Trẻ sơ sinh bị sổ mũi khi giao mùa khiến các mẹ lo lắng và làm trẻ em cảm thấy khó chịu trong cuộc sống thường ngày. Trong bài viết này, AVAKids sẽ chia sẻ cách trị sổ mũi cho bé sơ sinh.
Trẻ sơ sinh bị sổ mũi là một hiện tượng rất thường gặp
1 Tại sao trẻ sơ sinh bị sổ mũi?
Trẻ sơ sinh bị sổ mũi là một hiện tượng rất phổ biến và thường không nghiêm trọng với trẻ em. Bé sơ sinh sổ mũi nhiều có thể làm trẻ em cảm thấy khó chịu, gây cản trở quá trình hô hấp, lâu dần sẽ phát triển thành nhiều các căn bệnh khác.
Trẻ sơ sinh bị sổ mũi do nhiều nguyên nhân
Do không khí khô
Niêm mạc mũi trẻ em sơ sinh khá nhạy cảm với không khí khô. Tiếp xúc với không khí khô vào tháng mùa đông có thể làm khô chất tiết mũi của trẻ em, vì vậy gây ra tình trạng nghẹt mũi.
Do chất gây dị ứng
Các chất gây kích thích như gió, bụi, khói hóa học, khói thuốc lá và sữa được đưa lên mũi khi trẻ em bị ọc sữa có thể gây kích ứng cho hệ niêm mạc mũi. Sự kích ứng này dẫn đến sổ mũi hay tình trạng nghẹt mũi.
Do bị cảm lạnh và cúm
Sổ mũi và tình trạng nghẹt mũi là các triệu chứng thông thường của nhiễm trùng đường hô hấp trên.
Do hệ thống miễn dịch chưa trưởng thành, cảm lạnh và cúm rất phổ biến ở trẻ em sơ sinh và trẻ em lớn hơn. Bé có thể bị cảm lạnh từ 6 đến 10 lần trong suốt năm đầu tiên của cuộc đời.
Bệnh cảm lạnh và cúm có thể gây ra do các virus khác nhau, một vài trong đó có thể lây truyền từ người sang người qua không khí, nhưng phần lớn lây truyền từ tiếp xúc tay-mũi.
Bệnh cảm lạnh thường phổ biến hơn bệnh cúm. Bệnh cảm lạnh gây các triệu chứng và biến chứng cũng ít nghiêm trọng hơn so với cúm. Thỉnh thoảng, cảm lạnh có thể dẫn đến nhiễm khuẩn thứ phát như viêm tai giữa hoặc viêm xoang.
Do amygdales hoặc VA sưng to
Amygdales và VA là một hàng rào của cơ thể, lọc vi khuẩn và vi rút xâm nhập qua khoang mũi và cổ họng và tạo ra kháng thể để chống lại nhiễm trùng. Thỉnh thoảng Amygdales và VA có thể bị viêm nhiễm, sự viêm nhiễm tái phát làm Amygdales sưng to.
VA sưng to có thể gây ách tắc đường thở. Trong trường hợp nặng, chúng có thể làm tình trạng nghẹt mũi hoàn toàn. VA hoặc amygdales sưng to cũng có thể gây ra khó ngủ. Trong một vài trường hợp, VA có thể dẫn đến tình trạng viêm tai giữa.
Do dị vật trong mũi
Được đề cập đến khi bất kỳ vật gì được đặt trong mũi trẻ em. Bé em dưới 5 tuổi rất tò mò và thỉnh thoảng có thể để vật nhỏ như hạt, đậu khô, giấy, sỏi, đồ chơi bằng nhựa, bỏng ngô, nút áo, viên bi, cao su xốp hoặc pin nhỏ vào mũi.
Do lạm dụng thuốc xịt mũi
Mặc dù việc lạm dụng thuốc xịt mũi có tác dụng gây co mạch là nguyên nhân phổ biến gây tình trạng nghẹt mũi ở người lớn do biến chứng viêm mũi vận mạch, nhưng hiếm khi gây tình trạng nghẹt mũi ở trẻ em sơ sinh và trẻ em nhỏ vì các thuốc này thường không được khuyên dùng xịt mũi cho trẻ em dưới 6 tuổi.
