Lê Minh Sơn
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định công tác dân vận là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với sự nghiệp cách mạng của đất nước; là điều kiện quan trọng bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, củng cố và tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục đặt công tác dân vận là một trong 10 nhiệm vụ, giải pháp quan trọng trong công tác xây dựng Đảng và yêu cầu phải: “Đổi mới và đẩy mạnh công tác vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và trách nhiệm của công dân”.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định, công tác vận động quần chúng là một nhiệm vụ chiến lược, có ý nghĩa quyết định sự thành bại của cách mạng trong mọi thời kỳ. Người nhấn mạnh: “Dân vận không thể chỉ dùng báo chương, sách vở, mít tinh, khẩu hiệu, truyền đơn, chỉ thị mà đủ. Trước nhất là phải tìm mọi cách giải thích cho mỗi một người dân hiểu rõ ràng: Việc đó là lợi ích cho họ và nhiệm vụ của họ, họ phải hăng hái làm cho kỳ được. Điểm thứ hai là bất cứ việc gì đều phải bàn bạc với dân, hỏi ý kiến và kinh nghiệm của dân, cùng với dân đặt kế hoạch cho thiết thực với hoàn cảnh địa phương, rồi động viên và tổ chức toàn dân ra thi hành”.
Do đó, gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen có vai trò rất quan trọng trong công tác Dân vận; là hoạt động tiếp cận, thiết lập mối quan hệ của cán bộ đảng viên đối với nhân dân để tuyên truyền, thuyết phục nhân dân thực hiện tốt chủ trương của Đảng, Nhà nước, nhằm tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân. Từ đó, hiểu thêm các kiến nghị, đề xuất và nắm được các tâm tư nguyện vọng của nhân dân để cán bộ làm công tác dân vận, nhất là cán bộ quản lí trong Đảng và Nhà nước có phương pháp, định hướng tham mưu cho cấp ủy lãnh đạo tốt trong công tác vận động quần chúng.
Gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen có vai trò đặt biệt rất quan trọng, là bước đầu tạo nên sự thiện cảm, tiếp cận đối với nhân dân, để thu dần khoảng cách giữa Đảng với nhân dân, từ đó để nhân dân tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lí của Nhà nước, để nhân dân ra sức tham giam góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch vững mạnh… thể hiện một số vai trò cụ thể sau:
Thứ nhất: gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen với các tầng lớp nhân dân không chỉ là tuyên truyền, giải thích, vận động nhân dân thực thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương mà còn nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị của nhân dân để tham mưu cho cấp ủy, các cơ quan có thẩm quyền định hướng và xử lí các vụ việc mà nhân dân vướng mắc, hoặc những khiếu kiện, khiếu nại tiềm ẩn trong nhiều năm kéo dài. Từ những việc nắm bắt được thông tin qua buổi tiếp xúc làm quen giữa người cán bộ dân vận và nhân dân, sẽ có rất nhiều lợi ích thiết thực, giải quyết được những tình huống trước mắt và đôi khi tránh được những vụ khiếu nại, khiếu kiện kéo dài vượt cấp dẫn đến các “điểm nóng”.
Chỉ cần cuộc gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen của người cán bộ dân vận biết khéo léo ứng xử cho phù hợp trong từng đối tượng, thì hiệu quả mang lại sẽ thành công rất nhiều trong công tác vận động quần chúng, nhất là: đền bù đất đai, giải phóng mặt bằng, các tình huống phức tạp trong tôn giáo; khiếu nại, khiếu kiện…
Thứ hai: Qua các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen trong công tác vận động, sẽ giúp cho người cán bộ dân vận tiếp xúc được nhiều đối tượng khác nhau, nhiều tầng lớp khác nhau trong xã hội, để từ đó biết cách tiếp cận và xử lí khéo léo mọi tình huống một cách nhịp nhàng. Bên cạnh đó, thông qua các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen còn giúp cho cán bộ dân vận tiếp cận được nét văn hóa vùng miền, phong tục tập quán, truyền thống của từng địa phương…, từng đối tượng tôn giáo, dân tộc. Tạo nên một khía cạnh khác trong giao tiếp, không chỉ giỏi trong cách vận động mà buộc người cán bộ dân vận phải có sự đầu tư nghiêm túc, chuyên sâu và phải có lượng kiến thức rộng, am hiểu sâu trong từng lĩnh vực để kịp thời ứng phó trong mọi tình huống xảy ra để có hướng giải quyết đúng đắn, tế nhị, hiệu quả trong mọi hoàn cảnh giao tiếp khi xuống địa phương tiếp cận với dân.
