Bảo quản và rã đông sữa mẹ đúng cách sẽ giúp bé thưởng thức trọn vẹn nguồn dinh dưỡng có trong sữa. Tuy nhiên, không phải mẹ nào cũng biết cách rã đông sữa mẹ theo đúng tiêu chuẩn an toàn. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho các bạn một số mẹo hâm sữa đúng cách giúp giữ nguyên dưỡng chất tuyệt vời.
Những sai lầm thường gặp khi rã đông sữa mẹ
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính cho trẻ dưới 6 tháng tuổi. Nhưng vì một lý do nào đó, mẹ không thể có mặt ở nhà vào đúng thời điểm bé đòi bú. Những lúc này, việc trữ sữa trong tủ lạnh có thể giúp các mẹ giải quyết hoàn toàn vấn đề này.
Sau một thời gian được bảo quản trong tủ lạnh, sữa mẹ nếu muốn sử dụng cần được rã đông đúng cách. Đây là khâu rất quan trọng, quyết định tới chất lượng và hàm lượng dưỡng chất có trong sữa. Công việc tưởng chừng như đơn giản ấy khiến nhiều mẹ mắc phải không ít sai lầm:
- Cho sữa từ ngăn đá vào nước nóng để rã đông cho nhanh. Điều này khiến cho nhiệt độ sữa bị thay đổi đột ngột gây ra hiện tượng biến đổi chất, ảnh hưởng đến dinh dưỡng có trong sữa
- Sử dụng nước quá nóng để hâm sữa. Nhiều mẹ nghĩ rằng, nhiệt độ cao của nước sẽ rút ngắn thời gian hâm sữa cũng như không làm giảm đi chất lượng của sữa. Tuy nhiên, quan điểm này hoàn toàn sai. Cách làm nóng sữa mẹ này sẽ gây phá vỡ liên kết và chất dinh dưỡng có trong sữa, đôi khi còn khiến trẻ bị bỏng
- Sử dụng lò vi sóng để hâm nóng sữa mẹ. Trong quá trình làm nóng sữa mẹ bằng lò vi sóng, dù bạn có điều chỉnh ở mức nhiệt phù hợp, nhưng cách này sẽ không giúp sữa ấm lên đều, có chỗ nóng chỗ lạnh gây nguy hiểm khi cho bé ăn
- Rã đông sữa mẹ với lượng nhiều hơn nhu cầu của bé, sau đó lại tiếp tục cất vào tủ lạnh. Mẹ cần biết rằng, sữa đã rã đông chỉ có thể sử dụng trong vòng 1 giờ. Nếu trẻ không ăn hết sẽ phải bỏ đi, tuyệt đối không nên cấp đông lại. Bởi khi sữa bỏ từ tủ lạnh ra ngoài đã tiếp xúc với môi trường ngoài, nếu sau 1 giờ vẫn chưa được sử dụng mà cất vào ngăn đá sẽ có nguy cơ nhiễm khuẩn. Nếu trẻ ăn phải sẽ gây tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa,…
- Trộn sữa mới vắt với sữa rã đông. Việc làm này hết sức nguy hiểm với hệ tiêu hóa non nớt của trẻ. Đồng thời khiến bé không thể hấp thu được hết dinh dưỡng có trong sữa
Trên đây là những sai lầm nghiêm trọng trong cách hâm sữa cho bé của một vài bà mẹ. Vậy hâm sữa mẹ như thế nào để vừa đảm bảo an toàn cho bé, vừa không làm mất đi hàm lượng dinh dưỡng có trong sữa?
Cách rã đông sữa mẹ nhanh nhất
Sẽ mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ trong năm đầu đời. Tuy nhiên, không phải mẹ nào cũng biết rã đông sữa đúng cách để không làm mất đi hàm lượng dinh dưỡng có trong sữa.
