Thờ cúng tổ tiên là một loại hình tín ngưỡng cổ truyền, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống tinh thần của người Việt. Tuy nhiên, bàn thờ gia tiên gồm những gì và sắp xếp bàn thờ gia tiên đẹp không phải là điều mà ai cũng nắm rõ. Để việc thờ phụng diễn ra suôn sẻ, gia chủ cần phải chuẩn bị những vật phẩm thờ cúng cần thiết dưới đây.
Bàn thờ gia tiên có ý nghĩa như thế nào?
Trước khi giải đáp bàn thờ gia tiên gồm những gì, hãy cùng Bàn Thờ Tâm Việt tìm hiểu ý nghĩa của bàn thờ gia tiên đối với tín ngưỡng thờ cúng của người Việt.
Từ lâu, người Việt ta luôn quan niệm rằng “tứ thời xuân tại thủ, bách hạnh hiếu vi tiên”. Tức là trong trời đất có 4 mùa thì mùa xuân là mùa đầu tiên, con người có trăm hạnh nhưng hiếu hạnh phải được đặt lên hàng đầu.
Đến nay, quan niệm này đã tồn tại hàng ngàn năm và trở thành thước đo đạo đức con người. Hiếu lễ trước hết được thể hiện trong cách quan tâm, phụng dưỡng đấng sinh thành lúc tại thế, sau đó là cách thờ phụng nghiêm cẩn khi cha mẹ quy tiên.
Bởi lẽ “sự tử hơn sự sinh” đã ăn sâu trong tiềm thức của người Việt, dần trở thành phong tục đẹp thể hiện lòng thành kính, đạo lý “uống nước nhớ nguồn” đối với các bậc sinh thành.
Chính vì thế mà bàn thờ gia tiên trở thành sợi dây kết nối giữa hai thế giới vô hình và hữu hình. Đồng thời là nơi gửi trọn tâm niệm, mong ước của những người ở lại đối đấng bề trên.
Đời sống càng hiện đại, con người càng chú trọng đầu tư tâm huyết và tiền bạc cho nơi thờ phụng. Do đó, bàn thờ gia tiên gồm những gì và cách sắp xếp bàn thờ đẹp càng phải được thực hiện một cách cẩn thận, chu đáo.
Bàn thờ gia tiên gồm những gì? Bộ đồ thờ gia tiên đầy đủ gồm những gì?
Trước khi tìm hiểu cách sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách, gia chủ cần chuẩn bị chu toàn các món đồ thờ cúng cần thiết trên bàn thờ.
Vậy bàn thờ gia tiên gồm những gì? Bộ đồ thờ gia tiên đầy đủ gồm những gì? Đây là thắc mắc được nhiều cặp vợ chồng trẻ đặt ra khi mới chuyển nhà hay lập bàn thờ mới. Không gian thờ cúng ngày càng được nhiều gia đình đầu tư nhiều tâm sức và tiền bạc. Cho nên, những vật phẩm thờ cúng trên bàn thờ cũng được chuẩn bị một cách chu toàn, đầy đủ.
Dưới đây là những vật phẩm thờ cúng cơ bản nhất:
Bát hương
Bát nhang hay bát hương là đáp án đầu tiên cho câu hỏi “bàn thờ gia tiên gồm những gì?”. Đây là vật phẩm thờ cúng linh thiêng quan trọng nhất được ví như nơi kết nối giữa hai thế giới vô hình và hữu hình. Vào ngày mùng 1, hôm rằm, những ngày lễ Tết quan trọng, gia đình chuẩn bị mâm lễ cúng, thắp nén nhang để mời ông bà gia tiên về hưởng lộc.
Khi mua bát hương, gia chủ cần lựa chọn kích thước sao cho phù hợp với bàn thờ để tổng thể không gian được hài hòa và đồng nhất. Hiện nay có rất nhiều mẫu bát hương mà gia chủ có thể lựa chọn như bát hương in họa tiết chìm, bát hương sứ đắp nổi, bát hương sứ dát vàng và bát hương bát tràng men cổ.
Bình hoa
Những gia đình có điều kiện kinh tế khá giả có thể sử dụng thêm một đôi lọ lộc bình cỡ lớn để trưng bày cạnh bàn thờ để giúp không gian nổi bật và sang trọng hơn.
Ngoài ra, phần lớn gia đình Việt hiện nay sử dụng hai bình hoa để đặt cân xứng hai bên bàn thờ. Vào những ngày lễ Tết, giỗ chạp hay mùng 1 hôm rằm, gia đình thường cắm hoa tươi để bày tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên.
Mâm bồng
Bàn thờ gia tiên gồm những gì? Mâm bồng là vật phẩm được sử dụng để đựng hoa quả, bánh kẹo dâng lên ông bà tổ tiên. Mâm bồng được chuẩn bị đầy đủ bánh trái ngụ ý bày tỏ sự hiếu nghĩa với các bậc tiền nhân đã khuất.