Trẻ sơ sinh bị sổ mũi cần được chăm sóc cẩn thận
2 Trẻ sơ sinh bị sổ mũi phải làm sao?
Khi trẻ sơ sinh bị sổ mũi, các mẹ có thể áp dụng cách trị sổ mũi cho trẻ sơ sinh bằng những biện pháp tại nhà sau:
Sử dụng dung dịch nước muối sinh lý
- Để chữa sổ mũi cho trẻ em và làm sạch chất nhầy bên trong mũi, phụ huynh có thể dùng dung dịch nước muối sinh lý natri clorid 0,9% với các bước như sau:
- Đầu tiên, các các mẹ phải ngâm lọ dung dịch nước muối sinh lý vào nước ấm trước khi nhỏ mũi cho trẻ em.
- Cho trẻ sơ sinh sổ mũi nằm ngửa, đầu hơi ngửa nhẹ ra sau để đầu thấp hơn chân, tránh trẻ em bị sặc. Nhỏ dung dịch nước muối sinh lý vào từng bên mũi, trẻ sơ sinh bị chảy nước mũi dưới 1 tuổi chỉ nhỏ 2 – 3 giọt, trẻ em lớn hơn nhỏ 4 – 5 giọt.
- Chờ trong khoảng 30 giây để nước muối làm làm ẩm và loãng chất nhầy bên trong hốc mũi.
- Cho trẻ em ngồi dậy để xì mũi ra hoặc sử dụng dụng cụ hút dịch mũi khi bé sơ sinh bị chảy nước mũi.
- Thực hiện nhỏ mũi và hút dịch mũi cho trẻ em khoảng 4 lần mỗi ngày để trẻ em hết sổ mũi, tình trạng nghẹt mũi hoàn toàn.
Hút mũi cho trẻ em
Các mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa, không được tự ý hút dịch mũi khi thấy trẻ sơ sinh bị sổ mũi. Sau khi đã có chỉ định của bác sĩ, mẹ sẽ tiến hành hút dịch mũi cho trẻ em để loại bỏ một vài chất nhầy bằng cách nhỏ 2 hoặc 3 giọt dung dịch nước muối sinh lý vào mỗi lỗ mũi trước. Sau đó, chờ khoảng 30 – 60 giây rồi mới dùng dụng cụ thực hiện thao tác hút dịch mũi một cách nhẹ nhàng.
Các mẹ có thể thực hiện hút dịch mũi ngày 4 lần cho đến khi các trẻ em không còn biểu hiện tình trạng nghẹt mũi.
Tắm nước gừng
Tình trạng trẻ sơ sinh bị sổ mũi có thể được cải thiện bằng cách cho trẻ em làm sạch cơ thể nước gừng ấm. Khi đó, dịch mũi của trẻ em sẽ lỏng ra, giúp trẻ em dễ xì ra ngoài cũng như các mẹ có thể dễ dàng làm sạch hốc mũi trẻ em bằng dụng cụ chuyên dụng.
Kê cao đầu trẻ em khi ngủ
Các các mẹ nên cuộn khăn hoặc kê thêm gối để nâng cao đầu và vai trẻ em lúc ngủ khi trẻ sơ sinh bị sổ mũi. Tư thế này không làm dịch mũi chảy ngược vào trong mà sẽ chảy ra ngoài giúp trẻ em cảm thấy dễ chịu hơn.
Massage mũi cho trẻ em
Sau khi nhỏ dung dịch nước muối sinh lý, các mẹ nên thực hiện massage cánh mũi cho trẻ sơ sinh bị sổ mũi. Các mẹ dùng ngón tay cái và ngón tay trẻ em chà nhẹ vào 2 bên cánh mũi. Thực hiện động tác này nhiều lần sẽ giúp đường thở của trẻ em được lưu thông dễ dàng hơn, giảm các biểu hiện ngạt mũi ở trẻ em sơ sinh.
Một số biện pháp khác
- Các mẹ cần cho trẻ sơ sinh bị chảy nước mũi uống thật nhiều nước và ưu tiên cho trẻ em ăn thức ăn dạng lỏng nhằm làm cho dịch mũi lỏng hơn để dễ vệ sinh cho trẻ em.
- Nếu trẻ sơ sinh bị sổ mũi còn trong giai đoạn bú các mẹ thì các mẹ cần hạn chế dùng thực phẩm có nhiều dầu mỡ và chất béo.
