Trong thơ thể hiện rõ tính truyền thống và tính hiện đại, “chất tình” và “chất thép”, như nhà thơ Hoàng Trung Thông đã viết: “Vần thơ của Bác vần thơ thép/Mà vẫn mênh mông bát ngát tình”. Ngoài kiệt tác “Nhật ký trong tù” nổi tiếng thế giới, thơ Bác còn tỏa sáng trong mọi thi phẩm, trong đó có nhiều bài Bác viết tại Cao Bằng, nay trở thành tài sản vô cùng quý giá để muôn đời sau học tập.
Sau ba mươi năm bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước, về đến Cao Bằng cuối tháng 1/1941, Bác đến ở và làm việc tại hang Pác Bó, xã Trường Hà (Hà Quảng), mặc dù bận trăm công nghìn việc, Bác vẫn dành thời gian quý báu để làm thơ tuyên truyền cách mạng. Trong đó có bài “Pác Bó hùng vĩ”: “Non xa xa nước xa xa/Nào phải thênh thang mới gọi là/Đây suối Lê-nin kia núi Mác/Hai tay gây dựng một sơn hà”.
Bài thơ đã vẽ nên bức tranh non xanh nước biếc, cảnh vật yên bình, thanh cao. Phía dưới hang là dòng suối nguồn trong vắt, nước chảy quanh năm, Bác đặt tên là suối Lê-nin, phía trên hang là núi cao hùng vĩ, Bác đặt tên núi Các Mác. Cảnh tượng thật nên thơ, thiên nhiên hòa quyện với lý tưởng của Người, mà ánh sáng chủ nghĩa Mác – Lê-nin là kim chỉ nam cho đường lối cách mạng. Về luật thi, đây là bài tứ tuyệt phá cách (câu đầu chỉ 6 tiếng) khiến bài thơ trở nên trữ tình, mềm mại tự nhiên, bao la dung dị, đó là sự linh hoạt của tác giả trong bút pháp thi ca.
Trong bài “Tức cảnh Pác Bó”, Bác viết: “Sáng ra bờ suối tối vào hang/Cháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng/Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng/Cuộc đời cách mạng thật là sang”. Bằng những lời thơ bình dị, trong sáng tả thực về cảnh sinh hoạt khó khăn, thiếu thốn nhưng tràn đầy lạc quan, tin tưởng, không một chút nản lòng sờn chí. Chỉ cháo bẹ, rau măng, sáng bờ suối, tối vào hang, bàn đá chông chênh… mà vẫn sẵn sàng, đó là tinh thần, nghị lực của Bác “sẵn sàng” vượt qua khó khăn, gian khổ, “sẵn sàng” hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ trong điều kiện như vậy mới “thật là sang” theo ý tưởng của Người.
Bài tứ tuyệt Đường thi “Việt Nam Độc lập”, Bác viết: “Việt Nam Độc lập thổi kèn loa/Kêu gọi dân ta trẻ lẫn già/Đoàn kết vững bền như khối sắt/Để cùng nhau cứu nước Nam ta”. Bài thơ đăng trên tờ Việt Lập ngày 21/8/1941, số 103 với lời thơ gần gũi, khuyên nhiều người đọc báo “Việt Nam Độc lập” gọi tắt là báo “Việt Lập” do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập ngày 1/8/1941 nhằm đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng chủ trương, chính sách cách mạng của Đảng, cổ động đồng bào cùng nhau đứng lên cứu nước.
Phong trào cách mạng ngày càng phát triển, tháng 6/1942, Bác Hồ chuyển đến Lũng Dẻ, thuộc khu căn cứ Lam Sơn, xã Hồng Việt (Hòa An). Tại đây Bác viết bài “Thướng sơn” với 4 câu thơ chữ Hán theo dạng “ngũ ngôn tứ tuyệt” ghi lại trên vách đá, súc tích, ý nhị mà sâu xa, rất “đa nghĩa, kiệm lời”. Hình ảnh “mặt trời đỏ”, đó là màu đỏ cờ Tổ quốc”, “nhành mai” màu vàng ấm no hạnh phúc, tượng trưng cho sao vàng trên nền cờ đỏ. Đó là tương lai mà tác giả hướng tới.
Ngày 14/6/1940, Chính phủ Pháp đã ký hiệp định đầu hàng phát xít Đức một cách nhục nhã, thế mà Thống chế Pê Tanh còn ra oai, kêu gọi “Pháp – Việt phục hưng” và bắt thầy trò các trường học Việt Nam thứ Hai hằng tuần phải xếp hàng chào cờ nước Pháp. Từ căn cứ địa cách mạng Cao Bằng, Bác Hồ đã viết bài vạch trần bản chất lừa phỉnh của Thống chế Pê Tanh một cách cay đắng bằng bài thơ Đường luật thất ngôn bát cú rất mẫu mực về thi pháp.