Trước khi tìm hiểu cách rã đông sữa mẹ đúng cách, đầu tiên bạn cần biết thời hạn sử dụng sữa mẹ khi vắt:
- Nhiệt độ phòng: Thông thường, thời hạn sử dụng sữa ở nhiệt độ phòng sẽ ngắn hơn khi cất trữ trong tủ lạnh. Bạn có thể giữ sữa mẹ mới vắt trong bình kín ở nhiệt độ phòng tối đa 6 giờ. Tuy nhiên, thời hạn sử dụng được khuyến nghị chỉ là 3-4 giờ. Thời hạn sử dụng này chỉ được đảm bảo trong nhiệt độ môi trường không vượt quá 25 độ C. Nếu mẹ để sữa ở nơi có nhiệt độ cao thì sữa sẽ nhanh mất chất dinh dưỡng hơn
- Trong tủ lạnh ngăn mát: Mẹ có thể bảo quản sữa mới vắt trong ngăn mát tủ lạnh tối đa 3 ngày, với mức nhiệt là 4 độ C. Khi lưu trữ sữa trong tủ lạnh, bạn cần tránh để sữa ở ngăn cánh tủ, bởi nhiệt độ ở đây sẽ không được đảm bảo. Ngoài ra, chúng tôi khuyên bạn nên dành ra một ngăn riêng chỉ để bảo quản sữa. Bởi nếu cất chung với những thực phẩm khác có thể gây nguy cơ nhiễm khuẩn chéo
- Trong tủ lạnh ngăn đá: Thời gian bảo quản sữa mẹ trong tủ đông là bao lâu còn tùy thuộc vào loại tủ bạn có
Chẳng hạn:
- Đối với tủ đông mini có 1 cánh, sữa mẹ có thể bảo quản được tối đa trong 2 tuần
- Tủ đông có 2 cánh, phân tách giữa ngăn đá và ngăn mát có thể bảo quản sữa được tối đa 3 tháng
- Nếu bảo quản sữa mẹ trong tủ đông chuyên dụng (ở mức nhiệt khoảng -19 độ C) thì thời hạn sử dụng sẽ được lâu hơn, tối đa 6-12 tháng
Cách rã đông sữa mẹ trong ngăn đá
Thời gian bảo quản sữa mẹ trong ngăn đá là được lâu nhất, nhưng khi rã đông cũng có nhiều lưu ý hơn:
Đầu tiên, nếu mẹ muốn đã đông sữa, đêm hôm trước mẹ cần chuyển lượng sữa đó từ ngăn đá xuống ngăn mát tủ lạnh.
Sau 1 đêm, lượng sữa này sẽ chuyển trạng thái từ rắn sang lỏng. Lúc này, sữa mẹ sẽ có hiện tượng tách lớp. Mẹ cần lắc nhẹ bình sữa để lớp váng sữa có thể hòa tan với phần còn lại.
Trước khi đến giờ ăn của bé 15 phút, mẹ nên để lượng sữa trong ngăn mát ra ngoài nhằm giảm bớt độ lạnh của sữa.
Bước tiếp theo là cần hâm sữa cho bé ở nhiệt độ phù hợp. Có hai cách hâm sữa cho trẻ sơ sinh sau:
Ủ sữa mẹ bằng máy hâm sữa
Cách hâm sữa mẹ đúng cách bằng máy hâm sữa vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần cho lượng nước vừa phải vào máy, tiếp đến đặt bình sữa rồi điều chỉnh nhiệt độ và thời gian hâm sữa phù hợp. Sau một vài phút là mẹ đã có ngay sữa ấm cho bé ăn theo đúng yêu cầu rồi!
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại máy ủ sữa đến từ các thương hiệu khác nhau. Để tránh mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, mẹ nên tìm mua sản phẩm từ thương hiệu uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng tại các địa chỉ, cửa hàng uy tín.
Cách hâm sữa trữ đông thủ công
Cũng tương tự như cách rã đông sữa mẹ trên, nhưng cách này lại hơi thủ công và mất thời gian hơn chút.
Mẹ cũng cần chuyển sữa từ ngăn đá xuống ngăn lạnh trước 1 đêm. Khi cho bé ăn thì thực hiện theo các bước dưới đây:
- Chuẩn bị một bát nước ấm, với mức nhiệt khoảng 30-55 độ C
- Cho bình sữa đặt vào bát nước khoảng vài phút là bé có thể thưởng thức
- Trong quá trình hâm nóng sữa, nếu thấy nhiệt độ trong bát nước nguội đi, bạn có thể cho thêm nước ấm vào để rút ngắn thời gian ủ sữa
Cách hâm nóng sữa mẹ cho bé trong ngăn mát
Cách hâm nóng sữa mẹ trong ngăn mát cũng tương tự như cách rã đông sữa mẹ trữ ngăn đá. Mẹ có thể làm theo cách công hoặc sử dụng máy ủ nóng. Tuy nhiên, chỉ khác đôi chút là bạn không phải mất thời gian để sữa chuyển sang dạng lỏng mà chỉ cần hâm nóng mà thôi.
Sữa mẹ khi lấy ra khỏi ngăn mát tủ lạnh cần được ngâm với nước ấm đến khi sờ đúng nhiệt độ thích hợp thì cho bé sử dụng. Lưu ý, mẹ không nên hâm sữa với nước quá nóng. Điều này vừa khiến bé bị bỏng, lại vừa làm mất đi các vitamin và khoáng chất có lợi trong sữa. Nhiệt độ nước lý tưởng nhất để hâm sữa là khoảng 40 độ C.
