Bảng hóa trị nằm trong sách giáo khoa Hóa học lớp 8 là phần kiến thức tương đối khó với nhiều bạn học sinh. Bởi trong bảng có nhiều nguyên tố hóa học, ký hiệu, phân tử… rất khó nhớ. Để thuộc được bảng hóa trị, không còn cách nào khác chúng ta phải chăm chỉ học thuộc và ghi nhớ.
BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
Hóa trị của một nguyên tố hóa học được xác định bằng số liên kết hóa học trong phân tử do nguyên tử của nguyên tố đó tạo ra. Có những nguyên tố chỉ thể hiện duy nhất 1 hóa trị nhưng cũng có những nguyên tố có nhiều hóa trị khác nhau.
Dưới đây là Bảng hóa trị hóa học, bảng này sẽ bao gồm các thông tin:
+ Số Proton
+ Tên nguyên tố
+ Nguyên tử khối
+ Ký hiệu hóa học
+ Hóa trị của nguyên tố (trình bày theo chữ cái La Mã được thể hiện ở cột cuối cùng).
CÁCH HỌC THUỘC BẢNG HÓA TRỊ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ
Có nhiều cách học thuộc bảng hóa trị, nhưng 2 cách học sau được nhiều giáo viên và học sinh áp dụng nhất:
1. Học thuộc các bài ca hóa trị
Có nhiều bài ca hóa trị khác nhau được sáng tác nhằm giúp các bạn học sinh học thuộc hóa trị của các nguyên tố một cách nhanh chóng và thú vị. Cụ thể:
– Bài ca hóa trị số 1 (bao gồm những chất phổ biến thường gặp nhất)
Kali, Iot, Hidro
Natri với Bạc, Clo một loài
Có hóa trị I bạn ơi
Nhớ ghi cho rõ kẻo rồi phân vân
Magie, Chì, Kẽm, Thủy ngân
Canxi, Đồng ấy cũng gần Bari
Cuối cùng thêm chú Oxi
Hóa trị II ấy có gì khó khăn
Bác Nhôm hóa trị III lần
Ghi sâu trí nhớ khi cần có ngay
Cacbon, Silic này đây
Là hóa trị IV không ngày nào quên
Sắt kia kể cũng quen tên
II, III lên xuống thật phiền lắm thay
Nitơ rắc rối nhất đời
I, II, III, IV khi thì là V
Lưu huỳnh lắm lúc chơi khăm
Lúc II, lúc VI khi nằm thứ IV
Photpho nói tới không dư
Nếu ai hỏi đến thì ừ rằng V
Bạn ơi cố gắng học chăm
Bài ca hóa trị suốt năm rất cần
– Bài ca hóa trị số 2 chi tiết (gồm nhiều hóa trị hơn)
Hidro (H) cùng với Liti (Li)
Natri (Na) cùng với Kali (K) chẳng rời
Ngoài ra còn Bạc (Ag) sáng ngời
Chỉ mang hóa trị I thôi chớ nhầm
Riêng Đồng (Cu) cùng với Thuỷ ngân (Hg)
Thường II ít I chớ phân vân gì
Đổi thay II, IV là Chì (Pb)
Điển hình hoá trị của Chì (Pb) là II
Bao giờ cùng hoá trị II
Là Oxi (O), Kẽm(Zn) chẳng sai chút gì
Ngoài ra còn có Canxi (Ca)
Magie (Mg) cùng với Bari (Ba) một nhà
Bo (B), Nhôm (Al) thì hóa trị III
Cacbon (C), Silic (Si), Thiếc (Sn) là IV thôi
Thế nhưng phải nói thêm lời
Hóa trị II vẫn là nơi đi về
Sắt (Fe) II toan tính bộn bề
Không bền nên dễ biến liền sắt III
Photpho (P) III ít gặp mà
Photpho (P) V chính người ta gặp nhiều
Nitơ (N) hoá trị bao nhiêu ?
I, II, III, IV phần nhiều tới V
Lưu huỳnh (S) lắm lúc chơi khăm
Khi II lúc IV, VI tăng tột cùng
Clo Iot lung tung
II III V VII thường thì I thôi
Mangan (Mn) rắc rối nhất đời
Đổi từ I đến VII thời mới yên
Hoá trị II cũng dùng nhiều
Hoá trị VII cũng được yêu hay cần
Bài ca hoá trị thuộc lòng
Viết thông công thức đề phòng lãng quên
Học hành cố gắng cần chuyên
Siêng ôn chăm luyện tất nhiên nhớ nhiều.
2. Làm bài tập thường xuyên để nhớ hóa trị, bắt đầu từ nguyên tố nhỏ
Chúng ta cần nắm vững kiến thức về hóa trị và tính quy tắc hóa trị dưới đây:
– Gọi hóa trị của H là I ⇒ lấy làm đơn vị, hóa trị của các nguyên tố hay các nhóm nguyên tử được xác định bằng số nguyên tử H mà nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) có thể liên kết với nhau.
– AxaByb với:
- x, y là chỉ số
- a, b: hóa trị của nguyên tố A, B
Theo quy tắc hóa trị: x ×a=y×b ta có ví dụ:
Từ CTHH của hợp chất Fe III(OH)3I, ta có cách tính như sau: 1 x III = 3 x I
– Các bạn có thể vẽ bảng tuần hoàn hóa học theo sơ đồ tư duy và dán vào góc học tập, bìa sách, bàn học để có thể quan sát hàng ngày. Việc tự vẽ theo sơ đồ cũng là 1 cách để các bạn học thuộc những kiến thức khô khan này.
Nắm chắc được bảng hóa trị của những nguyên tố hóa học quan trọng, các bạn sẽ dễ dàng làm được những bài tập dạng cân bằng phương trình hóa học, tính số mol, tính hóa trị và rất nhiều dạng bài tập khác. Chúc các bạn học hiệu quả!