Phong thấp là bệnh mãn tính và hiện nay chưa có cách để ngăn chặn tuyệt đối bệnh này. Tuy nhiên việc điều trị sớm giúp phục hồi nhanh hơn, tránh các biến chứng của khớp. Hãy cùng Youmed tìm hiểu cách trị phong thấp bằng thuốc và các phương pháp hỗ trợ tập luyện tại nhà để giảm triệu chứng đau nhức của bệnh.
Tại sao bị phong thấp?
Nguyên nhân chính xác của bệnh phong thấp chưa được biết rõ. Tuy nhiên các chuyên gia nhận thấy có một số yếu tố đóng vai trò làm tăng nguy cơ mắc bệnh phong thấp hoặc làm khởi phát bệnh.
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh phong thấp
- Nữ giới có nguy cơ mắc gấp 2-3 lần nam giới
- Tuổi trung niên.
- Trong gia đình có người bị phong thấp.
Yếu tố khởi phát bệnh phong thấp
- Tiếp xúc với một số loại vi khuẩn như Mycoplasma, vi khuẩn đường ruột.
- Tiền sử nhiễm virus như Epstein-Barr virus, Parvo virus.
- Chấn thương gần đây: chấn thương nặng, gãy trật xương, khớp.
- Môi trường: ô nhiễm, tiếp xúc hoá chất,…
- Béo phì.
- Cơ địa suy yếu.
- Hút thuốc lá: thuốc lá vừa làm tăng nguy cơ mắc bệnh vừa làm bệnh diễn tiến với các triệu chứng nặng hơn nếu có.
Cách trị bệnh phong thấp bằng thuốc
Các thuốc kháng viêm
Mục đích sử dụng thuốc kháng viêm nhằm giảm tình trạng viêm các khớp. Từ đó giúp giảm sưng và đau các khớp, người bệnh có thể vận động trở lại và cảm giác dễ chịu hơn.
Thuốc kháng viêm được sử dụng trong bệnh phong thấp gồm 2 loại: Glucocorticoid hoặc thuốc kháng viêm không steroid.
Một trong hai loại thuốc được lựa chọn để điều trị cho người bệnh tuỳ vào mức độ nặng của bệnh.
- Glucocorticoid: thuốc được chỉ định trong thời gian chơ hiệu quả của thuốc chống thấp khớp và trong đợt tiến triển của bệnh. Thuốc này dùng với liều cao tấn công trong thời gian ngắn để nhanh đạt được hiệu quả. Sử dụng ngắn ngày tránh tình huỷ khớp và tác dụng phụ của thuốc. Sau đó chuyển sang loại kháng viêm khác.
- Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): thuốc có tác dụng giảm đau kháng viêm. Dùng trong giai đoạn nhẹ. Thuốc có thể sử dụng dài trong nhiều năm khi còn tình trạng viêm. Thuốc có thể gây viêm loét dạ dày hoặc một số vấn đề khác khi dùng liều cao kéo dài. Vì vậy nên sử dụng theo toa bác sĩ.
Các thuốc giảm đau
Các thuốc kháng viêm tuy có tác dụng giảm đau nhưng nếu dùng kéo dài tìm ẩn nhiều tác dụng phụ. Thay vào đó bổ sung thêm một số loại thuốc giảm đau khác ít tác dụng phụ hơn và cũng hỗ trợ tốt trong giảm đau.
Các thuốc giảm đau gồm Paracetamol và các chế phẩm kết hợp với tramadol hay codein.
Các thuốc chống thấp khớp
Thuốc chống thấp khớp (viết tắt DMARDs) là thuốc điều trị chính trong cách trị phong thấp. Nhóm thuốc này làm ức chế hệ miễn dịch và ngăn sự tấn công vào các bao khớp.
Có 2 loại thuốc chống thấp khớp:
- Thuốc chống sốt rét (Hydroxychloroquine).
- Methotrexat.
Phác đồ điều trị thường dùng là thuốc methotrexate hoặc phối hợp thêm thuốc chống sốt rét để tăng hiệu quả trong những năm đầu. Sau đó chuyển về sử dụng methotrexat đơn độc.