Để nhiệt độ sữa đã phù hợp với trẻ chưa, mẹ có thể nhỏ vài giọt lên cổ tay để kiểm tra. Nếu không thấy quá lạnh hoặc quá nóng thì độ ấm của sữa đã thích hợp cho bé ăn.
Sữa mẹ sau khi rã đông để được bao lâu?
Như ở phần trên đã đề cập, sữa mẹ sau khi vắt sẽ có thời gian sử dụng tối đa là 4 giờ ở nhiệt độ phòng. Vậy còn với sữa mẹ đã rã đông thì sử dụng được bao lâu?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, sữa mẹ đã được rã đông hoặc hâm nóng chỉ nên sử dụng trong vòng 1 giờ.
Sau khoảng thời gian này nếu bé bú không hết, mẹ không nên cất trữ trong tủ lạnh để bảo quản tiếp. Tốt nhất, lượng sữa còn thừa mẹ nên bỏ đi, tuyệt đối không nên hâm lại lần sau. Bởi lúc này vi khuẩn có thể lây nhiễm gây bệnh cho bé, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
Đồng thời, mẹ cũng không nên cho bé bú sữa đã quá thời hạn. Điều làm làm bé dễ bị đau bụng, tiêu chảy và các vấn đề tiêu hóa khác.
Bên cạnh đó, các mẹ nên ghi nhớ rằng, sữa mẹ chỉ được hâm duy nhất 1 lần, không nên hâm đi hâm lại để đảm bảo vitamin, dưỡng chất và kháng thể không bị chuyển hóa hay biến mất, cũng như ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập vào sữa.
Sữa mẹ rã đông có mùi lạ phải làm gì?
Thông thường, sữa mẹ sẽ có màu trắng ngà, mùi thơm. Nếu khi mở túi trữ sữa hoặc bình bạn ngửi thấy có mùi chua, tanh, khó chịu, không được thơm dịu như bình thường thì có sao không và mẹ phải làm gì? Trước khi đưa ra giải pháp khắc phục tình trạng này, mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân vì sao sữa có mùi lạ.
- Mẹ có biết rằng, chế độ ăn uống sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng của sữa? Chẳng hạn nếu mẹ ăn quá nhiều thực phẩm có mùi nồng như tỏi, ớt, đồ ăn cay, cá, dầu cá,… thì mùi vị của sữa cũng sẽ bị ảnh hưởng, không thơm, thậm chí là có mùi chua, tanh rất khó ngửi
- Các dụng cụ liên quan đến hút sữa, tích trữ sữa nếu không được khử trùng đúng cách cũng là lý do khiến sữa mẹ có mùi hôi khó chịu. Để thực hiện bước vệ sinh trước khi bảo quản sữa trong bình, mẹ có thể đầu tư mua một chiếc máy tiệt trùng để đảm bảo an toàn hơn
- Sữa được bảo quản quá lâu: Sữa mẹ nếu trữ trong tủ lạnh quá lâu sẽ khiến các vitamin và khoáng chất có trong sữa giảm dần theo thời gian. Sữa quá hạn không những làm mất đi mùi vị thơm vốn có của sữa mà nếu trẻ ăn phải sẽ gây đau bụng, tiêu chảy
- Bảo quản sữa mẹ ngay cánh cửa tủ lạnh cũng là nguyên nhân khiến sữa có mùi lạ và nhanh bị hỏng. Bên cạnh đó, việc mở tủ lạnh thường xuyên để lấy thực phẩm khiến nhiệt độ bảo quản không đạt đủ tiêu chuẩn, tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập vào sữa
- Trữ sữa quá đầy trong bình hoặc túi khiến sữa nhanh bị hỏng và quá hạn. Ngoài ra, việc dồn chung sữa mới vắt với sữa cũ cũng ảnh hưởng đến chất lượng cũng như tình trạng bảo quản của sữa
- Trường hợp nếu mẹ không phạm phải những sai lầm trong cách bảo quản sữa trên đây mà sữa vẫn có mùi lạ thì có thể là do hiện tượng bẻ gãy chất béo trong sữa nhờ tác động của enzym lipase
Để khắc phục tình trạng này, các mẹ nên tham khảo một số gợi ý khử mùi lạ có trong sữa dưới đây:
Trộn sữa
Để giảm bớt mùi vị khó chịu trong sữa, mẹ có thể trộn sữa đã rã đông hoàn toàn với sữa mẹ mới vắt thep tỷ lệ 1:1. Nếu bé vẫn bú được, mẹ có thể tăng lượng sữa mới vắt vào hỗn hợp.