- Bôi dầu tràm hoặc dầu khuynh diệp lên lòng bàn chân hoặc phần lưng và ngực của trẻ em rồi massage trong ít phút.
- Mang tất cho trẻ em khi ngủ giúp giữ ấm và cho trẻ em ngủ ngon.
- Kê đầu trẻ em cao lên khi ngủ nhằm ngăn dịch mũi chạy ngược vào bên trong làm tình trạng nghẹt mũi.
3 Một số sai lầm khi trị sổ mũi cho trẻ em sơ sinh
Trẻ bị sổ mũi có thể điều trị tại nhà
Dưới đây là một số sai lầm khi trị sổ mũi cho trẻ em sơ sinh mà bà mẹ hay mắc phải. Mẹ cần lưu ý khi chăm bé:
Trị sổ mũi cho trẻ sơ sinh bằng tỏi
Các mẹ thường truyền tai nhau giải pháp cho trẻ sơ sinh bị chảy nước mũi bằng ép nước tỏi trộn cùng dung dịch nước muối sinh lý và nhỏ vào mũi trẻ em.
Theo ý kiến của BS. Đỗ Anh, chuyên khoa Nhi, làm việc tại bệnh viện Bạch Mai: “Tỏi có chứa chất sunfua, nhiều axit amin, các muối khoáng như germany, selen, kẽm và vitamin A, B, C”.Vì điều này, việc nhỏ nước ép tỏi vào mũi trẻ sơ sinh rất dễ gây ra tình trạng nóng rát do niêm mạc mũi trẻ em bị kích ứng mạnh với sức cay nóng từ tỏi.
Nhỏ dung dịch nước muối sinh lý cho trẻ em quá nhiều
Do suy nghĩ “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” các các mẹ nhỏ dung dịch nước muối sinh lý cho trẻ ngay cả khi trẻ em khỏe mạnh. Đây là sai lầm, phản tác dụng trong điều trị sổ mũi ở trẻ sơ sinh.
Theo PGS-TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng Khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai: Thông thường, mũi có cơ chế tự làm sạch. Vệ sinh mũi quá thường xuyên sẽ làm mất đi dịch nhầy tự nhiên do mũi trẻ em tự tiết ra, chất này giúp làm ấm và ngăn chặn bụi bẩn trong hốc mũi.
Hút mũi cho trẻ em bằng miệng
Đây là sai lầm xảy ra rất thường xuyên, các mẹ nghĩ rằng dùng miệng hút chất nhầy cho trẻ sơ sinh bị sổ mũi sẽ không gây ra bất kỳ tổn thương nào cho mũi trẻ em. Cách làm này có thể nói là lợi bất cập hại vì vi khuẩn trong miệng của các mẹ dễ lây sang cho con, làm tăng tình trạng nhiễm khuẩn của trẻ.
4 Khi nào nên đưa trẻ em đi khám bệnh?
Nếu trẻ sơ sinh bị sổ mũi mà không có biểu hiện nặng hơn và giảm dần biểu hiện thì bệnh sẽ khỏi từ 10 – 14 ngày.
Nếu trẻ sơ sinh bị sổ mũi dưới 3 tháng tuổi mà không có biểu hiện giảm có thể trẻ em đang mắc các bệnh nghiêm trọng hơn cần theo dõi và đưa trẻ em đến bệnh viện. Khi có những biểu hiện sau cần đưa trẻ em đến các cơ sở y tế:
Bé thay bỉm ít hơn so với ngày thường, thân nhiệt cao hơn 38 độ C, bé cảm thấy bị đau tai hoặc cảm thấy khó chịu, mắt đỏ và tiết gỉ mắt, khó thở, ho kéo dài, Nước mũi dày có màu xanh lá trong nhiều ngày, bé khóc bất thường hoặc kéo dài không nín,
Đặc biệt, khi có những biểu hiện sau cần đưa trẻ em đi bệnh viện nhanh chóng:
Bé bỏ ăn, bỏ bú, ho nhiều gây nôn hoặc thay đổi sắc tố da, ho có đờm, bé khó thở hay tím tái vùng môi và các đầu ngón tay.
