Trong cuộc sống hằng ngày, cà rốt, củ chuối là những sản phẩm nông nghiệp quen thuộc với người dân Việt Nam nói riêng, với cư dân ở các nước nông nghiệp nói chung. Hiện nay, các bạn thanh niên dùng các từ cà rốt, củ chuối với ý nghĩa mới trong khẩu ngữ sinh hoạt hằng ngày: cà rốt thế, củ chuối cực kỳ… Những ý nghĩa mới của các từ này đã phản ánh thái độ, sự đánh giá của người nói trong những ngữ cảnh cụ thể.
Thứ nhất, cà rốt bắt nguồn từ tiếng Pháp carotte (có tên khoa học là Daucus carota subsp. sativus) là một loại cây có củ, thường có màu đỏ, vàng, trắng hay tía. Phần ăn được của cà rốt là củ, thực chất là rễ cái của nó, chứa nhiều tiền tố của vitamin A tốt cho mắt. Cà rốt chứa lượng natri phù hợp để duy trì huyết áp ở mức hợp lý trong cơ thể. Cà rốt là loại củ khá quen thuộc đối với người Việt Nam. Người Việt có thể dùng củ cà rốt để ép lấy nước hoặc xay sinh tố, có thể dùng để quấy vào bột cho trẻ con, dùng để nấu canh, làm nộm, làm nem… Trong khẩu ngữ, một số người Việt nói: cà rốt thế với ý nghĩa đánh giá, chê một ai đó “dốt”, kém, không hiểu người khác nói gì. Sở dĩ người ta dùng cà rốt với nghĩa trên vì trong từ cà rốt có tiếng “rốt”, gần như đồng âm với tiếng “dốt”. Mặc dù, “r” là âm đầu lưỡi (quặt lưỡi), được phiên âm là /z/ còn “d” là âm mặt lưỡi, được phiên âm là /z/ nhưng người miền Bắc Việt Nam thường phát âm hai âm này như nhau, đều phát âm là “dờ” /z/. Chẳng hạn, người miền Bắc Việt Nam, trong đó có người Hà Nội, sẽ phát âm “r” và “d” trong các từ sau như nhau: rung rinh (phát âm như “dung dinh”), rực rỡ (phát âm như “dực dỡ”), da dẻ, dáng dấp…Vì thế, hai tiếng “rốt” và “dốt” sẽ được coi như là đồng âm với nhau. Từ hiện tượng đồng âm đó, một số người Việt đã cung cấp cho từ cà rốt một nghĩa mới là: dốt nát, kém, không hiểu người khác nói gì.
Thứ hai, củ chuối là tên một bộ phận trong cây chuối (cây chuối có tên khoa học là Musa sapientum L., thuộc họ Musaceae). Củ chuối là phần thân ngầm của cây chuối, là phần thân chuối mọc trong lòng đất. Củ chuối khi còn non có thể dùng để ăn được, có vị chát, hàm lượng các chất dinh dưỡng trong củ chuối không cao. Người ta chỉ chủ yếu làm thức ăn cho gia súc. Khi nào đói khổ, không có gì để ăn thì người ta mới đào củ chuối để ăn. Tuy thế, trong cuộc sống ngày nay, người dân Việt Nam dùng củ chuối để làm nguyên liệu cho các món ăn khá hấp dẫn như: canh xương nấu củ chuối, ốc xào củ chuối, lươn xào củ chuối, lươn om củ chuối, nộm củ chuối… Đặc biệt, những người dân ở làng Thanh Chiểu, Ba Vì, trước đây thuộc Hà Tây, hiện nay thuộc Hà Nội còn dùng củ chuối để nấu canh với thịt chó. Món canh này được dùng để chan với cơm hoặc để ăn với bún, thơm ngon, ngọt bùi. Người dân thường chọn củ chuối tiêu vì loại này sau khi gọt thì sẽ mềm và ngon hơn loại củ chuối khác. Vì, củ chuối chưa qua sơ chế thường có vị chát, ngày xưa được dùng để làm thức ăn cho gia súc nên trong tiềm thức của người dân, củ chuối không ngon, khó ăn, khi người ta đói khổ thì mới đành ăn củ chuối nên từ củ chuối còn gắn liền với hoàn cảnh, với ý nghĩa “khó”, “khốn khó”, “gian khổ”. Vì thế, ngoài ý nghĩa: “là củ của cây chuối” thì củ chuối được dùng với những ý nghĩa: không tốt, tào lao, ngớ ngẩn, chán, vớ vẩn, khó giải quyết, khó ứng xử, phức tạp. Tức là, người ta dùng từ củ chuối với ý nghĩa không tốt, mang sắc thái đánh giá thiên về đặc điểm tiêu cực.
