Cây sen đá (hay còn gọi là Liên đài) được bắt nguồn từ các vùng bán sa mạc khô cằn ở vùng Trung và Bắc Nam Mỹ. Sen đá gần như không có thân, chỉ có lá, lớn lên bằng cách nảy trồi từ lá.
Tại Việt Nam, sen đá rất được ưa chuộng bởi đây là loại cây có hình dáng lạ, kỹ thuật trồng đơn giản và dễ chăm sóc.
Tổng quan
Giống như xương rồng, sen đá rất mọng nước và có khả năng chịu hạn. Cây có thể mọc ở những nơi có nhiều đá sỏi, nên mới có được là sen đá. Bên cạnh đó, sen đá rất dễ trồng và chăm sóc. Nó có thể thích nghi với mọi loại khí hậu, mọi địa hình và sống quanh năm. Khi lá rụng xuống đất có thể nảy chồi từ đó và mọc lên cây mới.
Tùy theo khí hậu và điều kiện trồng ở từng vùng khác nhau, người ta tạo ra rất nhiều loại sen đá với màu sắc và hình dạng khác nhau. Như:
- Sen đá Thái (sen đá xanh)
- Sen đá phật bà
- Sen đá vàng
- Sen đá Rubi
- Sen đá kim cương
- Sen đá móng rồng
- Sen đá tứ phương
- Sen đá hàm cá mập
- Sen đá tim
- …
Có 2 cách trồng sen đá cơ bản: gieo hạt hoặc trồng bằng lá. Trồng sen đá bằng cách gieo hạt cần nhiều bước và yêu cầu cao hơn nhưng nếu chịu khó và cẩn thận. Bạn sẽ thu được những cây con mới có tiềm năng phát triển rất tốt.
Cùng nuoitrong.vn tìm hiểu về cách trồng và bí quyết chăm sóc sen đá ngay sau đây nhé!
Chuẩn bị
Hạt giống
Để có một chậu cây sen đá sinh trưởng tốt, trước hết bạn phải tìm mua hạt giống có chất lượng. Hạt giống rất quan trọng. Chúng có kích thước vô cùng nhỏ bé, mỗi cây sen đá cũng chỉ cho ra được lượng hạt nhất định sau mỗi mùa hoa.
Hạt giống sẽ góp phần quyết định sức sống cho cây sen đá của bạn. Hãy đến những cơ sở cung cấp uy tín để có được loại hạt chất lượng, có tỉ lệ nảy mầm cao và khả năng sinh trưởng, phát triển tốt.
Vì vậy, lưu ý đầu tiên mà nuoitrong.vn dành cho bạn đó là, hãy lựa chọn những hạt giống tốt!
Chậu cây
Ngoài việc chọn ra một hạt giống tốt, bạn cũng cần chuẩn bị một chậu cây có kích thước phù hợp. Hoặc, bạn có thể gieo chung hạt vào một chậu lớn, hay một vỉ đã chia sẵn các ô. Trường hợp bạn trồng chung các hạt giống với nhau, hãy đảm bảo rằng khoảng cách giữa các hạt không quá sát nhau.
Loại chậu tốt nhất dành để trồng sen đá chính là chậu đất nung có đục lỗ dưới đáy. Vì nó đảm bảo được sự thông thoáng cũng như tránh được việc cây không thể thoát nước khi bạn lỡ tưới quá nhiều.
Đất trồng
Đất trồng cũng là một trong những yếu tố không thể thiếu trong quá trình trồng sen đá bằng cách gieo hạt. Bạn phải chắc chắn rằng đất có độ tơi xốp, đảm bảo khả năng thoát nước tốt để cây không bị úng và nhận đầy đủ các chất dinh dưỡng.
Sử dụng một loại đất tốt phù hợp. Bạn sẽ không cần phải thay đất cho sen đá khi chúng trưởng thành.
Để tìm được các nguyên liệu đáp ứng đủ các yêu cầu của đất trồng sen đá không phải là điều dễ dàng. Nuoitrong.vn mách bạn 2 công thức đơn giản hơn với các nguyên liệu dễ kiếm hơn nhưng lại cho ra kết quả rất bất ngờ:
- Công thức 1: Đất pha cát + Mùn cưa + Xơ dừa tỉ lệ 1:1:1.
- Công thức 2: Cát + đất + tro (hoặc trấu hun) + phân bò + phân vi sinh + xỉ than đã qua xử lý. Tỉ lệ 1:1:5:1:1:1.
Cách gieo hạt sen đá
Bước 1: Xử lý hạt giống
Sau khi chọn mua được hạt giống, bạn cần xử lý chúng trước khi đem đi gieo trồng bằng cách:
- Chuẩn bị nước ấm để ngâm hạt giống (tỉ lệ 2 sôi : 3 lạnh).