5 Cách phòng ngừa sổ mũi ở trẻ em sơ sinh
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, các mẹ có thể chủ động giúp trẻ em tránh được cảm giác khó chịu, mệt mỏi khi trẻ sơ sinh bị sổ mũi bằng một vài biện pháp phòng ngừa đơn giản như sau:
Hút bụi thường xuyên, không hút thuốc trong nhà, hạn chế cho thú cưng tiếp xúc với trẻ em, Không mở cửa sổ nếu như trẻ em bị dị ứng phấn hoa, tăng sức đề kháng cho trẻ em, cho trẻ em bú sữa các mẹ đầy đủ để có sức đề kháng tốt, giữ cho nhiệt độ môi trường ổn định, vệ sinh mũi cho trẻ em đều đặn và đúng cách.
6 Giải đáp thắc mắc liên quan đến việc trẻ em sơ sinh sổ mũi
AVAKids giải đáp một số thắc mắc liên quan đến việc trẻ em sơ sinh sổ mũi cho mẹ:
Trẻ bị nghẹt mũi nhưng không chảy dịch mũi phải làm sao?
Có rất nhiều cách để khắc phục tình trạng trẻ sơ sinh bị sổ mũi nhưng không chảy dịch mũi, bao gồm:
Vệ sinh sạch sẽ hốc mũi cho trẻ em
Một trong những cách chữa tình trạng trẻ sơ sinh bị sổ mũi nhưng không chảy dịch mũi an toàn nhất cho trẻ em là rửa mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý. Cách làm này sẽ giúp loại bỏ bụi bẩn và chất nhầy bên trong hốc mũi. dung dịch nước muối sinh lý có tác dụng sát khuẩn, diệt virus trong hốc mũi, giảm sưng viêm bên trong mũi.
Tắm nước ấm với tinh dầu
Việc làm sạch cơ thể nước ấm là giải pháp vô cùng hiệu quả đối với trẻ sơ sinh bị sổ mũi nhưng không chảy dịch mũi. Lý do là vì hơi ấm từ nước sẽ giúp mạch máu mũi giãn nở, nhờ đó mà máu lưu thông dễ dàng hơn, giảm hiện trạng tắc nghẽn và sưng viêm bên trong mũi.
Việc thêm 1-2 giọt tinh dầu thiên nhiên có tác dụng giúp trẻ em dễ thở hơn, tinh thần thư thái hơn.
Xông mũi
Ngoài cách làm sạch cơ thể nước ấm cho trẻ em, các mẹ cũng có thể xông cho vùng mũi cho trẻ em vào buổi tối trước khi đi ngủ để trẻ em dễ thở hơn và ngủ ngon hơn.
Các mẹ có thể áp dụng cách xông cho vùng mũi truyền thống (đun sôi nước cho ra tô hoặc thau để xông cho vùng mũi) hoặc cho trẻ em dùng máy xông cho vùng mũi. Phương pháp xông cho vùng mũi không áp dụng cho trẻ em sơ sinh và trẻ em nhỏ hơn 3 tháng tuổi.
Cung cấp nhiều chất lỏng hơn cho trẻ em
Nước không chỉ giúp mọi thứ lưu thông dễ dàng hơn mà còn làm loãng dịch nhầy bên trong mũi. Do đó, khi trẻ sơ sinh bị sổ mũi nhưng không chảy dịch mũi, các mẹ cần cho trẻ em uống nhiều nước.
Đối với trẻ em sơ sinh và trẻ em nhỏ dưới 6 tháng tuổi, các mẹ nên cho trẻ em bú các mẹ hoặc uống sữa công thức nhiều hơn.
Trẻ sơ sinh bị sổ mũi có nên tắm không?
Các bác sĩ chuyên khoa Tai – Mũi – Họng của Bệnh viện Nhi Trung Ương đã đưa ra thông tin rằng các mẹ vẫn nên làm sạch cơ thể rửa cho trẻ em bình thường dù trẻ sơ sinh bị sổ mũi hay ho. Bởi việc làm sạch cơ thể sẽ đảm bảo mọi bụi bẩn, mồ hôi của bé được loại bỏ hoàn toàn.
Ngoài ra, việc tăng cường sức khỏe hô hấp từ bên trong cũng vô cùng quan trọng với trẻ nhỏ.
7 Đôi lời từ AVAKids
AVAKids đã giải đáp nguyên nhân nào gây sổ mũi cho các mẹ về các vấn đề liên quan khi trẻ sơ sinh bị sổ mũi. Lưu ý, các bài viết của AVAkids chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Linh Linh tổng hợp
Kiểm duyệt bởi Anh Thư