Lễ tạ mộ là một trong những nghi thức quan trọng cần phải có trong văn hóa người Việt. Người Việt Nam ta vẫn luôn giữ tinh thần “uống nước nhớ nguồn” và xem trọng lễ nghĩa, lòng hiếu đạo vì thế lễ tạ mộ là cách thức để chúng ta thể hiện lòng biết ơn đến tổ tiên và cầu mong sự che chở, phù hộ cho con cháu sau này. Vậy lễ tạ mộ là gì và cách sắm lễ tạ mộ chuẩn như thế nào? Mời bạn hãy tham khảo bài viết dưới đây cùng Mogi.vn để biết thêm thông tin chi tiết nhé!
Vì thế, hàng năm các gia đình người Việt thường xuyên thăm viếng mộ tổ tiên, đọc văn khấn tạ mộ ngoài đồng và làm lễ cúng rước vong linh Gia Tiên về với gia đình vào dịp đầu năm mới hoặc cuối năm.
Ý nghĩa của lễ tạ mộ?
Lễ tạ mộ có ý nghĩa mong muốn người thân và tổ tiên nơi chín suối có thể an nghỉ và tránh sự quấy rầy của ngoại quỷ đối với mộ phần. Bên cạnh đó, việc làm này còn thể hiện lòng kính trọng và tình yêu thương của con cháu đến ông bà, cha, mẹ đã khuất và là một truyền thống đáng để gìn giữ và tôn vinh của người Việt.
Ngoài ra, lễ tạ mộ cũng được thực hiện sau khi ngôi mộ mới xây. Cũng giống như những lễ cúng tạ mộ khác, bạn cần chuẩn bị đầy đủ lễ vật và bài văn khấn thần linh thổ địa ngoài mộ. Đây là một cách để thông báo đến các vị thần linh, thổ địa cai quản khu vực xây mộ và xin ý kiến của vong linh người mất về “ngôi nhà” mới của họ.
Nhiều quan niệm cho rằng nếu bỏ qua nghi lễ tạ mộ, con cháu và người thân trong gia đình sẽ gặp những điềm dữ, điều không may mắn có thể ảnh hưởng đến cuộc sống sau này.
>>> Xem thêm: Cúng đất đai trong nhà đúng nghi thức và văn khấn chi tiết nhất
Phân biệt giữa lễ tạ mộ và tảo mộ
Tạ mộ là công việc mới mục tiêu tri ân thể hiện lòng biết ơn đến những vị thần linh đã cho phép và canh giữ phần đất đai yên nghỉ của tổ tiên. Lễ tạ mộ thường được thực hiện vào những ngày cuối trong năm, đầu năm và lúc mộ mới xây xong.
Tảo mộ là một nghi thức nhằm dọn dẹp, sửa sang lại phần mồ mả của nhiều bậc gia tiên trong dòng họ. Đây như là một lời cảm ơn đã giúp con cháu hưng thịnh, làm ăn phát đạt, thường sẽ diễn ra vàng tháng 3 âm lịch mỗi năm.
Các loại lễ tạ mộ trong văn hóa Việt Nam
Lễ tạ mộ mới xây
Lễ tạ mộ mới xây sẽ được thực hiện ngay sau khi môi mộ được hoàn thành. Lễ này có ý nghĩa thể hiện sự kính trọng đối với gia tiên và là một hình thức thông báo và xin phép các vị thần có thể cho người đã khuất an nghỉ trên mảnh đất này.
Lễ tạ mộ đầu năm
Cúng tạ mộ đầu năm thường được thực hiện khá sớm khoảng vào đầu tháng 3 âm lịch.
Lễ tạ mộ cuối năm
Cúng tạ mộ cuối năm thường được thực hiện trong những ngày gần với ngày giao thừa theo lịch âm. Các gia đình sẽ tiến hành viếng thăm và dọn dẹp phần mộ tổ tiên sạch sẽ, sau đó cúng mộ và đọc văn khấn ngoài mộ.
Việc này có ý nghĩa như một lời cảm ơn đến người thân đã khuất đã phù hộ và che chở cho con cháu trong nhà suốt 1 năm vừa qua. Ngoài ra, việc này còn có ý nghĩa như một nghi thức để mời tổ tiên, gia tiên về ăn Tết và sum họp cùng với gia đình.
