Trái Đất hình cầu và tự quay từ Đông sang Tây nên có sự chênh lệch múi giờ. Một nửa bán cầu hoạt động vào ban ngày và nửa còn lại hoạt động vào ban đêm. Vì vậy, chúng ta có:
Công thức tính như sau : Tm = To + M
- Trong đó: Tm là múi giờ
- To là giờ GMT
- M là ký hiệu số theo múi giờ kinh tuyến
Dựa vào kinh độ múi giờ ta tính được đúng giờ địa phương. Ngược lại, biết múi giờ địa phương là múi giờ nơi ta đang sống, ta có:
Công thức: TM = Tm ± Dt.
- Trong đó: Dt là khoảng chênh lệch múi giờ giữa múi giờ và kinh độ cần xác định
- -Dt là Tây bán cầu
- +Dt là Đông bán cầu
Từ đó, công thức tính giờ tại hai bán cầu thành sẽ là:
- Giờ ở bán cầu Đông = giờ GMT + giờ tại khu vực địa phương.
- Giờ ở bán cầu Tây = giờ tại khu vực địa phương – giờ GMT.
Tuy nhiên, khi tính toán, lưu ý rằng điểm của cùng một bán cầu không thay đổi theo ngày. Mặt khác, bán cầu không chỉ thay đổi giờ mà còn thay đổi cả ngày. Quy tắc thay đổi ngày được tính từ 180 độ kinh độ. Nếu tính thêm 1 ngày từ đông sang tây, ngược lại tính ngược lại 1 ngày từ tây sang đông.
Để bạn dễ dàng xác định, tính toán được múi giờ của các nước trên thế giới, bạn hãy xem quy ước múi giờ của các nước, khu vực sau đây:
Khi bạn tính múi giờ, bạn thêm một số chẵn vào GMT/UTC, ví dụ GMT 2. Tuy nhiên, ở một số quốc gia, không thể cộng chẵn một trăm múi giờ mà phải cộng một số lẻ vào mỗi phút:
- Iran: GMT+03:30, vào mùa hè GMT+04:30
- Afghanistan: GMT+04:30
- Sri Lanka: GMT+05:30
- Canada: GMT-03:30, vào mùa hè GMT-04:30
- Tây Úc: GMT+08:45
- Nepal: GMT+12:45
- Chatham (New Zealand): GMT+05:45
Nhờ cách tính múi giờ, chúng ta có thể dễ dàng tính được thời gian ở nhiều nơi trên địa cầu.
2. Múi giờ Việt Nam là bao nhiêu? Ký hiệu
Nước ta có vị trí địa lý nằm ở kinh tuyến số 7 nên múi giờ số 7, ký hiệu là GMT +7 hoặc GMT +7. Múi giờ này trùng với múi giờ của các quốc lân cận gồm Thái Lan, Lào, Campuchia và Indonesia.
Trên thực tế, Việt Nam đã từng sử dụng tổng cộng 4 múi giờ trước khi sử dụng múi giờ GMT +7 như hiện nay. Đó là giờ Pháp UTC+7, UTC+8, UTC+9. Lý do là:
- Sau khi đài thiên văn Phù Liễn được kháng thành, Pháp tuyên bố bán đảo Đông Dương cùng tất các các quốc gia thuộc bán đảo này là một phần của Paris.
- Đến 1911, Pháp chọn mùi giờ quốc tế UTC + 00 để làm thời gian chính thức. Vào năm 1940, tất cả các nước Đông Dương buộc sử dụng múi giờ UTC + 7, trong đó có Việt Nam.
- Các nước Đông Dương lại 1 lần nữa thay đổi múi giờ sang UTC + 8 sau khi chính phủ Paris thay đổi múi giờ.
- Khi Nhật Bản chiếm đóng Đông Đương, khu vực này lại tiếp tục đổi theo múi giờ Tokyo là UTC + 9.
- Sau khi Cách Mạng Tháng Tám giành thắng lợi thành lập nên nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, chính phủ lâm thời thống nhất sử dụng múi giờ UTC + 9 ở miền Bắc.
- Sau khi chế độ bù nhìn Sài Gòn sụp vào năm 1975, nước ta hoàn toàn thống nhất, mùi giờ phía Nam chính thức đồng nhất với mùi giờ miền Bắc là UTC +7.
3. Chênh lệch múi giờ của Việt Nam và một số quốc gia trên thế giới
Mùi giờ Việt Nam so với múi giờ Mỹ: Múi giờ tại Mỹ lấy trung bình là GMT -5. So với múi giờ Việt Nam GMT + 7 thì sự chênh lệch giữa giờ Việt Nam và giờ Mỹ là 12 tiếng.