- Ngâm hạt vào trong nước trong vòng từ 10 đến 15 tiếng. Nếu hạt có vỏ mỏng hoặc kích thước quá nhỏ thì không cần ngâm mà đem đi gieo luôn.
Vì hạt cây sen đá vô cùng nhỏ nên hãy cẩn thận khi gieo trồng để tránh lẫn chúng với những hạt giống khác nhé.
Bước 2: Gieo hạt.
Cho đất vừa trộn theo công thức phía trên vào trong chậu (vỉ) sao cho độ cao của đất bằng ¾ chậu (vỉ).
Khi bắt đầu gieo trồng, hãy chọn nơi kín gió nếu không hạt giống sẽ bay đi mất đó. Để có thể đặt chính xác vị trí của hạt giống, bạn cần dùng nhíp để gắp hạt giống, đặt nhẹ nhàng vào chậu.
Nếu không có nhíp, bạn có thể dùng tay. Nhưng hãy chắc chắn rằng, bạn không để vị trí của 2 hạt quá gần nhau. Chúng có thể sẽ mọc chèn lên nhau và làm giảm sự tăng trưởng của nhau đó.
Sau khi gieo hạt với khoảng cách cần thiết. Bạn hãy phủ một lớp đất mỏng trên bề mặt của hạt.
Bước 3: Tưới nước
Bạn nên tưới một lượng nước vừa đủ để đảm bảo độ ẩm của đất. Thay vì tưới nước trực tiếp, bạn có thể tưới từ các mép của chậu, hoặc làm ngập nước từ bên dưới lên theo cơ chế thẩm thấu ngược.
Sen đá cần nước để tách vỏ và bắt đầu nảy mầm. Nhưng bạn nên tránh tưới quá nhiều vì sẽ làm tổn thương đến hạt giống.
Sau đó đặt chậu cây ở nơi thông thoáng và độ ẩm không quá cao vì sen đá là loài cây ưa hạn mà. Hãy đảm bảo rằng chậu sen đá được tiếp xúc nhiều với ánh sáng.
Nơi lý tưởng để đặt chậu cây là trên bậu cửa sổ ở trong nhà hoặc trên lan can ở hiên nhà. Điều quan trọng là giữ nhiệt độ phù hợp và tránh ánh nắng quá gay gắt trên 30 độ C.
Bước 4: Nảy mầm
Các giống sen đá khác nhau sẽ có thời gian nảy mầm khác nhau. Thông thường là vào khoảng 7 đến 10 ngày. Hãy tìm thông tin trên vỏ đựng hạt giống mà bạn đã mua để biết được thời gian hạt sẽ bắt đầu nảy mầm.
Một khi bạn nhìn thấy mầm, bạn hãy để chúng được tiếp xúc nhiều hơn với không khí. Đồng thời vẫn cần đảm bảo đất đủ độ ẩm.
Tiếp tục chăm sóc hạt mầm cho đến khi phát triển thành cây con cao khoảng 2cm.
Bước 5:
Nếu bạn trồng cây trong vỉ hay trong thùng xốp. Khi sen đá con đạt chiều cao từ 2 đến 3 cm, hãy tiến hành tách riêng cây ra các chậu nhỏ.
Khi trồng cây con vào chậu, bạn cần dùng tay giữ cây thật nhẹ nhàng tránh làm gãy lá và đặt cây ở chính giữa chậu. Sau đó từ từ lấp đất vào xung quanh gốc, nén nhẹ đất để cố định dáng cây.
Cách chăm sóc sen đá con trồng từ hạt
Ánh sáng và nhiệt độ:
Sen đá mới này mầm nên bạn vẫn nên đặt cây ở nơi thoáng mát và có nắng nhẹ. Đến khi cây thật sự phát triển, lá cứng cáp hơn. Bạn có thể để cây dưới nắng mỗi ngày 6-8 tiếng vào buổi sáng hoặc chiều mát để cây phát triển tốt.
Sen đá rất nhạy cảm với nhiệt độ trên 30 độ C. Nên bạn đừng để chúng ở ngoài vào thời điểm nắng gay gắt và có nhiều tia UV nhé!
Tưới nước:
Sen đá là loài cây ưa hạn, bạn không cần tưới quá nhiều nước. Nếu thời tiết nóng, bạn nên tưới cho cây khoảng 2 lần/tuần. Còn trong mùa mưa hay môi trường ẩm ướt thì thường bạn chỉ cần tưới nước 1 lần/tuần.