Ví dụ: “Anh ấy là người rất củ chuối”. Có nghĩa là: Anh ấy là một người có tính cách kỳ cục, có phần phức tạp, khiến cho mọi người khó ứng xử với anh ấy.
Ví dụ: “Họ nhồi nhét vào đầu cô bé những thứ củ chuối quá”. Có nghĩa là: Họ nhồi nhét vào đầu cô bé những thứ không tốt, tào lao, vớ vẩn.
Ví dụ 3: “Tôi không muốn nghe những lời giải thích củ chuối của anh nữa”. Có nghĩa là: Những lời giải thích của anh là những lời giải thích tào lao, vớ vẩn, chán, không thuyết phục được tôi.
Ví dụ 4: “Bài toán đấy củ chuối lắm”. Có nghĩa là: Bài toán ấy khó giải quyết hoặc khó hiểu, phức tạp.
Trong hoạt động giao tiếp hằng ngày, trong khẩu ngữ sinh hoạt, hai từ cà rốt, củ chuối đã mang những ý nghĩa mới. Những ý nghĩa mới này được “phái sinh” trên cơ sở “chuyển nghĩa” trong những hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. Vì thế, hiện nay, ngoài ý nghĩa gốc vốn có (cà rốt, củ chuối là các sản phẩm nông nghiệp – là các danh từ gọi tên thực vật, gọi tên cho hai loại củ: củ của cây cà rốt và củ của cây chuối) thì hai từ cà rốt, củ chuối được dùng như những tính từ, có ý nghĩa tình thái: thể hiện thái độ, sự đánh giá mang sắc thái “chê bai”. Cách dùng hai danh từ cà rốt, củ chuối như hai tính từ là cách dùng mới, góp phần tạo ra sự phong phú trong ngôn ngữ sinh hoạt đời thường của người dân.
PGS, TS NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THÙY
Nguồn: Tạp chí VHNT số 515, tháng 11-2022
Top 21 cách làm nộm củ chuối viết bởi Cosy
Chế biến các món ngon từ chuối hột rừng
- Tác giả: thucphamkho.vn
- Ngày đăng: 03/14/2022
- Đánh giá: 4.79 (448 vote)
- Tóm tắt: Cách làm nộm củ chuối: Chuẩn bị: 1,5kg củ chuối + 20 con tôm + 200g thịt ba chỉ + 10 lá chanh + gia vị (mắm, ớt, lạc rang, rau thơm và chanh).