Một số lễ tạ mộ khác
- Lễ tạ mộ kết phát: Cúng tạ mộ kết phát sẽ dành cho những ngôi mộ có sự đặc biệt trong phong thủy tâm linh.
- Lễ tạ mộ kết mối: Cúng tạ mộ kết mối là lễ cúng dành cho những ngôi mộ có lớp keo kiên cố và vững chắc như xi măng giúp bảo vệ nguyên vẹn hài cốt bên trong.
- Lễ tạ mộ tam đại: Cúng tạ mộ tam đại là lễ cúng tổ tiên 3 đời.
- Lễ tạ mộ kết thủy: Cúng tạ mộ kết thủy là lễ cúng dành cho những ngôi mộ có lớp nước bảo vệ thi hài người mất giống như thứ nước thường được sử dụng khi ướp xác.
- Lễ tạ mộ rằm tháng 7
- Lễ tạ mộ dòng tộc, dòng họ
>>> Xêm thêm:
- Lễ cúng đổ mái tầng 1 đặt ở đâu? Cách sắm lễ và văn khấn chi tiết
- Những điều bạn cần biết về lễ cúng Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5
Chọn ngày làm lễ tạ mộ
Chọn ngày làm lễ tạ mộ là một vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm vì không phải ngày nào cúng phù hợp để tiến hành làm lễ. Lễ tạ mộ diễn ra ngày nào sẽ phục thuộc vào phong tục, truyền thống của gia đình hoặc địa phương. Một số ngày tạ mộ là cố định nhưng một số lại cần chọn ngày lành tháng tốt để tiến hành.
Lễ tạ mộ cuối năm
Cúng tạ mộ cuối năm sẽ được tiến hành trong khoảng thời gian rước ông Táo về trời, cụ thể là từ 23/12 âm lịch đến ngày 30/12 âm lịch.
Lễ tạ mộ mới xây
Lễ tạ mộ sau khi xây xong sẽ được tiến hành sau khi đã hoàn thành việc chôn cất hoặc gia chủ có thể lựa chọn ngày hợp mệnh, hợp tuổi với người đã khuất để làm lễ tạ mộ.
Lễ tạ mộ đầu năm
Lễ tạ mộ đầu năm hay còn gọi là lễ cúng tạ mộ Thanh Minh sẽ được thực hiện trong ngày 3/3 âm lịch hằng năm. Lễ cúng sẽ diễn ra khá sớm vì thế gia chủ cần phải cẩn trọng trong công tác chuẩn bị sắm lễ cúng sửa mộ, bài cúng tạ mộ… để không làm ảnh hưởng đến quá trình làm lễ.
Lễ tạ mộ cần sắm những gì?
Lễ vật dùng để làm lễ tạ mộ tương đối phức tạp và cần nhiều công sức để chuẩn bị. Tuy nhiên, tùy thuộc vào điều kiện kinh tế của từng gia đình mà có sự thay đổi và khác biệt. Quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành tâm và tình yêu thương dành cho ông bà tổ tiên.
Một mâm lễ vật cúng tạ mộ đầy đủ sẽ bao gồm 3 phần:
Phần lễ thần linh, thổ địa:
- Xôi trắng: 1 mâm xôi trắng được bày bên trên là 1 con gà luộc (thường là gà trống thiến)
- Tiền xu, tiền vàng: 1 đĩa 3 đinh vàng lá cùng 1 đinh tiền xu, 1 đĩa 1 đinh vàng lá và 7 đinh tiền xu, 1 đĩa 9 đinh vàng lá và 1 đinh tiền xu, 1 đĩa 1 đinh tiền xu
Phần lễ gia tiên:
- Nhang thơm
- 10 bông hoa hồng đỏ tươi
- 3 lá trầu to, mịn
- 3 quả cau
- 1 mâm trái cây
- 0,5 lít rượu trắng
- 5 chén nhỏ đựng rượu
- 10 lon bia
- 2 bao thuốc lá
- 2 gói trà/ chè
- 2 cốc nến đỏ
Phần mã cúng:
- 1 cây vàng hoa đỏ
- 5 con ngựa đủ 5 màu đỏ, xanh, trắng, vàng, tím cùng với 5 bộ áo, mũ, hia. Đồ vật đính kèm theo ngựa gồm cờ lệnh, roi, kiếm.