Múi giờ Việt Nam so với múi giờ Úc: Múi giờ tại chia thành 3 múi giờ khác nhau gồm UTC + 8, UTC + 9:30 VÀ UTC +10. Chính vì thế, tùy theo từng khu vực mà sự chênh lệch giữa giờ Việt Nam và Úc sẽ vào khoảng 1-3 tiếng.
Múi giờ Việt Nam so với múi giờ các nước tại Châu Á:
- Múi giờ Việt Nam so với múi giờ Thái Lan, Campuchia, Lào: Việt Nam có cùng múi giờ với các nước trên là UTC + 7
- Múi giờ Việt Nam so với múi giờ Nhật Bản: Múi giờ của Tokyo là GMT + 9, so với Việt Nam, giờ tại Nhật Bản nhanh hơn 2 tiếng.
- Múi giờ Việt Nam với múi giờ Hàn Quốc: Tương tự như Nhật Bản, múi giờ Hàn Quốc là GMT + 9, sự chênh lệch thời gian giữa Việt Nam và Hàn Quốc là 2 tiếng.
- Múi giờ Việt Nam với với múi giờ Trung Quốc: Mặc dù có diện tích rộng lớn nhưng thực tế, múi giờ Trung Quốc chỉ sử dụng GMT + 8, tức nhanh hơn giờ tại Việt Nam 1 tiếng.
- Múi giờ Việt Nam so với múi giờ Nga: Nga sử dụng múi giờ GMT + 3, nên giờ Nga và giờ Việt nam chênh nhau 4 tiếng, giờ tại Nga chậm hơn giờ Việt Nam.
Múi giờ Việt Nam so với các nước tại Châu Âu:
- Múi giờ Việt Nam so với Anh: Giờ Anh được xem là giờ chuẩn theo thang đo Greenwich, tức GMT + 00. Như vậy, giờ Việt Nam sẽ nhanh hơn giờ Anh 7 tiếng. Tức tại Anh đang là 10 giờ khuya thì tại Việt Nam đang là 5 giờ sáng ngày tiếp theo.
- Múi giờ Việt Nam so với Đức: Nước Đức sử dụng múi giờ GMT+1, nên sự chênh lệch múi giữa Việt Nam và Đức là 6 tiếng.
4. Cách tính múi giờ Việt Nam
Việt Nam là quốc gia trong khu vực châu Á, nằm trên kinh tuyến số 7 nên múi giờ của nước ta sẽ là + 7, chúng ta thường thấy GMT + 7 hoặc UTC + 7, đó chính là quy ước múi giờ của Việt Nam.
Ví dụ: Tính giờ của Việt Nam.
Nếu nước Anh (UTC + 0) đang là 8h sáng ngày thứ 3 thì:
Giờ ở Việt Nam, Thái Lan… (UTC + 7) đang là 13h chiều ngày thứ 3.
Kết luận, sau khi xác định được quốc gia mà bạn cần tìm hiểu ở kinh tuyến số mấy, bạn sẽ tính được múi giờ của quốc gia đó.
5. Những điều thú vị về múi giờ có thể bạn chưa biết
5.1 Các múi giờ trên Trái Đất có sự chênh lệch lớn
Do các múi giờ trên Trái Đất được chia theo biên giới giữa các quốc gia nên sự chênh lệch giữa các mùi giờ là rất lớn. Tuy vậy cũng có những quốc có chiều rộng lãnh thổ lớn nhưng chỉ sử dụng một múi giờ duy nhất, có thể kể tên là Ân Độ và Trung Quốc.
Trung Quốc, Ấn Độ là 2 quốc gia có diện tích lớn nhưng chỉ sử dụng một múi giờ duy nhất trên toàn lãnh thổ
5.2 Quần đảo Hawaii là nơi không đổi múi giờ
Quần đảo Hawaii không đổi múi giờ vào mùa đông mặc dù tại nơi đây thời tiết, thời gian chiếu sáng của mặt trời có sự khác biệt rõ rệt giữa mùa hè và mùa đông. Quần đảo này có múi giờ trùng với thời gian tại Alaska. Ngoài ra tại Mỹ cũng có một số địa phương cũng không đổi múi giờ dù nằm trên nhiều kinh độ.
5.3 Quốc gia nhiều múi giờ nhất thế giới
Quốc gia có nhiều múi giờ nhất trên thế giới là Pháp. Mặc dù Pháp là đất nước có lãnh thổ trong nước nhỏ nhưng quốc gia này còn sở hữu các tỉnh, lãnh thổ hải ngoại trải dài trên các châu lục khác nhau từ Ấn Độ Dương, Đại Tây Dương, Nam Mỹ cho đến Châu Phi. Tổng cộng là 12 múi giờ khác nhau.
