Hướng dẫn trồng và chăm sóc dưa leo tại nhà

Chọn giống dưa leo – dưa chuột

Dưa leo là số một trong những cây trồng phổ biến nhất được ưa chuộng để canh tác ở các vùng khí hậu nhiệt đới. Dưa chuột có thể trồng được quanh năm, tuy nhiên, dưa chuột là loại cây ưa ẩm nên thường sinh trưởng và cho ra năng suất cao vào mùa mưa hơn mùa khô.

Hiện nay trên thị thường có rất nhiều giống dưa leo, dưa chuột khác nhau, phổ biến nhất vẫn là giống dưa chuột leo giàn, ngoài ra còn có những loại giống dưa chuột khác như dưa leo xanh, dưa chuột trắng, dưa chuột gai, dưa leo Thái,….

Tùy theo mục đích và điều kiện trồng của bạn để xác định xem nên chọn trồng giống dưa chuột nào để dễ canh tác, chăm sóc và thu hoạch. Nếu mục đích trồng dưa leo tại nhà để ăn trong gia đình thì không cần phải quá kỹ lưỡng trong khâu chọn giống, bạn có thể chọn những loại hạt giống được đóng gói bán sẵn ở ngoài chợ hay trong siêu thị. Nếu đầu tư trồng dưa leo với quy mô lớn hơn thì có thể đặt mua những giống dưa leo tốt năng suất cao ở các địa điểm uy tín.

Kỹ thuật trồng cây dưa leo – dưa chuột

Dưa leo là loại cây trồng có thể trồng quanh năm, tuy nhiên tùy vào vụ trồng khác nhau mà dưa leo cho ra năng suất và chất lượng quả khác nhau. Loại cây trồng này có thể được trồng ở nhiều loại đất, thích hợp nhất vẫn là đất pha cát, nhiều mùn hay đất phù sa, đất bồi giữ ẩm và thoát nước tốt. Đất thích hợp có pH = 6,0 – 6,8.

Dưa chuột thích nghi với điều kiện khí hậu nóng ẩm, nhiệt độ thích hợp cho dưa tăng trưởng là 30°C và nhiệt độ ban đêm 24 – 26°C. Cây được cung cấp đủ ánh sáng mặt trời sẽ giúp cây sinh trưởng tốt, cho quả lớn và chất lượng.

Cây dưa leo cần cung cấp nhiều nước và độ ẩm nhưng lại không chịu được úng vì vậy cần chú ý ở khâu làm đất, hạn chế tối đa việc đất bị ngập nước.

Hướng dẫn chi tiết cách trồng dưa leo – dưa chuột

Bước 1: Ủ và gieo hạt giống dưa chuột

Tùy theo sự lựa chọn của bạn trong việc trồng cây dư chuột, có thể mua hạt giống về để ươm cây, hoặc mua sẵn cây dưa leo con đã cứng để trồng.

Ủ hạt giống dưa leo:

Ngâm hạt giống dưa leo vào nước ấm khoảng 30 – 35°C từ 2 – 3 tiếng, sau đó vớt hạt ra rửa lại bằng nước sạch và ủ vào khăn ẩm ở nhiệt độ 27 – 30°C trong vòng 3 – 5 ngày, phải luôn giữ độ ẩm cho bọc ủ và kiểm tra thấy hạt giống nứt ra và nảy mầm thì đem gieo.

Gieo hạt giống

• Cách 1: Gieo trực tiếp trên đất

Gieo hạt trực tiếp ở đất trồng hay ngoài đồng ruộng thì phải cày xới đất trồng thật tơi xốp, lên luống cao 20 – 30cm. Đất phải được trộn với các loại phân hữu cơ, phân chuồng hoặc pha hỗn hợp phân đạm + lân + kali, tùy theo diện tích trồng.

Tạo lỗ sâu khoảng 0,5cm, gieo hạt cho đầu rễ hướng thẳng góc xuống đất, để đầu hạt ngang bằng với mặt đất. Sau đó dùng phân chuồng sàng kỹ lấp hạt, rải Basudin hạt phòng trừ kiến, dế, sâu đất…

Khi trồng có thể phủ rơm rạ hoặc bạt plastic hay để giữ ẩm, nếu phủ nylong thì phải chèn kỹ đất hai bên mép luống rồi đục lỗ tròn ở mặt trên, khoảng cách mỗi lỗ đục cách nhau 30cm – 40cm.