Thứ ba: qua cuộc gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen có vai trò rất quan trọng; là bước đầu cho sự kết nối, thu dần khoảng cách giữa cán bộ và người dân; tạo nên mối quan hệ mật thiết, gần gũi giữa nhân dân với Đảng, tạo nên một niềm tin vững chắc trong lòng nhân dân, để nhân dân có thể nói hết những tâm tư, nguyện vọng của mình cho cán bộ dân vận hiểu. Một khi dân đã đặt niềm tin vào cán bộ thì rất dễ trong công tác vận động, tuyên truyền và thiết phục. Như Bác Hồ từng nhận định: “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Do đó, trong công tác vận động quần chúng, nhất là trong cuộc gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen cũng là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng, là thước đo cho độ tin cậy, mức hài lòng trong cách vận động trực tiếp đối với nhân dân. Trong một tình huống xảy ra, nếu người cán bộ có thể giải thích và có thái độ chuẩn mực trong cách xử lí thì rất dễ trong cách tiếp cận và nắm thông tin từ người dân.
Thứ tư: từ buổi gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen sẽ giúp cho người cán bộ dân vận trực tiếp tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và truyền tải các nội dung, chương trình, kế hoạch mới của địa phương đến với nhân dân một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất. Qua đó, có thể trực tiếp giải thích các thắc mắc, những kiến nghị, đề xuất và nhận định của nhân dân đối với các cơ chế, chính sách còn bất cập đối với nhân dân. Từ những thông tin góp ý quý báu trực tiếp của nhân dân, có thể kịp thời tham mưu cho cấp ủy và cơ quan cấp trên có những định hướng và điều chỉnh cho phù hợp với cơ chế, chính sách đối với từng địa phương, từng đối tượng, từng vùng miền.
Thứ năm: gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen còn giữ vai trò rất quan trọng trong công tác dân vận; giúp cho cấp ủy các cấp và cán bộ dân vận quản lí có cái nhìn sâu sắc hơn, toàn diện hơn trong mọi hoạt động. Trong tác phẩm “Dân vận”, Bác Hồ từng chỉ ra rằng: “Những người phụ trách dân vận cần phải óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm. Chứ không phải chỉ nói suông, chỉ ngồi viết mệnh lệnh. Họ phải thật thà nhúng tay vào việc”. Một người lãnh đạo giỏi, một người quản lí tốt và một người làm công tác dân vận khéo thì cần hội đủ cả tài và phẩm chất đạo đức, nói phải đi đôi với hành động và việc làm. Phải đi sát cơ sở, bám địa bàn, phải biết lắng nghe ý kiến của nhân dân; không thể ngồi phòng lạnh mà đưa ra chỉ thị, nghị quyết…
Thứ sáu: gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen giúp cho công tác dân vận tiếp cận một phương pháp tuyên tuyền hiệu quả, đổi mới phương thức trong cách điều hành và quản lí. Qua đó nắm được nhiều kênh thông tin khác nhau, biết được nhiều đối tượng khác nhau, đặc biệt có cơ hội được tiếp xúc và làm quen với người có uy tín, có trình độ và năng lực trong xã hội sẽ đưa ra những ý kiến rất sát thực và hữu ích cho những giải pháp khắc phục những mặt tồn tại, hạn chế trong công tác vận động và tuyên truyền.
Hiệu quả của mỗi cuộc gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen với các tầng lớp nhân dân phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan và chủ quan nhưng chủ yếu vẫn là nội dung, phương pháp, kinh nghiệm và sự chân thành của người làm công tác vận động nhân dân.
Một trong những nội dung để dẫn đến sự thành công trong công tác tuyên truyền, vận động và thuyết phục nhân dân đạt hiệu quả đó là vận động sao cho dân tin, dân nghe và dân làm theo các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Mà để đạt được những hiệu quả nói trên thì người làm công tác dân vận phải có tài hùng biện, lý lẽ, có kiến chuyên sâu trong nhiều lĩnh vực và không nằm ngoài câu Bác Hồ từng nhận định: “Lực lượng của dân rất to. Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”.
Do đó, gặp gỡ, tiếp xúc và làm quen giữ một vai trò hết sức quan trọng, giúp cho người làm công tác dân vận có những kỹ năng xử lý tình huống đa dạng qua nhiều cách gặp gỡ, làm quen khác nhau; để lại ấn tượng tốt đẹp, chiếm được tình cảm trong lòng nhân dân và tạo nên sự thoải mái, hài hòa giữa người dân với cán bộ, đồng thời cũng là hành trang rất quan trọng của mỗi cán bộ làm công tác dân vận khi thường xuyên tiếp xúc với dân./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu Toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021.
2. Bài báo Dân vận Chủ tịch Hồ Chí Minh viết vào ngày 15/10/1949 dưới bút danh X.Y.Z đăng trên Báo Sự thật, số 120.
3. Giáo trình Công tác Dân vận của Đảng, Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội, 2015.
4. Ban Dân vận Trung Ương, Tập bài giảng về công tác dân vận, Nxb Chính trị quốc gia, Hà nội, 2014.