Nội dung bài thơ “Tặng Thống chế Pê Tanh” như sau: “Vận mệnh Lang – Sa lúc chẳng lành/Pê Tanh lão tướng hóa hôi tanh/Cúi đầu, quỳ gối hàng quân Đức/Trợn mắt, nhăn mày chửi nước Anh/Bán nước lại còn khoe cứu nước/Ô danh mà muốn được thơm danh/Già mà như chú càng thêm dại/Tiếng xấu muôn đời chuốc sử xanh”.
Trong bài thơ thất ngôn bát cú “Chơi trăng” gồm 2 khổ, khổ 1 hỏi, khổ 2 trả lời, Bác Hồ đã khôn khéo nhân cách hóa để nhân vật “chị Hằng” nói hộ lòng mình rất tinh tế: “Gặp tuần trăng sáng dạo chơi trăng/Sẵn nhắn vài câu hỏi chị Hằng/Đất nước tơi bời sao vậy nhỉ?/Nhân dân cực khổ biết hay chăng/Khi nào dấy được quân anh dũng/Để dẹp cho tan lũ nhố nhăng/Đất Việt bao giờ thì giải phóng/Nói cho nghe thử hỡi cô Hằng?/Trăng rằng: Tôi kính trả lời ông/Tôi đã từng soi khắp núi sông/Muốn biết tự do chầy hay chóng/Thì xem tổ chức khắp hay không/Nước nhà giành lại bằng gan sắt/Sự nghiệp làm nên bởi chữ đồng/Tổ chức tuyên truyền càng rộng rãi/Tức là cách mạng chóng thành công”.
Tại sở chỉ huy mặt trận Đông Khê, Bác thấy quân đội ta chiến đấu ngoan cường, áp đảo, chiến thắng giòn giã, như nuốt chửng quân địch. Người đã cảm kích, mừng vui sáng tác tại chỗ bài thơ “Đăng sơn” – “Lên núi”. Bài thơ viết: “Huề thượng đăng sơn quan trận địa/Vạn trùng sơn ủng vạn trùng vân/Nghĩa quân tráng khí thôn Ngưu, Đẩu/Thệ diệt sài lang xâm lược quân”. Nhà thơ Xuân Diệu dịch: “Chống gậy lên non xem trận địa/Vạn trùng núi đỡ vạn trùng mây/Quân ta khí mạnh nuốt Ngưu Đẩu/Thề diệt xâm lăng lũ sói cầy”.
Ngày 20/2/1961, Bác Hồ về thăm Pác Bó, trước quang cảnh rực rỡ cờ hoa với hàng vạn đồng bào vui mừng khôn xiết đón lãnh tụ tối cao trong hào khí nước nhà tự do, độc lập, Bác nhớ lại Pác Bó năm 1941 bí mật đón Bác về ở, làm việc, lãnh đạo “toàn dân ra chiến đấu”, xây dựng căn cứ địa cách mạng thành công… Bác xúc động viết bài thơ “Thăm lại hang Pác Bó” thông qua nghệ thuật nhuần nhuyễn về thơ Đường luật một lần nữa khắc ghi lịch sử, mãi không quên về “chiếc nôi cách mạng” Pác Bó (Cao Bằng): “Hai mươi năm trước ở hang này/Đảng vạch con đường đánh Nhật, Tây/Lãnh đạo toàn dân ra chiến đấu/Non sông gấm vóc có ngày nay”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại một kho tàng văn, thơ phong phú, trong đó có thể thơ Đường luật (trước đây còn gọi là thể thơ bác học) với nghệ thuật đặc trưng, đặc sắc để chúng ta lưu giữ và hưởng thụ. Tin chắc rằng thơ Đường luật của Bác, một di sản văn hóa quý báu của văn học nghệ thuật nước nhà sẽ mãi mãi được nghiên cứu, học tập và phát triển ở Việt Nam.
Top 17 những bài thơ của hồ chí minh viết bởi Cosy
Phương hướng tiếp cận bài thơ “Thướng sơn” (Lên núi) của Bác Hồ
- Tác giả: thptsontay.edu.vn
- Ngày đăng: 11/27/2022
- Đánh giá: 4.65 (390 vote)
- Tóm tắt: Theo tài liệu hồi ký những người gần bác cho biết: “Tháng 6-1942 Bác đã lên núi … Tuy vậy, cặp từ này ở bài thơ của Hồ Chí Minh vẫn có màu sắc cổ điển.