Sau một khoảng thời gian cho bé làm quen, mẹ hãy giảm dần lượng sữa tươi mới vắt trộn với sữa rã đông
Lưu ý, trường hợp nếu trẻ không bú hết, mẹ không nên dồn sữa mới vắt vào sữa rã đông rồi lại tiếp tục bảo quản trong tủ lạnh.
Khử mùi trước cấp đông
Nếu mẹ đã thử áp dụng cách xử lý mùi khó chịu của sữa mẹ trữ đông theo cách trên nhưng vẫn không có hiệu quả, thì mẹ cần làm điều này trước khi trữ đông sữa. Cách thực hiện như sau:
- Hút sữa ra và đun trên bếp với lửa thật nhỏ
- Đun đến khi sữa bắt đầu nổi bong bóng ở xung quanh thì tắt bếp
- Để ở ngoài cho sữa nguội rồi tiến hành bảo quản trong tủ lạnh như bình thường
Cách trên mang lại hiệu quả khử mùi rất rõ rệt, tuy nhiên lại tồn tại một nhược điểm đó là làm sữa mất đi một phần kháng thể. Do đó, mẹ cần hết sức lưu ý khi thực hiện cách này, không nên đun đến khi sữa sôi để tránh mất hết chất dinh dưỡng.
Ngoài ra, mẹ cần ghi nhớ một số điều sau để hạn chế sữa có mùi lạ và phải mất nhiều thời gian trong việc khử mùi:
- Bên ngoài bình hoặc túi trữ sữa bao giờ cũng nên dán nhãn ghi thông tin số lượng và ngày vắt sữa để kiểm soát được thời hạn dùng sữa
- Lắc bình nhẹ nhàng để trộn lớp váng sữa với phần còn lại trước khi cho bé dùng. Tuyệt đối không được lắc quá mạnh mà làm vỡ thành phần dinh dưỡng trong sữa
- Lượng sữa còn thừa cần được vứt bỏ sau 1-2 giờ vì vi khuẩn, vi trùng từ miệng có thể xâm nhập vào sữa
- Để rã đông sữa mẹ dễ dàng hơn cũng như tránh tình trạng lãng phí, bé ăn không hết, nên bảo quản sữa mẹ với lượng vừa đủ, khoảng dưới 60ml và chỉ rã đông lượng cần sử dụng
- Sữa mẹ sau khi vắt cần được cho vào tủ lạnh càng sớm càng tốt
- Nên bảo quản sữa mẹ trong bình hoặc túi chuyên dụng, làm, từ chất liệu an toàn, không chứa BPA
Những lưu ý trong cách hâm sữa mẹ trữ đông
- Sữa mẹ sau một khoảng thời gian trữ đông, khi lấy ra không nên làm tan ở nhiệt độ phòng. Bởi điều này rất dễ khiến sữa bị vi khuẩn, vi trùng trong không khí xâm nhập. Do đó, mẹ nên rã đông sữa mẹ trong ngăn mát tủ lạnh, sau đó hâm nóng bằng máy ủ sữa hoặc đặt bình sữa vào bát nước ấm
- Không thay đổi nhiệt độ quá đột ngột hoặc lắc bình sữa rã đông. Những sai lầm này có thể ảnh hưởng tới chất lượng của sữa, đặc biệt mất đi khả năng kháng thể tự nhiên
- Tuyệt đối không được dùng lò vi sóng để rã đông sữa mẹ. Bởi cách hâm sữa mẹ cho bé này có thể khiến trẻ bị bỏng, đồng thời các sóng microwave phát ra từ lò vi sóng có thể tiêu diệt một phần chất đạm trong sữa
- Không nên rã đông sữa mẹ bằng cách đun nóng. Việc mẹ đặt bình sữa vào nồi nước đun sôi trực tiếp trên bếp sẽ làm nhiệt độ sữa bị quá nóng, gây phá hủy các liên kết và dưỡng chất trong sữa
- Một lưu ý cuối cùng mẹ cần ghi nhớ đó chính là thời gian bảo quản sữa trong tủ lạnh: Sữa quá hạn sử dụng sẽ có hiện tượng kết tủa thành màu trắng đục. Mẹ cần quan sát kĩ màu sắc và mùi vị của sữa, khi phát hiện thấy có dấu hiệu bất thường cần vứt bỏ đi ngay. Tuyệt đối không được cho bé sử dụng sữa quá hạn gây ảnh hưởng đến đường tiêu hóa và sức khỏe của trẻ
Trên đây là hướng dẫn cách rã đông sữa mẹ nhanh và an toàn nhất. Hy vọng những mẹo nhỏ này sẽ trang bị cho mẹ thêm thật nhiều kiến thức để bé phát triển toàn diện.