Trong chương trình toán lớp 4, học sinh sẽ được làm quen với các phép tính phân số, trong đó phép chia phân số là phép tính quan trọng và có độ khó cao. Để làm được dạng toán phép chia phân số lớp 4, yêu cầu học sinh phải nắm vững những quy tắc về phân số cũng như những kiến thức toán học căn bản.
Nhằm giúp bé dễ dàng “chinh phục” dạng toán này, BingGo Leaders đã tổng hợp những kiến thức và “bí quyết” khi giải các bài toán liên quan đến phép chia phân số. Tham khảo ngay nhé!
1. Quy tắc giải bài phép chia phân số
Trước khi làm quen với quy tắc giải bài phép chia phân số lớp 4 thì ta cần năm rõ khái niệm thế nào là phân số đảo ngược. Khi một phân số đảo ngược tử số thành mẫu số, mẫu số thành tử số thì được gọi là phân số đảo ngược. Ví dụ: 5/7 là phân số đảo ngược của 7/5.
Quy tắc giải bài phép chia phân số: Muốn thực hiện phép chia giữa hai phân số, ta lấy phân số thứ nhất nhân với phân số thứ hai đảo ngược.
Ví dụ: Thực hiện phép chia phân số: 1/2 : 3/5
Bước 1: Đảo ngược phân số thứ 2 thành 5/3.
Bước 2: Tiếp đến thực hiện phép nhân phân số, lấy 1/2 nhân với 5/3: 1/2 x 5/3 = 1 x 5/ 2 x 3 = 5/6 (tử nhân tử, mẫu nhân mẫu).
Lưu ý:
- Nếu kết quả thu được không phải là phân số tối giản (cả tử và mẫu đều chia hết cho một số tự nhiên khác 1) thì tiếp tục rút gọn phân số
- Tất cả các số tự nhiên đều có thể chuyển sang dạng phân số với mẫu là 1: 7 = 7/1, 10 = 10/1,…
- Bất kỳ phân số nào có tử bằng 0 thì phân số đó cũng bằng 0: 0/7 = 0, 0/9 = 0,…
2. Những dạng bài phép chia phân số lớp 4 cần lưu ý
Việc hiểu rõ những dạng bài sẽ giúp học sinh định hướng được cách làm, vận dụng đúng kiến thức. Vì vậy, khi cung cấp bất kỳ kiến thức nào, BingGo Leaders cũng cố gắng tổng hợp những dạng bài và bài tập minh họa. Đối với bài toán phép chia phân số lớp 4, học sinh thường sẽ gặp những dạng bài sau
2.1. Dạng 1: Tính thương của hai phân số
Đây là dạng toán đơn giản và cơ bản nhất. Chỉ cần vận dụng đúng quy tắc của phép chia phân số, cùng với sự tính toán cẩn thận là có thể giải bài chính xác, nhanh chóng
Ví dụ:
2.2. Dạng 2: Tìm x
Đây là dạng bài sẽ xuất hiện xuyên suốt trong các đề thi. “x” ở đây đóng vai trò là một biến ẩn, đề bài sẽ đưa ra những dữ liệu và dựa trên những dữ liệu đó ta phải tìm ra “x” là số mấy. Đối với phép chia phân số, “x” có thể đứng ở vị trí là số chia, số bị chia hoặc thương. Để giải được dạng bài tìm x, ta cần áp dụng đúng quy tắc phép chia phân số để áp dụng vào công thức: số chia/ số bị chia = thương
Ví dụ:
2.3. Dạng 3: Rút gọn phân số rồi tính
Cũng tương tự phép nhân phân số, phép chia phân số lớp 4 cũng có dạng bài rút gọn phân số rồi tính. Đề bài sẽ đưa ra những phân số chưa được tối giản, nhiệm vụ của ta là rút gọn chúng sau đó thực hiện phép chia. Nếu ngay ở bước rút gọn mà đã làm sai thì kéo theo bước tính toán kế tiếp sẽ cho ra kết quả sai.