- Nội Dung: So với câu dịch “Lên đến núi này”, xem chừng diễn tả hoạt động lên núi có vất vả hơn! Câu thứ hai có đến ba động từ: “Thướng” (lên), “đáo” (đến), “lai” (đều, lại). Vậy phải dịch: “Lại lên đến núi này, mới đủ nghĩa. Câu thứ ba “Cử đầu hồng nhật …
Văn mẫu lớp 11: Phân tích bài thơ Chiều tối (Mộ) của Hồ Chí Minh 2 Dàn ý & 23 bài văn hay lớp 11
- Tác giả: download.vn
- Ngày đăng: 07/17/2022
- Đánh giá: 4.44 (255 vote)
- Tóm tắt: Văn mẫu lớp 11: Phân tích bài thơ Chiều tối (Mộ) của Hồ Chí Minh, … Chiều tối đã để lại ấn tượng trong lòng độc giả về những bức tranh thiên nhiên và con …
- Nội Dung: Màn đêm đã buông xuống. Đây là thời khắc mà gia đình sum họp thì người tù ấy vẫn chưa biết được mình sẽ dừng chân ở nơi đâu. Thế nhưng người tù đã quyên đi sự cô quạnh, u buồn của mình để cảm nhận được niềm vui nhỏ bé đời thường của người lao động, …
Cảm nhận về sự nghiệp thơ văn của Hồ Chí Minh
- Tác giả: vanhay.vn
- Ngày đăng: 01/16/2023
- Đánh giá: 4.36 (548 vote)
- Tóm tắt: là những bài thơ tuyệt bút, đậm đà phong vị Đường thi: Yễu ba thâm xứ đàm quân sự, Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền. Tuyên ngôn độc lập, Lời kêu gọi toàn quốc …
- Nội Dung: Màn đêm đã buông xuống. Đây là thời khắc mà gia đình sum họp thì người tù ấy vẫn chưa biết được mình sẽ dừng chân ở nơi đâu. Thế nhưng người tù đã quyên đi sự cô quạnh, u buồn của mình để cảm nhận được niềm vui nhỏ bé đời thường của người lao động, …
Nghĩ về những bài thơ Bác Hồ viết cho thiếu nhi-nghi ve nhung bai
- Tác giả: tinhdoan.quangngai.gov.vn
- Ngày đăng: 02/14/2023
- Đánh giá: 4.16 (496 vote)
- Tóm tắt: Trên thế giới chưa có một nhà lãnh đạo nào lại viết thơ cho thiếu nhi nhiều như Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người có đến 16 bài thơ viết cho thiếu …
- Nội Dung: Năm 1941, sau khi về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Bác viết thơ kêu gọi các tầng lớp nhân dân, trong đó có thiếu nhi, tùy theo sức của mình, cùng toàn dân cứu nước, cứu nhà. “Kêu gọi thiếu nhi” và “Trẻ chăn trâu” là hai bài thơ đầu …
Hồ Chí Minh – Tên người là cả một niềm thơ
- Tác giả: baotangvanhoc.vn
- Ngày đăng: 11/09/2022
- Đánh giá: 3.98 (407 vote)
- Tóm tắt: Chúng ta đã có hàng trăm bài thơ bất hủ của các nhà thơ tên tuổi trong nước … Và cũng chính trong thơ ca, Hồ Chí Minh hiện lên là sự hội tụ những phẩm …
- Nội Dung: Tang lễ của Chủ tịch Hồ Chí Minh ngập tràn sự tiếc thương vô hạn của nhân dân trong nước và thế giới, cả những nhân vật đã từng đứng bên kia chiến tuyến với Người. Nhưng tang lễ đó không chứa đựng nỗi bi thương lớn nhất mà chứa đựng một tình yêu và …
Phân tích bài thơ Chiều tối (Mộ) của Hồ Chí Minh hay nhất (26 Mẫu)
- Tác giả: c3lehongphonghp.edu.vn
- Ngày đăng: 10/20/2022
- Đánh giá: 3.62 (311 vote)
- Tóm tắt: Phân tích bài thơ Chiều tối (Mộ) của Hồ Chí Minh bao gồm dàn ý chi tiết cùng 26 bài văn mẫu hay nhất do thầy cô trường THPT Lê Hồng Phong biên soạn sẽ là …
- Nội Dung: Bài thơ “Chiều tối” của Hồ Chí Minh chính là một bài thơ kết hợp tài tình giữa hai phong cách cổ điển và hiện đại, giữa thiên nhiên và con người. Bài thơ đã xây dựng hai bức tranh thiên nhiên và con người vô cùng tươi đẹp hoàn toàn đối lập nhưng lại …
Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh là gì?