Một số loại mâm bồng thờ cúng đẹp nhất hiện nay: Mâm đồng vàng, mâm đồng đỏ, mâm đồng khảm tam khí – ngũ sắc, mâm đồng gốm…
Chóe thờ
Chóe thờ là vật phẩm được dùng để đựng lễ vật thờ cúng cần thiết như gạo, muối, nước. Tùy theo kích thước bàn thờ mà gia chủ lựa chọn những mẫu chóe thờ sao cho phù hợp nhất để bài trí bàn thờ gia tiên.
Bên cạnh đó, việc thờ 1 chóe, 2 chóe hay 3 chóe sẽ phụ thuộc vào kích thước bàn thờ và nhu cầu thờ cúng của từng gia đình.
Bàn thờ gia tiên gồm những gì? – Nậm rượu
Trên bàn thờ gia tiên không thể thiếu đi nậm rượu thờ. Đây cũng là câu trả lời tiếp theo cho thắc mắc “bàn thờ gia tiên gồm những gì?”. Nậm rượu được sử dụng để đựng rượu trắng, dâng lên tổ tiên đồ lễ rượu sạch sẽ và tinh khiết nhất. Ngoài ra, theo phong thủy, nậm rượu còn có tác dụng bảo vệ sức khỏe, hóa giải hung khí.
Kỷ chén thờ
Theo quan niệm dân gian “trần sao âm vậy”, kỷ chén thờ là món đồ dùng để đựng nước và rượu sạch chưng lên bàn thờ. Không chỉ bày tỏ tấm lòng thành kính của gia chủ, kỷ chén thờ còn tượng trưng cho tình cảm vững chắc, bền lâu trong gia đình.
Gia chủ có thể lựa chọn loại kỷ 3 chén hoặc 5 chén sao cho phù hợp với kích thước bàn thờ.
Ống cắm hương
Đây là vật phẩm được sử dụng để đựng hương hoặc đũa thờ. Nhờ có ống cắm hương quá trình thắp nhang trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn.
Đèn thờ
Đèn thờ được coi là vật phẩm kết nối giữa hai thế giới âm – dương. Người ta vẫn thường quan niệm, con người sẽ phải trải qua luân hồi khi mất đi. Lúc này, ánh sáng của đèn thờ có tác dụng soi tỏ cho gia tiên đi đúng hướng để gặp lại con cháu.
Còn đối với Phật giáo, ánh sáng của đèn thờ cũng chính là ánh sáng chân lý giúp linh hồn sớm được giác ngộ, giải thoát về cõi Cực Lạc.
Bàn thờ gia tiên gồm những gì? – Ấm chén thờ
Bộ ấm chén thờ cũng là vật phẩm thờ cúng quan trọng được dùng để pha trà dâng lên tổ tiên mỗi ngày. Để bày bàn thờ đẹp, ấm chén sẽ được đặt bên trong đĩa, bao gồm 1 ấm và 3 chén hoặc 5 chén. Sau khi pha xong, gia chủ phải rót trà vào các chén thờ rồi mới đặt lên ban.
Bộ đũa, bát thờ
Đúng theo quan niệm người dương thế nào người âm cũng vậy, bộ đũa và bát thờ là hai vật phẩm giúp cho bàn thờ gia tiên được trọn vẹn hơn. Chưa kể, đũa thờ là biểu tượng của tình yêu thương, sự ấm no và tròn đầy.
Hướng dẫn sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách
Không quá phức tạp, gia chủ có thể học cách sắp xếp bàn thờ gia tiên đơn giản. Cách bày trí bàn thờ gia tiên vừa phải đảm bảo yếu tố thẩm mỹ, vừa phải đúng với thuần phong mỹ tục. Đây là sơ đồ bài trí bàn thờ gia tiên chuẩn phong thủy:
Cụ thể, sơ đồ bài trí bàn thờ gia tiên như sau:
- Ngai thờ: Đặt chính giữa bàn thờ và sát với bức tường là cách bài trí bàn thờ gia tiên chuẩn nhất.
- Bát hương: Đặt giữa bàn thờ, mặt nhật nguyệt phải hướng ra ngoài. Đối với bàn thờ có 3 bát hương, bát hương thờ thần linh có kích thước lớn nhất đặt ở chính giữa, tiếp đến bát hương thờ gia tiên và Bà Cô – Ông Mãnh sẽ nhỏ hơn. Trong đó, bát hương thờ gia tiên đặt bên tay phải còn bát hương thờ Bà Cô – Ông Mãnh đặt bên tay trái theo hướng người đứng thắp hương.
- Chóe thờ: Để sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách, gia chủ nên đặt chóe thờ tại vị trí trước bát hương, sau mâm bồng và sắp xếp theo hàng ngang.
- Di ảnh: Nếu không có ngai thờ, di ảnh sẽ được đặt ở vị trí chính giữa và sát tường.