Pháp không phải quốc gia có diện tích lớn trên thế giới nhưng lại là quốc gia có nhiều múi giờ nhất
5.4 Hai quốc gia có vị trí gần nhau nhưng chênh nhau 24 giờ
Đó là Samoa, một phần lãnh thổ của nước tại vùng Thái Bình Dương và quần đảo Lines. Dù cách nhau khoảng 2000km nhưng thời gian giữa 2 khu vực này chênh nhau tới 24 giờ, tức 1 ngày.
5.5 Các quốc gia đầu tiên và cuối cùng đón năm mới
Trái với suy nghĩ của mọi rằng Sydney là nơi đầu tiên trên thế giới đón năm mới, thực tế, thì lãnh thổ Tongo và đảo Christmas thuộc Cộng Hòa Kiribati mới là nơi đón năm mới đầu tiên và sớm nhất trên thế giới.
Khu vực cuối cùng đón năm mới trên trái đất là thành phố Honolulu của Mỹ thuộc quần đảo Hawaii. Khi toàn bộ các quốc gia trên thế giới đều đã đón giao thừa thì nơi đây mới bắt đầu bước qua giao thừa.
5.6 Vị trí Mặt Trời lên thiên đỉnh không chính xác ở Trung Quốc
Quốc gia duy nhất có vị trí Mặt Trời thiên đỉnh không chính xác là Trung Quốc. Lý do là bởi khoảng cách biên giới tại nơi đây dài đến 240 cây số và chỉ sử dụng duy nhất 1 múi giờ. Chính vì thếm khi Mặt Trời lên chính ngọ tại cực Tây (3 giờ chiều) thì cực Đông mới là 11 giờ trưa.
Thực tế, ngày trước, đất nước tỷ dân này có đến 5 múi giờ. Nó gây khó khăn trong cuộc thường ngày, đặc biệt là khu vực Tân Cương khi người dân phải làm việc muộn hơn những vùng khác tới 4 tiếng do Mặt Trời lên đỉnh lúc 10 giờ sáng. Vì vậy mà sau đó, Trung Quốc thống nhất chỉ sử dụng 1 múi giờ cho toàn bộ lãnh thổ quốc gia.
5.7 Hòn đảo với múi giờ nhỏ nhất trên thế giới
Đó là một hòn đảo nhỏ thuộc bờ biển Baltic, đồng sở hữu bởi cả quốc gia là Phần Lan và Thụy Sỹ. Chính bởi điều này mà mùi giờ trên đảo cũng bị chia làm 2. Dù có diện tích vô cùng tí hon nhưng hòn đảo sử dụng tới 2 múi giờ dựa theo ranh giới giữa 2 quốc gia.
6. Cách tính múi giờ bằng Web tool
6.1. Sử dụng Google
Bạn vào trang chủ Google.com và gõ thứ cần tìm vào ô tìm kiếm.
Để tìm giờ Los Angeles thì gõ “giờ Los Angeles” và ấn Enter.
6.2. Convert World
Web tool Convert World giúp người dùng thao tác nhanh chuyển đổi trực tiếp giờ từ Việt Nam sang quốc tế, hoặc dễ dàng và nhanh chóng xem giờ của bất kỳ các quốc gia nào khác.
- Nếu công cụ không hiển thị thời gian tìm kiếm chính xác, hãy nhấp vào khung trống bên dưới đồng hồ thứ 4 từ bên trái.
- Chọn khung nằm ở phía bên dưới chiếc đồng hồ thứ 4 từ trái sang
- Sau đó chọn quốc gia muốn xem giờ.
XEM THÊM:
- Nhật thực là gì? Bao lâu sẽ xảy ra nhật thực một lần?
- Gió mùa là gì? Tìm hiểu ảnh hưởng của gió mùa tới đời sống và sản xuất
- Hiện tượng nguyệt thực là gì? Một năm sẽ có bao nhiêu lần nguyệt thực?
Qua bài viết “Múi giờ là gì? Cách tính múi giờ quốc tế? Cách tính múi giờ Việt Nam thế nào?”, chắc rằng bạn đã có thể hiểu rõ hơn về vấn đề này. Từ đó, bạn có thể xem giờ địa phương tại đất nước mình đang đặt chân tới. Đừng quên thường xuyên ghé Vua Nệm để cập nhật nhiều thông tin hơn nhé.