- Nội Dung: Hầu hết khi nói đến tác dụng của cây chuối hột, chúng ta chỉ biết đến công dụng của quả chuối hột để ăn. Quả chuối hột thì đã được mệnh danh là gương mặt vàng trong làng cải thiện nâng cao sức khỏe. Nhưng ít ai biết đến những tác dụng khác của cây …
Loại củ xưa đầy không ai ăn, giờ thành đặc sản được “săn lùng”, người giàu muốn mua cũng khó
- Tác giả: eva.vn
- Ngày đăng: 12/07/2022
- Đánh giá: 4.4 (489 vote)
- Tóm tắt: Củ chuối đào lên phải được sơ chế ngay bằng cách gọt bỏ phần vỏ sần … Để làm nộm củ chuối, người dân thường gọt sạch lớp vỏ sần và thái …
- Nội Dung: Chừng 10 phút thấy xương đã ngấm kỹ thì cho củ chuối vào tiếp tục xào cùng sao cho xương và củ quện lại, củ chuối mềm, bóng mới đổ nước vào ninh. Khi củ chuối và xương cùng mềm thì nhắc xuống, nêm chút hành hoa và rau mùi tàu cùng hạt tiêu bắc là có …
Cách làm nộm hoa chuối với tép thơm ngon, đơn giản tại nhà
- Tác giả: bachhoaxanh.com
- Ngày đăng: 04/28/2022
- Đánh giá: 4.34 (540 vote)
- Tóm tắt: Gỏi hay nộm được cho là món ăn chống ngán, giúp bạn ăn được nhiều rau, lại kích thích vị giác. Cùng Bách hóa XANH khám phá cách làm nộm hoa chuối với tép …
- Nội Dung: Bạn có thể trang trí lên trên ớt sừng tỉa hoa hay cà chua cho món nộm hoa chuối với tép thêm phần đẹp mắt. Để tăng thêm hương vị cho món ăn, bạn có thể ăn nộm hoa chuối cùng bánh tráng (bánh đa) nướng hay bánh phồng tôm thơm giòn và nước mắm chua …
Lạ mà ngon với món ăn từ củ chuối
- Tác giả: tinbaihay.net
- Ngày đăng: 11/20/2022
- Đánh giá: 4.01 (202 vote)
- Tóm tắt: Loại củ chuối làm gỏi ngon là từ cây chuối hột, bởi với các loại chuối thông thường, phần củ không giàu giá trị bằng, riêng chuối hột có nhiều tác dụng trị bệnh …
Nộm củ chuối – ẩm thực nghệ an
- Tác giả: amthucnghean.com
- Ngày đăng: 11/24/2022
- Đánh giá: 3.8 (395 vote)
- Tóm tắt: Một món uống chết rượu, rẻ như biếu không là nộm củ chuối. Củ cây chuối … Còn bác Tạo thì nói, chỉ có 25 tiếng thôi, làm chi có 27(!?).
Nộm củ chuối – Báo Cao Bằng điện tử
- Tác giả: baocaobang.vn
- Ngày đăng: 03/17/2022
- Đánh giá: 3.68 (317 vote)
- Tóm tắt: Củ chuối thái chỉ thành sợi như sợi miến, càng nhỏ càng đẹp, càng ngon. Dùng các gia vị thông thường như làm các thứ nộm khác: lạc, …
Tổng hợp các món ăn ngon từ cây chuối hột rừng
- Tác giả: dongyphuvan.vn
- Ngày đăng: 07/07/2022
- Đánh giá: 3.48 (245 vote)
- Tóm tắt: Gỏi chuối · Củ chuối nấu xương · Ốc bung củ chuối · Nộm củ chuối · Cách thực hiện · Lươn om củ chuối · Canh cá diếc nấu bắp chuối rừng · Dưa đọt chuối …
- Nội Dung: Đọt chuối sau khi lấy về chúng ta phải chế biến luôn nếu để lâu sẽ bị thâm, ngả vàng thì chế biến sẽ không được đẹp mắt và ngon. Cho nên nỗn chuối mang về cần phải được thái thành từng khác và cho vào nước muối ngâm khoảng 10 phút bớt nhựa và bớt …