Lưu ý thời gian để thuốc chống thấp khớp có tác dụng cần vài tuần đến vài tháng. Hiệu quả thường đạt được sau 1- 2 tháng. Do đó người bệnh cần duy trì thuốc đều đặn.
Sử dụng kết hợp thuốc chống thấp khớp và các thuốc giảm đau, kháng viêm để nhanh chóng làm giảm triệu chứng của người bệnh. Các thuốc hỗ trợ giảm đau, kháng viêm được giảm dần liều khi các triệu chứng đã thuyên giảm.
Thuốc chống thấp khớp chuyển hóa trên gan, thận và một số cơ quan khác. Vì vậy bác sĩ chỉ định các xét nghiệm theo dõi tác dụng phụ của thuốc trước và trong quá trình điều trị.
Cách chữa bệnh phong thấp tại nhà
Ngoài cách trị phong thấp bằng thuốc thì điều chỉnh lối sống tại nhà cũng góp phần giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống. Phối hợp việc điều chỉnh lối sống và thuốc trị phong thấp vừa giúp tăng hiệu quả điều trị, vừa giúp giảm nhanh hơn triệu chứng trong những đợt cấp. Cách trị phong thấp hỗ trợ thêm tại nhà gồm tập thể dục, nghỉ ngơi đầy đủ và chườm nóng hoặc lạnh.
Tập thể dục
Trong bệnh phong thấp, nên chọn các bài tập thể dục nhẹ nhàng để cải thiện sự chuyển động của khớp. Không nên chọn các môn thể thao dùng nhiều sức, vận động mạnh vì gây tổn thương khớp nhiều hơn. Tình trạng viêm khi vận động mạnh có thể trầm trọng hơn nữa vì sự cọ xát các xương khi chuyển động.
Bài tập thể dục được khuyến khích là những bài tập có động tác thấp, nhẹ nhàng như yoga, dưỡng sinh. Những bài tập này giúp cải thiện nhiều biên độ hoạt động của khớp và tăng khả năng vận động.
Hơn nữa nhờ việc tập luyện cũng tránh tình trạng teo cơ do giảm vận động. Khi cơ bắp được tăng cường, nhất là cơ xung quanh khớp giúp giảm bớt lực tác động vào các khớp. Nhờ đó giảm sưng đau và tổn thương thêm vào vùng khớp.
Với bài tập nhẹ nhàng này giúp người bệnh lấy lại sức mạnh và sự linh hoạt. So với cách trị phong thấp bằng thuốc, phối hợp thêm bài tập thể dục giúp triệu chứng cải thiện nhanh hơn.
Nghỉ ngơi đầy đủ
Người bệnh phong thấp thường khá mệt mỏi trong những đợt cấp của bệnh. Cơ thể suy kiệt do thiếu ngủ sẽ làm tình trạng bệnh thêm nghiêm trọng dù đã uống thuốc.
Do vậy cần nhiều thời gian nghỉ ngơi hơn để phục hồi thể trạng. Ngủ đủ giấc cũng giúp cải thiện tình trạng sức khỏe, giảm viêm đau và mệt mỏi.
Để có giấc ngủ tốt hơn, hãy thường xuyên áp dụng các bài tập thể dục nhẹ nhàng phù hợp với người bệnh phong thấp.
Chườm nóng hoặc lạnh
Mục đích cách trị phong thấp bằng nhiệt là để cải thiện những triệu chứng của khớp. Người bệnh được khuyến khích tắm nước ấm, dùng đệm sưởi ấm hoặc dùng các túi nước ấm để chườm lên các vị trí khớp sưng đâu. Sử dụng nhiệt độ ấm giúp giảm đau và tình trạng cứng khớp.
Tuy nhiên người bệnh nên chườm lạnh nếu bệnh đang trong giai đoạn bùng phát, triệu chứng đau nhức các khớp dữ đội. Bởi nhiệt độ làm giảm viêm và tê các cơn đau.
Người bệnh phong thấp nên tuân thủ thực hiện cách trị phong thấp theo đơn thuốc của bác sĩ. Quá trình điều trị bệnh lâu dài và phải có sự phối hợp tốt từ người bệnh. Ngoài ra hãy đặt cho mình một chế độ nghỉ ngơi và tập luyện hợp lý tại nhà để triệu chứng thuyên giảm nhanh và tăng linh hoạt cho khớp.