Việc gieo trực tiếp ở đất, đồng ruộng sẽ gặp khó chăm sóc trong việc quản lý hạt lên cây hơn vì gieo ngoài đồng trên diện tích rộng nếu gặp mưa, nắng nóng hoặc sâu bệnh thì khó chủ động được. Phải chuẩn bị đất gieo tốt thì tỷ lệ cây chết sẽ ít.

• Cách 2: Gieo trong khay nhựa, khay xốp

Dùng khay nhựa, khay xốp, chậu nhỏ,… để gieo hạt, cho lượng đất vào khay, lưu ý đất phải tơi xốp, giàu dinh dưỡng, đủ độ ẩm. Dùng tay ấn xuống đất tạo lỗ sâu 1cm, gieo hạt vào đất, mỗi lỗ gieo 1 – 2 hạt và phủ một lớp đất mỏng lên, khi gieo xong phun nước cho đất ẩm, bao phủ khay ươm bằng túi nylong, đặt chậu ươm bên cạnh nơi có ánh nắng ấm để thúc đẩy việc nảy mầm.

Sau 1 tuần gieo, hạt sẽ nhú mầm. Khi cây con cao khoảng 10 – 15cm, cây cứng cáp thì bạn có thể bứng chuyển bầu ươm ra chậu trồng.

Bước 2: Làm đất & Trồng cây

Giai đoạn khi cây con lớn ra 3 – 4 lá, thân cây mập và cứng cáp thì bạn bứng từng bầu cây ra trồng riêng vào từng chậu, thùng xốp, xô nhựa cỡ lớn, hoặc có thể trồng trực tiếp vào đất hoặc trồng.

• Làm đất

Đất trồng dưa leo phải được làm đất kỹ, nên chọn loại đất pha cát, đất chứa nhiều chất dinh dưỡng hữu cơ, bạn có thể trộn đất với trấu, gỗ mùn, phân động vật hay phân xanh hữu cơ.

Trước khi trồng khoảng 7 – 10 ngày, nên bón lót vôi bột, phân chuồng hoặc phân hữu cơ sinh học, pha trộn Phân đạm + lân + kali bón vào đất sau đó xới lại để phân ngấm vào đất nhằm làm tăng độ pH cho để cung cấp dinh dưỡng cho cây thời kỳ đầu.

• Trồng c​ây

Nếu trồng trực tiếp ở đất thì phải cày xới đất trồng thật tơi xốp, lên luống cao 20 – 30cm với khoảng cách 60 – 70 cm.

Tạo hố đất sâu, nhấc nhẹ bầu cây ra khỏi khay và vùi kín bầu cây dưới đất, đôn cho chặt gốc. Phủ rơm rạ, gỗ mùn, cỏ khô xung quanh gốc để giữ ẩm cho cây.

Nên trồng cây dưa leo vào buổi sáng hay buổi chiều mát khi nắng đã tắt. Khi trồng cây con xong nên mang vào nơi râm mát hoặc che phủ để tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào cây từ 1 – 2 ngày để cây con hồi sức.

Xem thêm > Kìm buộc dây leo

Bước 3: Chăm sóc cây

Cây dưa leo phát triển nhanh và không đòi hỏi phải chăm sóc nhiều. Chỉ cần tưới nước một ngày hai lần vào buổi sáng và chiều, nếu tước quá nhiều khiến đất quá ẩm ướt, ngập úng thì cây sẽ rất dễ chết, nếu tưới ít nước cũng khiến cây bị thiếu nước không thể sinh trưởng tốt. Dưa leo cần phải được trồng nơi có nhiều ánh sáng nhiều thì trái sẽ nhanh lớn và đạt năng suất cao.

• Giai đoạn 1: Tuần thứ 2

Trong 2 tuần đầu tiên sau khi trồng cây, thường xuyên tưới nước cho cây vào mỗi buổi buổi sáng sớm và chiều. Phủ phân chuồng, phân gà, rơm rạ hoặc cỏ khô ở mặt đất xung quanh cây để giữ ẩm cho đất.

• Giai đoạn 2: Tuần thứ 3

Trong tuần thứ 3 bạn cần bón đạm + lân + kali, hoà vào nước để tưới cho cây. Phun phân bón lá giúp cây phát triển thân, lá và rễ.