Nộm củ chuối Nghệ An – Hotel84.com
- Tác giả: hotel84.com
- Ngày đăng: 07/01/2022
- Đánh giá: 3.2 (293 vote)
- Tóm tắt: Củ cây chuối hột đang thì tơ, bằm thái thành sợi, ngâm nước muối nhạt, trùng qua nước sôi, trộn với lạc rang miền Diễn Châu, rắc nhúm lá chanh thái nhỏ thành …
Nộm củ chuối của bà Lan Sơn tây
- Tác giả: monngonmoingay.net.vn
- Ngày đăng: 11/23/2022
- Đánh giá: 3.12 (201 vote)
- Tóm tắt: Cách Làm · Củ chuối chọn chỗ ngon, thái chỉ, thái tới đâu cho ngay vào chậu nước có pha chut muối · Rửa qua một lần nước và lại ngâm vào nước có …
Ăn củ chuối có tác dụng gì? 13 tác dụng cho sức khỏe
- Tác giả: songkhoepro.com
- Ngày đăng: 06/20/2022
- Đánh giá: 2.8 (189 vote)
- Tóm tắt: Cách thực hiện rất đơn giản: bạn rửa sạch 100g củ chuối tươi mới thu … bạn có thể nấu canh củ chuối với xương hay làm gỏi (nộm) củ chuối, …
- Nội Dung: Chúng ta thường dùng chuối xanh để nấu ăn và chuối chín để tráng miệng, làm sinh tố, đắp mặt nạ… hay hoa chuối để ăn gỏi và lẩu. Song hầu hết ít người chú ý đển củ chuối. Củ chuối ăn được không? Củ chuối dùng để làm gì? Ăn củ chuối có tác dụng gì? …
Món ăn nhà nghèo xa quê là nhớ của người Hà Tĩnh
- Tác giả: baohatinh.vn
- Ngày đăng: 04/10/2022
- Đánh giá: 2.69 (96 vote)
- Tóm tắt: Để làm ra món nham, người ta phải lựa củ chuối hột còn non hoặc vừa, … có đủ nguyên liệu và người làm phải khéo léo trong cách gia giảm.
- Nội Dung: Kinh nghiệm 12 năm làm nham chuối để bán, bà Nguyễn Thị Cát (70 tuổi, thôn Vĩnh Phong, xã Hộ Độ, Lộc Hà) cho hay: “Món nham ngon, đúng vị đòi hỏi phải có đủ nguyên liệu và người làm phải khéo léo trong cách gia giảm. Củ chuối sau khi thái sợi đem …
Cách Làm Nộm Hoa Chuối
- Tác giả: thatlangon.com
- Ngày đăng: 01/31/2023
- Đánh giá: 2.67 (151 vote)
- Tóm tắt: Hãy cùng Thật Là Ngon thực hiện cách làm nộm hoa chuối hấp dẫn này nhé! … Cứ tách đến khi còn phần lõi hoa chuối màu trắng xanh thì ngừng lại, …
Củ chuối nộm
- Tác giả: vanhoavaphattrien.vn
- Ngày đăng: 12/10/2022
- Đánh giá: 2.57 (180 vote)
- Tóm tắt: Lá chanh thái chỉ, lạc rang giã nhỏ, luộc cái tai lợn chín làm sạch sẽ. Rang tý muối hạt xay nhỏ. Tỏi đập dập băm nhỏ trộn thìa đường, nước mắm …
Chế biến các món ngon từ chuối hột rừng Thực phẩm khô Dũng Hà
- Tác giả: vh2.com.vn
- Ngày đăng: 01/11/2023
- Đánh giá: 2.45 (142 vote)
- Tóm tắt: Thân củ chuối có rất nhiều chất dinh dưỡng nên thường được chế biến thành nhiều món ăn dân dã, đặc trưng như món nộm, gỏi, dưa … Cách làm nộm củ …
- Nội Dung: Sau khi lấy đọt chuối phải sơ chế nếu để lâu sẽ ngả sang màu vàng. Khi chế biến sẽ không được đẹp và ngon. Vì vậy đọt chuối hột đem về cần thái thành từng miếng. Rồi cho vào thau nước muối ngâm khoảng chừng 10 phút để chuối bớt nhựa và thâm đen . …
[CHIA SẺ] Cách Làm Nộm Hoa Chuối Giòn Ngon, Không Thâm Nát