- Tác giả: luatduonggia.vn
- Ngày đăng: 01/04/2023
- Đánh giá: 3.47 (536 vote)
- Tóm tắt: Tác giả đã khắc họa rất sinh động hình ảnh của thiên nhiên qua những con chim và những đám mây, cùng với hoạt động của con người miền sơn cước.
- Nội Dung: Về Tác Phẩm Chiều Tối [Mộ] là một tác phẩm thơ thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, được sáng tác bởi tác giả khi bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam trong suốt 13 tháng. Tác phẩm này được rút ra từ tập thơ Nhật kí trong tù, và được đánh giá là …
Thơ văn Hồ Chí Minh – di sản vô giá – UBND tỉnh Cà Mau
- Tác giả: camau.gov.vn
- Ngày đăng: 12/19/2022
- Đánh giá: 3.38 (485 vote)
- Tóm tắt: Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh (1890-1969) không chỉ là một lãnh tụ vĩ đại của phong trào cách mạng Việt Nam mà còn là một nhà thơ, nhà văn kiệt xuất trong …
- Nội Dung: Chính vì thế, lúc sinh thời, Bác luôn quan tâm đến cách viết. Bác đã nhắc nhở cán bộ tuyên truyền rằng: “Trước khi viết phải đặt câu hỏi và trả lời: Viết cho ai? Viết cái gì? Viết để làm gì? Sau đó mới xem xét việc viết như thế nào?”. Tất cả sáng …
Thơ chúc tết của Bác Hồ – Trang chủ
- Tác giả: cpv.ctu.edu.vn
- Ngày đăng: 11/16/2022
- Đánh giá: 3.05 (516 vote)
- Tóm tắt: Bên cạnh tập Nhật ký trong tù và nhiều bài thơ khác của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người còn để lại cho chúng ta những bài thơ chúc Tết với biết bao tình cảm ấm …
- Nội Dung: Thơ chúc Tết của Bác Hồ gửi đồng bào, cán bộ, chiến sĩ cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài thường khen ngợi thành tích của một nǎm công tác và đề ra nhiệm vụ, phương hướng cho nǎm mới, động viên mọi người phấn khởi hǎng hái tiến lên hoàn thành nhiệm …
Thơ Hồ Chí Minh ❤️ Những Bài Thơ Của Bác Hồ Hay Nhất
- Tác giả: scr.vn
- Ngày đăng: 03/20/2023
- Đánh giá: 2.93 (167 vote)
- Tóm tắt: Lưu lại Những Bài Thơ Hồ Chí Minh Khi Ở Trong Tù trong tập Nhật kí trong tù. Là những bài thơ thể hiện tính nhân văn và tinh thần yêu nước sâu sắc nhất của Bác.
- Nội Dung: Chúng nhiều là mấy vạn,Mình mấy triệu đồng bào.Chúng đường xa mỏi mệt,Mình “dĩ dật đãi lao”.Làm cho chúng mòn mỏi,Làm cho chúng tiêu hao.Chúng nhất định thất bạiMình sức càng dồi dào.Ào, ào, ào…Ào, ào, ào…Du kích ngày càng mạnh,Du kích ngày càng …
Bác Hồ và những bài thơ chúc Tết lịch sử
- Tác giả: tuyengiaobinhphuoc.org.vn
- Ngày đăng: 09/08/2022
- Đánh giá: 2.83 (143 vote)
- Tóm tắt: Không chỉ ở Việt Nam mà ngay cả trên thế giới, có lẽ Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị nguyên thủ duy nhất chúc Tết đồng bào của mình bằng những vần …
- Nội Dung: Chúng nhiều là mấy vạn,Mình mấy triệu đồng bào.Chúng đường xa mỏi mệt,Mình “dĩ dật đãi lao”.Làm cho chúng mòn mỏi,Làm cho chúng tiêu hao.Chúng nhất định thất bạiMình sức càng dồi dào.Ào, ào, ào…Ào, ào, ào…Du kích ngày càng mạnh,Du kích ngày càng …
10 Bài Thơ Về Bác Hồ Hay Nhất Dành Cho Thiếu Nhi
- Tác giả: kids.pops.vn
- Ngày đăng: 12/05/2022
- Đánh giá: 2.64 (114 vote)
- Tóm tắt: Viếng Lăng Bác · Về Thăm Nhà Bác · Em Vẽ Bác Hồ · Bác Hồ Của Em · Cháu Nhớ Bác Hồ · Ảnh Bác · Bác Thăm Nhà Cháu · Bác Hồ – Người Cho Em Tất Cả …