Ở thời điểm khoảng 2 – 3 tuần sau khi trồng, cây dưa leo bắt đầu phát triển thân lá và các tua cuốn, lúc này bắt đầu tiến hành làm giàn cho cây. Việc làm giàn và tỉa nhánh cho cây có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của cây, năng suất và chất lượng quả. Vì vậy làm giàn cho dưa leo cũng cần phải đúng kỹ thuật.

• Cách làm giàn dưa leo

Có thể dùng cọc tre, gỗ, sắt để làm giàn, mỗi cọc phải có đường kính ít nhất từ 3 – 5 cm, cao khoảng 2 – 3 mét tùy theo vị trí, diện tích và không gian trồng. Cắm cọc theo hình chữ A, dùng dây hoặc thép cố định lại, cọc phải đủ chắc để cây có thể leo bám được mà không bị đỗ, giàn càng vững chắc thì gốc cây càng cố định, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng phát triển tốt.

Nếu trồng trong chậu, thùng xốp tại nhà thì có thể làm giàn nghiêng tựa gần vào vách tường, lan can, hoặc hiện nay, mọi người cũng sử dụng lưới nylon để làm giàn cho dưa leo rất tiện lợi.

Có thể trồng dưa leo trong chậu, thùng xốp….

• Giai đoạn 3: Cây trồng được 1 tháng

Thời điểm cây được 1 tháng sau khi trồng là giai đoạn cây dưa leo cần được chăm sóc kỹ nhất để đảm bảo sự phát triển của cây. Cần tưới nhiều nước và trộn phân lân, đạm, kali, urê hòa vào nước tưới cho cây để tăng dinh dưỡng cho cây phát triển và ra hoa. Chú ý sau khi tưới phân xong nên tưới nước lại để tránh phân làm cháy rễ cây.

Thường xuyên nhặt sạch cỏ ở gốc cây, cắt bỏ những lá già ở phía dưới và các nhánh phụ để tạo độ thông thoáng cho cây. Không nên cho cây quá cao để cây ra nhiều nhánh cho nhiều hoa, đậu nhiều lứa trái.

• Giai đoạn 4: Dưa leo ra hoa kết trái

Khoảng 30 – 50 ngày khi trồng thì dưa leo bắt đầu ra hoa kết trái, các nách lá bắt đầu đâm hoa đực, hoa cái và nhánh. Thời kỳ này được xem là “nhạy cảm” nhất quyết định năng suất của cây. Lúc này cần tưới nước cho cây đầy đủ 2 lần/ngày vào buổi sáng và chiều tối. Tuy có nhu cầu được tưới nước cao nhưng lại khó chịu được úng, còn thiếu nước thì cây ra trái nhỏ, ăn lại đắng. Dưa leo là cây thuộc nhóm ưa nhiệt nên trồng nơi có ánh sáng nhiều thì trái sẽ nhanh lớn và chất lượng tốt.

Thời điểm này nhu cầu dinh dưỡng của cây tăng gấp đôi, do đó phải tăng cường tưới nước. Phun HVP Auxin Organic để giúp cây ra nhiều hoa, đậu nhiều trái.

Bón đạm và phân NPK 2 lần một tháng. Nếu để cây thiếu nước và dinh dưỡng thì khả năng đậu quả thấp, chất lượng quả kém, quả thường bị đắng và cong.

Xem thêm > Lưới làm giàn cây leo

Để dưa leo đậu quả cho ra nhiều trái thì chúng ta nên chú ý đến việc thụ phấn của cây. Tùy theo điều kiện trồng, cây có thể tự thụ phấn nhờ côn trùng. Bạn có thể phun nước đường pha loãng lên thân cây để thu hút ong thụ phấn cho dưa.

Hoặc có thể tác động đến việc thụ phấn cho hoa bằng cách loại bỏ đi hoa đực, dùng cọ tăm bông dúi vào hoa đực để lấy phấn hoa và cọ vào nhụy của hoa cái để thụ phấn.

• Giai đoạn 5: Thu Hoạch

Cây dưa leo sau khi trồng khoảng 60 – 80 ngày, tùy theo giống cây trồng và điều kiện chăm sóc thì dưa cho thu trái. Thu hoạch dưa leo tốt nhất là vào buổi sáng sớm khi nhiệt độ vẫn còn mát mẻ.

Sau từng đợt thu trái nên bón kali và đạm 2 tuần 1 lần để cung cấp dinh dưỡng cho cây nuôi trái cho lứa tiếp theo.