- Tác giả: beptruong.edu.vn
- Ngày đăng: 10/17/2022
- Đánh giá: 2.49 (134 vote)
- Tóm tắt: 1 hoa chuối (bắp chuối) · 200g tai heo · 1 củ cà rốt · 100g giá đỗ · Lạc (đậu phộng) rang · Hành phi · 2 quả chanh · Tỏi, ớt …
- Nội Dung: Với cách làm nộm hoa chuối như trên, hy vọng bạn đã bổ sung vào thực đơn hàng ngày một món nộm cho bữa cơm của gia đình thêm ngon miệng. Để biết công thức các món nộm hấp dẫn khác, hãy đăng ký tham gia lớp học nấu ăn tại Bếp Trưởng Á Âu bằng cách …
Dân dã gỏi củ chuối miền Nam – Ăn Ngon Nhất
- Tác giả: anngonnhat.wordpress.com
- Ngày đăng: 12/21/2022
- Đánh giá: 2.39 (189 vote)
- Tóm tắt: Cây chuối rất quen thuộc ở khắp mọi miền Việt Nam nhưng dùng củ chuối (phần rễ cây chuối – từ địa phương gọi là nham) để làm món ăn thì chỉ …
Home Nấu ăn ngon Món Gỏi
- Tác giả: sotaynoitroonline.com
- Ngày đăng: 03/18/2022
- Đánh giá: 2.27 (165 vote)
- Tóm tắt: Thực hiện: – Củ chuối chọn phần non (dùng tay bấm vào thử), rửa sạch và thái sợi (thái xong ngâm ngay vào nước lã cho khỏi thâm). Sau đó đem …
Tên Củ Chuối Là Gì – Củ Chuối Nghĩa Là Gì
- Tác giả: sentayho.com.vn
- Ngày đăng: 11/03/2022
- Đánh giá: 2.17 (76 vote)
- Tóm tắt: Củ chuối nấu xương. Quảng Cáo · Canh củ chuối Ðoan Hạ. Nguyên liệu của canh củ chuối Đoan Hạ là những củ chuối tơ mọc ở địa phương. · Gỏi củ chuối. Gỏi (nộm) củ …
- Nội Dung: Thân giả chính là các bẹ lá, được phát triển từ phần trên của thân ngầm. Củ chuối khi còn non có thể dùng để ăn được. Tuy nhiên với vị chát đặc trưng và hàm lượng các chất dinh dưỡng có trong củ không cao nên người ta chỉ chủ yếu làm thức ăn cho gia …
Thơm ngon, lạ miệng với gỏi gà thân cây chuối
- Tác giả: maycheraumuong.com
- Ngày đăng: 02/24/2022
- Đánh giá: 2.09 (116 vote)
- Tóm tắt: 1 củ hành tím cắt lát,. – 50g đậu phộng. – Hành phi,. – Dầu ăn. Cách làm gỏi gà thân cây chuối. Bước 1: Sư chế nguyên liệu. Các bạn cần lựa chọn thịt gà ta, …
Củ chuối, những món ngon
- Tác giả: suckhoedoisong.vn
- Ngày đăng: 11/19/2022
- Đánh giá: 1.91 (166 vote)
- Tóm tắt: Để làm nộm củ chuối, bà tôi thường gọt sạch lớp vỏ sần và thái chỉ rồi ngâm ngay trong chậu nước có pha con mẻ. Làm cách này, củ chuối sẽ ra …
Cách làm thịt chó nấu củ chuối ngon dân dã đậm quê hương
- Tác giả: ngonaz.com
- Ngày đăng: 08/15/2022
- Đánh giá: 1.87 (76 vote)
- Tóm tắt: – Nộm củ chuối: Tưởng rằng chỉ hoa chuối mới nộm được nhưng thực tế không phải như vậy. Bạn có thể nộp thân (phần lõi non), hoa và cả củ chuối nữa. – Lươn om củ …
- Nội Dung: Quay trở lại bài viết, qua tìm hiểu món thịt chó nấu củ chuối là đặc sản của Bắc Giang, nhưng bản thân mình thấy quê mình cũng nấu khi có thịt chó, trừ khi là không có loại củ chuối cần tìm mà thôi. À đây, còn những bạn ở thành thị mà đâu đó có được …