- Lọ hoa: Trong cách bày bàn thờ gia tiên đúng cách, lọ hoa thường được đặt ở bên trái nếu sử dụng 1 lọ hoa và đặt đối xứng ở hai bên trong trường hợp bàn rộng rãi, có thể đặt được 2 bình hoa.
- Mâm bồng: Đặt đối diện ngai thờ, một cái chính giữa để hoa quả, một cái để tiền vàng và một cái dùng để đặt bánh kẹo.
- Đèn thờ: Gia chủ có thể đặt 1 đèn hoặc một đôi đèn cân xứng ở hai bên bàn thờ, kéo hẳn về phía 2 cạnh của bàn thờ để ánh sáng được lan tỏa rộng khắp bàn thờ.
Bên cạnh những vật phẩm vừa kể trên, gia chủ có thể tham khảo thêm:
>>> 10 ý tưởng trang trí gia tiên đẹp nhất 2022
Cách đặt bàn thờ gia tiên chuẩn phong thủy
Trước đây, gia đình Việt thường đặt cố định bàn thờ tại Trung Cung tức là vị trí trung tâm của ngôi nhà. Thông thường, khi khách đặt chân vào từ cửa chính là có thể thấy ngay bàn thờ gia tiên tại phòng khách. Đây là cách bày bàn thờ gia tiên quen thuộc, phù hợp kiểu không gian kiến trúc xưa.
Vị trí đặt bàn thờ
Bàn thờ gia tiên gồm những gì? Đặt bàn thờ gia tiên ở đâu? Bàn thờ gia tiên thường sẽ được đặt tại một phòng riêng. Tuy nhiên, với những gia đình có diện tích nhỏ hẹp, bàn thờ sẽ được đặt ở phòng khách vì đây là nơi trang nghiêm, thoáng đãng nhất trong ngôi nhà.
Phía sau bàn thờ phải là một bức tường vững chãi, không được dựa vào cửa sổ hoặc cửa kính. Để bày trí bàn thờ gia đúng phong thủy, gia chủ cần lưu ý những điều sau:
- Không được đặt bàn thờ ngược hướng với hướng nhà vì theo quan niệm phong thủy, điều này khiến cho gia đình thường xuyên bất hòa. Vì thế cần đặt lại vị trí bàn thờ để loại bỏ hung khí.
- Không đặt bàn thờ gần phòng vệ sinh và bếp: Đặt bàn thờ ở vị trí này sẽ phạm phải tội bất kính, không tôn trọng thần linh và tổ tiên. Điều này dễ khiến cho vận thế của gia đình không ổn định, thậm chí là giảm sút.
- Không được đặt bàn thờ dưới xà ngang: Nhiều chuyên gia phong thủy cho rằng, xà ngang là nơi sản sinh ra ra hung khí. Do đó, nếu đặt bàn thờ dưới xà ngang có thể khiến cho các thành viên trong gia đình bị đau đầu, suy nhược, nặng hơn thì ảnh hưởng đến vận khí của gia đình.
- Không đặt bàn thờ ngay cửa ra vào: Đây là nơi gió thổi dễ làm động bát hương. Bên cạnh đó còn đón nhận nhiều sát khí từ ngoài vào. Bởi vì là lối đi lại nên dễ ồn ào, làm mất đi sự thanh tịnh của nơi thờ cúng linh thiêng.
- Không đặt bàn thờ trong phòng ngủ: Đây là việc làm hết sức cấm kỵ, làm mất đi sự trang nghiêm và tôn kính.
- Bên trái bàn thờ phải luôn sạch sẽ, không được đặt thùng rác hoặc các vật ô uế vì sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự nghiệp của các thành viên trong gia đình.
Hướng đặt bàn thờ
Bàn thờ gia tiên gồm những gì? Đặt bàn thờ gia tiên như thế nào? Đây cũng là một trong những vấn đề được rất nhiều gia đình quan tâm khi lập bàn thờ. Theo các chuyên gia phong thủy, để xác định hướng đặt bàn thờ gia tiên phù hợp cần xác định mệnh của gia chủ, tức là người trụ cột trong gia đình.
- Gia chủ mệnh Thủy, Mộc, Hỏa nên đặt bàn thờ gia tiên theo các hướng Đông, Đông Nam, Nam, Bắc.
- Gia chủ mệnh Kim và Thổ nên đặt bàn thờ theo các hướng như Đông, Đông Nam, Nam, Bắc.
- Ngoài ra, 2 hướng đặt bàn thờ gia tiên đẹp nhất là Thiên Lộc và Quý Nhân.
- Cấm kỵ đặt bàn thờ nhìn ra hướng Đông Bắc và Tây Nam vì đây là hướng Ngũ Quỷ.
- Không đặt bàn thờ ở hướng Đông Bắc nhìn ra hướng Tây Nam.
Như vậy, những thông tin hữu ích vừa rồi đã giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc bàn thờ gia tiên gồm những gì. Bên cạnh đó là cách sắp xếp, vị trí đặt bàn thờ chuẩn phong thủy để thu hút vượng khí, tài lộc và bình an.