- Nội Dung: Em Vẽ Bác Hồ là lời bày tỏ lòng kính yêu vô bờ của một bạn nhỏ dành cho Bác. Em đã dành tất cả những nét bút đẹp nhất để phác họa chân dung Bác. Từ ngoại hình với vầng trán cao, đến tính cách yêu thương thiếu nhi. Hai tay Bác ôm mỗi bên một bạn miền …
Những bài thơ về bác Hồ ngắn hay, ý nghĩa
- Tác giả: thuthuat.taimienphi.vn
- Ngày đăng: 02/11/2023
- Đánh giá: 2.52 (200 vote)
- Tóm tắt: Bác Hồ (chủ tịch Hồ Chí Minh) là vị lãnh tụ vĩ đại của cả dân tộc Việt Nam, ghi đậm dấu ấn cho lịch sử của nước nhà cũng như trên thế giới. Vì thế, dù đi xa …
- Nội Dung: Người thanh niên ấy năm xưaNhìn thấy dân mình từng bữa đói khổBao cảnh ly tán đẩy xôLầm than rên xiết mọi chỗ khốn cùngCả nước đau thương khắp vùngBao phủ tang tóc mịt mùng tối tămMờ mịt tương lai tháng nămBài học lịch sử Người hăm hở bướcNhững …
Những giá trị, ý nghĩa từ bài thơ “Nghe tiếng giã gạo” của Bác Hồ gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
- Tác giả: tuyengiaovinhthuan.vn
- Ngày đăng: 06/18/2022
- Đánh giá: 2.55 (143 vote)
- Tóm tắt: Sống ở trên đời người cũng vậy, Gian nan rèn luyện mới thàn công”. ( “ Nhật ký trong tù” – Hồ Chí Minh ). Bài thơ chứa đựng …
- Nội Dung: Người thanh niên ấy năm xưaNhìn thấy dân mình từng bữa đói khổBao cảnh ly tán đẩy xôLầm than rên xiết mọi chỗ khốn cùngCả nước đau thương khắp vùngBao phủ tang tóc mịt mùng tối tămMờ mịt tương lai tháng nămBài học lịch sử Người hăm hở bướcNhững …
Bài thơ chúc Tết của Bác Hồ năm 1969 – bài thơ di chúc
- Tác giả: baohatinh.vn
- Ngày đăng: 10/19/2022
- Đánh giá: 2.43 (54 vote)
- Tóm tắt: Những bài thơ chúc Tết của Bác là tiếng gọi của non sông, … Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho nhân dân ta, con cháu của dân tộc ta một di …
- Nội Dung: Câu mở đầu bài thơ toát lên niềm vui. Bác không dùng chữ “lớn lao” mà dùng chữ “vẻ vang”. Vẻ vang không chỉ gợi nên âm điệu trữ tình mà còn có một ẩn ý sâu xa: Sự “quang minh, chính đại” sẽ mở đường cho thắng lợi càng to hơn, một thắng lợi quy tụ …
Tư tưởng lớn trong di sản thơ văn Hồ Chí Minh – Báo Kinh tế đô thị
- Tác giả: kinhtedothi.vn
- Ngày đăng: 09/05/2022
- Đánh giá: 2.31 (114 vote)
- Tóm tắt: Văn học cách mạng gồm những bài ca cách mạng trong Xô Viết – Nghệ Tĩnh, thơ ca trong tù của những người cộng sản và nổi bật là tiếng thơ Tố …
- Nội Dung: Câu mở đầu bài thơ toát lên niềm vui. Bác không dùng chữ “lớn lao” mà dùng chữ “vẻ vang”. Vẻ vang không chỉ gợi nên âm điệu trữ tình mà còn có một ẩn ý sâu xa: Sự “quang minh, chính đại” sẽ mở đường cho thắng lợi càng to hơn, một thắng lợi quy tụ …
Hồ Chí Minh – “Tên Người là cả một niềm thơ”
- Tác giả: btgtu.lamdong.dcs.vn
- Ngày đăng: 03/14/2023
- Đánh giá: 2.24 (137 vote)
- Tóm tắt: Bởi vậy, đã có nhiều thi sĩ, nhà báo, nhà hoạt động cách mạng trên thế giới dành cho Người những bài viết, vần thơ hết sức xúc động, luôn tỏ …
- Nội Dung: Con người, cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn sáng ngời trong tâm thức của dân tộc Việt Nam và bạn bè thế giới. Từ lúc bôn ba đi tìm đường cứu nước, đấu tranh cho hòa bình độc lập dân tộc và sự nghiệp giải phóng các dân …