- Trên lưng ngựa có 10 lễ vàng tiền (1 lễ sẽ bao gồm tiền xu, vàng lá, tiền âm phủ…)
>>> Xem thêm:
- Văn Khấn, Mâm Cúng Cô Hồn Mùng 2 Và 16 Hàng Tháng Chi Tiết Nhất
- Cúng nhà mới thuê cần có những lễ vật nào?
Lưu ý quan trọng khi thực hiện nghi thức cúng tạ mộ
- Nên lựa chọn ngày tạ mộ có điều kiện thời tiết thuận lợi. Không nên chọn ngày mưa gió, sấm chớp.
- Không nên đi tạ mộ quá muộn bởi chiều tối là lúc “âm thịnh, dương suy”, không tốt cho sức khỏe.
- Không nên ăn đồ cúng tại nghĩa trang để tránh bị lạnh bụng
- Giữ gìn vệ sinh xung quanh khu nhà mộ và đặc biệt không được nô đùa hay ngồi lên những ngôi mộ vì đây là hành động bất kính đối với người đã khuất.
- Khi đi lễ tạ mộ nên thắp hương cho cả những ngôi mộ xung quanh như một cách “thăm hỏi” hàng xóm bên cạnh người thân của mình.
- Không cần làm lễ tạ mộ quá linh đình, phô trương để khoe mẽ. Nên làm lễ sao cho phù hợp với điều kiện kinh tế của từng gia đình.
- Đi tạ mộ về nên hơ lửa hoặc tắm nước gừng để tham lọc âm khí bám trên người và quần áo.
Có cần phải mời thầy về làm lễ tạ mộ không?
Lễ tạ mộ không nhất thiết phải mời thầy về cúng mà con cháu có thể tự chuẩn bị các lễ vật và tiến hành nghi thức cúng. Sau khi dâng lễ vật thì người con trai hoặc cháu trai trong gia đình sẽ là người đại diện đọc văn khấn.
Bên cạnh văn khấn mở cửa mã thì văn khấn tạ mộ là phần không thể thiếu khi đưa tiễn người đã khuất. Bài văn này thể hiện lòng biết ơn và kính trọng của con cháu trong nhà đối với công sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ, ông bà đã mất.
Tuyệt đối không được đùa giỡn và tránh cãi nhau khi làm lễ tạ mộ. Trong trường hợp động mộ, gia đình có thể cho mời thầy cúng hoặc sư thầy để giúp cho mồ yên mả đẹp, vong linh được yên nghỉ hoặc chỉ cách viết sớ tạ mộ để nghi thức cúng tạ mộ diễn ra chuẩn xác nhất.
Những ai không nên đi lễ tạ mộ
Dưới đây là những người nên hạn chế đi tạ mộ để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của mình:
- Phụ nữ có thai, những người ốm yếu bệnh tật…
- Trẻ em dưới 10 tuổi. Nếu trẻ em trên độ tuổi này, ba mẹ có thể cho trẻ đi theo tạ mộ để trẻ biết được vị trí phần mộ và tập cho trẻ biết kính trọng, tưởng nhớ tổ tiên. Tuy nhiên, ba mẹ nên quan sát và nhắc nhở trẻ không được đùa giỡn hay chạy nhảy, ngồi lên mộ phần.
- Phụ nữ đang trong kỳ kinh nguyệt
Việc kiêng kỵ không phải là mê tín dị đoan mà dựa trên khoa học. Nguyên nhân là bởi tại các khu vực như nghĩa trang, mộ… có rất nhiều âm khí và những đối tượng trên sẽ là những người dễ nhiễm âm khí, phong hàn…
Văn khấn tạ mộ
Văn khấn là một trong những thứ cần thiết và quan trọng trong nghi thức tạ mộ. Đối với mỗi loại lễ tạ mộ, ta sẽ có những bài văn khấn tạ mộ phù hợp. Để buổi lễ được diễn ra suôn sẻ và không gặp trục trặc, bạn cần chuẩn bị trước văn khấn trên điện thoại hoặc in ra giấy để dễ dàng đọc được.
Bài văn khấn tạ mộ cuối năm
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy ngài Địa tạng vương bồ tát.
Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
Con kính lạy ngày Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nơi nghĩa trang.
Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong nơi nghiã trang này.
Con kính lạy hương linh cụ:………………………………………………………
Hôm nay là ngày… …….tháng Chạp, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Tín chủ (chúng) con là:………………………………………………………………
Ngụ tại:………………………………………………………………………………….
Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả,kim ngân tài mã, dâng hiến trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là:……………kỵ nhật là…….có phần mộ táng tại…………được về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa.
Âm dương cách trở
Bát nước nén hương
Thành tâm kính lễ
Cúi xin chứng giám
Phù hộ độ trì
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Bài văn khấn tạ mộ mới xây xong
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy ngài Địa tạng vương bồ tát.
Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
Con kính lạy ngày Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nơi nghĩa trang.
Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong nơi nghĩa trang này.
Con kính lạy hương linh cụ:…………………..
Hôm nay là ngày…….. tháng Chạp, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Tín chủ (chúng) con là:…………..
Ngụ tại:…………..
Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả,kim ngân tài mã, dâng hiến trình cáo Tôn thần.
Kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là:……………
Kỵ nhật là…
Có phần mộ táng tại…………
Được về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa.
Âm dương cách trở
Bát nước nén hương.
Thành tâm kính lễ
Cúi xin chứng giám
Phù hộ độ trì
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
Bài văn khấn tạ mộ đầu năm
Kính lạy:
Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào phán quan.
Ngài bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương.
Ngài bản xứ thần linh Thổ địa tôn thần.
Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ long mạch Tôn thần, Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh long, Hữu Bạch hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản ở trong xứ này.
Chúng con (Họ tên vợ, chồng)……………………………………………………
Địa chỉ…………………………………………………………………………………
Sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Tôn thần, kính viếng vong linh là:………………………………
(Tên của Ông, bà, cha mẹ v.v…): Tuổi………………………….
Tạ thế ngày…………………………………………………………..
Phần mộ ký táng tại……………………………………………….
Nay nhân ngày (Ví dụ: Cuối năm, hoặc Thanh minh, hoặc thăm mộ) con xin cúi lạy Thần linh đất này, Thành hoàng bản thổ nơi đây, đất lành chim đậu, đức dày thanh cao, giữ lành công lao, có kết có phát nhờ vào thần quan, tôn thần long mạch cao sang, nhị thập tứ hướng nhị thập tứ sơn quanh vùng.
Chọn đây an táng mộ phần, thỏa yên muôn thủa, hồng ân đời đời, gia ân mãi mãi không thôi, chúng con xin có vài lời cầu xin: Bái tạ thủ mộ thần quan, cho chân linh dưỡng cho hài cốt nguyên vẹn toàn, phù hộ con cháu trần gian, an khang mạnh khỏe ăn làm gặp may. Âm dương cách trở, bát nước nén hương, biểu tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
(Khấn 3 lần rồi đốt vàng tiền).
Mẫu văn khấn tham khảo tại Mộ đá cao cấp
Kết luận
Cúng tạ mộ là nghi thức đòi hỏi sự tỉ mỉ và cầu kỳ vì thế bạn cần có sự chuẩn bị thật kỹ càng để không làm mất đi ý nghĩa buổi lễ trang trọng này. Vì thế, các bước cần được hoàn thành đầy đủ theo trình tự chuẩn xác nhất. Tuy nhiên, cần biết chọn lọc những thông tin phù hợp nhất và tùy theo điều kiện tài chính cá nhân mà làm lễ. Việc này nhằm tránh để người có mục đích xấu lợi dụng và trục lợi từ những người cả tin.
Qua bài viết này, Mogi.vn đã cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích về nghi lễ tạ mộ. Hy vọng có thể giúp cho bạn chuẩn bị và thực hiện lễ tạ mộ phù hợp nhất. Nếu bạn thấy bài viết hữu ích thì đừng quên đánh giá, share phía dưới bài viết. Hãy tiếp tục đón chờ thêm nhiều tin tức, thông tin thú vị trong nhiều lĩnh vực từ phong thủy đến nhà đất cùng Mogi.vn nhé!
>>> Xem thêm:
- Cách Cúng Sao Thuỷ Diệu 2023 Giải Hạn Chiêu Tài Cực Tốt
- Lễ cúng đổ móng nhà là gì? Những lễ vật cúng đổ móng nhà bạn cần biết