Ví dụ:
2.4. Dạng 3: Ứng dụng phép chia phân số lớp 4 vào bài giải
Đây là dạng bài yêu cầu sự tư duy, khả năng vận dụng kiến thức. Học sinh cần xem kỹ những dữ liệu đề bài cho, “vùng kiến thức” cần đến từ đó đưa ra phương pháp giải:
Bài tập minh họa: Mảnh vườn hình chữ nhật nhà Lan có diện tích là 2/3 m2 và chiều rộng là 3/4 m. Hỏi, chiều dài của mảnh vườn là bao nhiêu?
Giải: Áp dụng công thức tính diện tích hình chữ nhật, ta có:
S = d x r
⇔ 2/3 = d x 3/4
=> d = 2/3 : 3/4 = 8/9 m
Như vậy chiều dài của mảnh vườn là 8/9 m
3. Bài tập về phép chia phân số
Để hiểu rõ, làm nhuần nhuyễn các bài toán về phép chia phân số thì việc luyện tập nhiều dạng bài là điều không thể thiếu. BingGo Leaders đã tổng hợp những dạng bài tập thường gặp về phép chia phân số lớp 4 dưới đây:
4. Bí quyết giúp học sinh lớp 4 “thu phục” được dạng bài phép chia phân số
Vậy làm thế nào để học sinh có thể dễ dàng “thu phục” các dạng toán về phép chia phân số? Dưới đây là những bí quyết mà BingGo Leaders đã góp nhặt được sau nhiều năm giảng dạy và làm việc trực tiếp với các bạn nhỏ.
4.1. Trang bị cho bé kiến thức vững về phân số
Phân số không chỉ đơn thuần là tử với mẫu mà còn là rút gọn phân số, quy đầu mẫu số, so sánh phân số, nhân phân số,… Hãy chắc rằng bé đã nắm vững các quy tắc cơ bản về phân số trước khi dạy cho bé kiến thức mới về phân số. Bố mẹ cần hỗ trợ con nắm bắt, ghi nhớ những kiến thức này để bé có thể dễ dàng vận dụng kiến thức linh hoạt với đa dạng bài toán.
Kiến thức sẽ bị lãng quên nếu không có sự ôn tập và vận dụng thường xuyên. Bố mẹ nên thường xuyên kiểm tra kiến thức của bé, để biết được bé hiểu đến đâu, tiếp thu như thế nào, có chỗ nào vướng mắc,… Đặc biệt, tránh việc học dồn nhiều kiến thức một lúc, điều này rất dễ khiến bé chán nản và khó tiếp thu bài.
4.2. Chắc rằng bé đã “thuộc làu làu” bảng cửu chương
Muốn làm được các phép tính phân số thì bắt buộc phải thuộc lòng bảng cửu chương. Phép chia phân số chính là phép chia kết hợp thêm phép nhân. Nếu chưa thuộc bảng cửu chương từ 1 đến 9 thì sẽ khiến bé khó mà giải bài được nhanh, đúng. Hãy nhớ luôn dò lại bảng cửu chương của bé, bố mẹ nhé!
4.3. Ôn tập, ôn tập và ôn tập
Muốn giỏi nhanh thì phải luôn ôn tập thường xuyên, học phải đi đôi với hành. Nếu chỉ học lý thuyết thì khả năng cao bé sẽ quên ngay, vì thế nên bố mẹ hãy luôn khuyến khích bé ứng dụng kiến thức bằng cách giải nhiều bài tập SGK, bài tập thêm, tìm hiểu thêm những kiến thức mới trên mạng, ứng dụng toán học vào đời sống,…
5. Kết luận
Phép chia phân số lớp 4 không phải dạng toán khó, tuy nhiên nếu không nắm được cốt lõi của lý thuyết thì học sinh khó mà ứng dụng vào các dạng bài.
BingGo Leaders mong rằng với những chia sẻ trên, phần nào đó có thể giúp quý phụ huynh, giáo viên khám phá ra những nội dung hay, cách truyền tải hiệu quả, cũng như là giúp các bé có được nguồn tham khảo hữu ích.
Tham khảo thêm: Cách rút gọn phân số với các bước cụ thể ghi điểm tuyệt đối.