Khi cây con của bạn đang ngày càng phát triển, chúng cần được đảm bảo đủ độ ẩm của đất. Cách bạn tưới nước cho chúng sẽ kích thích rễ của chúng phát triển tốt và nhanh chóng hơn. Tuy nhiên khi bộ rễ của chúng đã phát triển tốt, thì mực nước cần được điều chỉnh lại cho phù hợp với giống loài.
Bạn lưu ý chỉ nên tưới nước xung quanh gốc. Tránh tưới trực tiếp lên lá sẽ làm cây bị úng nhũn và thậm chí chết đi.
Dinh dưỡng:
Hầu hết các loài sen đá đều có khả năng sinh trưởng và phát triển bình thường và không cần quá nhiều chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, bạn vẫn cần cung cấp dưỡng chất cho cây bằng cách trộn phân bón chung với đất. Sử dụng các loại phân hoà tan vào nước hay phân bón lá hàng tháng.
Định kỳ 1 năm thay đất 1 lần để đảm bảo độ tươi mới của đất cũng như dễ dàng cung cấp thêm dinh dưỡng cho cây.
Các bệnh hay gặp của sen đá
Sen đá có sức sống tốt nên thường không gặp quá nhiều sâu bệnh. Tuy nhiên vẫn có một số loại sâu bệnh có thể gây hại cho sen đá. Ví dụ như rệp sáp. Rệp sẽ không xuất hiện trực tiếp trên cây mà do kiến tha nó tới. Các bạn thấy kiến bò nhiều chỗ trồng cây thì nên kiểm tra để diệt rệp kịp lúc.
Khi phát hiện có kiến bò xung quanh gốc cây, bạn dùng nước rửa chén pha thật loãng. Sau đó lấy tấm vải mỏng hoặc bàn chải đánh răng chấm dung dịch đó chà vào các chỗ rệp bám cho thật sạch. Định kỳ mỗi tuần như vậy cho tới khi cây hết hẳn.
Ngoài ra, cây sen đá còn hay gặp các bệnh như thối nhũn, rỉ sắt,… mà nguyên nhân là do cây ít được phơi nắng. Nếu bạn thấy lá lung lay và cây không cứng cáp, bạn có thể ra cửa hàng hỏi mua thuốc trị nấm cho lan Hồ Điệp. Dùng liều loãng hơn chỉ định, tưới định kỳ 1 tuần/lần trong 1 tháng.
Ý nghĩa của cây sen đá
Bản thân lá sen đá đã xếp thành từng lớp đan xen với nhau giống như những bông hoa sen nhiều màu sắc nhưng sen đá cũng còn thể ra hoa nữa. Hoa trồng hoa. Một vẻ đẹp hiếm có trong tất cả các loài cây càng làm nổi bật thêm giá trị và ý nghĩa của loài cây này.
Tình yêu bất diệt. Nhờ có sức sống mãnh liệt, sen đá trở thành loài hoa mang biểu tượng cho một tình yêu bất diệt, bền vững không thay đổi.
Khi chọn gieo trồng và chăm sóc một cây sen đá, là khi người ta muốn thể hiện những khao khát về sự bất tử trong tình cảm. Là tình bạn thì gắn bó lâu dài, là tình yêu thì trọn vẹn và bền chặt hơn bao giờ hết.
Ý nghĩa phong thủy. Sen đá (hay liên đài) theo quan niệm phong thủy thì cây được tạo thành từ những cánh lá tỏa rộng, đan xen vào nhau giống như hình đài sen của Quan thế âm bồ tát.
Hình đài hoa tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc vào nhà. Bạn có thể trưng bày cây hoa đá trong phòng làm việc. Trong trang trí nội thất hay tại các nhà hàng, khách sạn.
Biểu tượng cho sự kiên cường. Sen đá cũng như xương rồng là những loại cây không có hương thơm hay có ngoại hình đẹp mắt. Thế nhưng nó lại khiến người ta bị thu hút bởi sức sống dẻo dai, bền bỉ, biểu tượng cho ý chí kiên định và quật cường.
Ưu điểm của cách trồng sen đá từ hạt
Cách trồng sen đá từ hạt có ưu điểm là rất dễ trồng. Không phải tốn nhiều công chăm sóc như cách nhân giống sen đá bằng lá. Ngoài ra, cách gieo hạt sen đá còn có tỉ lệ nảy mầm cao và khả năng cây phát triển khỏe mạnh nếu chọn được hạt giống tốt.
Mong rằng những kỹ thuật mà nuoitrong.vn mang lại sẽ giúp bạn tự tin hơn trong việc gieo trồng và chăm sóc sen đá. Chúc các bạn thành công!
Theo: Minh Ngọc