Nếu Hội An nổi tiếng với món Trà mót, thì Trà cúc là đồ uống đặc trưng không thể thiếu của người Hải Phòng. Khó để biết chính xác thức uống bình dân này có mặt tại Hải Phòng từ khi nào, nhưng từ lâu Trà cúc đã trở thành đặc sản, được mọi người yêu thích, thậm chí, còn được người Hải Phòng ưa chuộng hơn cả cafe.
Người Hải Phòng thường dùng hoa cúc trắng hoặc cúc vàng, bông nhỏ, khi hoa bắt đầu nở ở độ thu sang. Sau khi hái về, hoa cúc được loại bỏ bụi bẩn rồi mới sấy khô. Hoa cúc khô được lấy chủ yếu từ một làng thuộc tỉnh Hải Dương. Sau đó đem xao thêm lần nữa, chú ý đảo thật đều tay trên lửa nhỏ li ti để hoa không bị cháy, khét. Trước khi hãm trà, hoa cúc phải được rửa sạch và để ráo nước cùng táo đỏ, cam thảo, đường phèn hay mật ong. Các nguyên liệu này cũng được lựa chọn rất kĩ để có được thành phẩm đạt chất lượng tốt.
Trà cúc ngon ngả màu vàng đậm, hương thơm dịu. Một cốc trà cúc đúng điệu phải chuẩn ngũ vị: Vị đắng ngọt đầu lưỡi nhưng thanh tao của hoa cúc; vị thơm của thảo mộc, vị chát nhẹ của trà, vị chua dịu của tắc (trái quất), và vị ngọt thanh của mật ong. Tất cả các nguyên liệu ấy hòa quyện và tan nơi đầu lưỡi. Ngay khi vừa uống, thực khách có thể cảm nhận được đắng nhẹ, song càng uống càng thấy ngọt, càng uống càng đượm.
Trà cúc ngon có màu nâu đậm, trên có vài lát táo đỏ
Trà cúc là thức uống tao nhã, bổ dưỡng, giúp thư giãn, giải nhiệt và ngủ ngon. Theo Đông y, hoa cúc có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giải cảm, giáng hỏa, mát gan, làm sáng mắt. Ngoài ra, hoa cúc còn rất tốt cho những người bị cao huyết áp hoặc có triệu chứng mất ngủ, người nóng bứt rứt khó chịu, tinh thần bị căng thẳng, tính tình nóng nảy, dễ cáu gắt, khó tập trung. Bởi vậy, uống trà hoa cúc thường xuyên cũng được xem như liều thuốc tự nhiên để điều trị nhiều chứng bệnh của cơ thể.
Trà cúc uống lạnh hay uống nóng đều ngon. Mùa hè, dưới tán phượng đỏ rực, trong bản hòa ca râm ran của bầy ve, dù bận rộn đến mấy, người dân nơi đây vẫn có thói quen tự thưởng cho mình ly trà cúc mát lạnh, đĩa cóc dầm muối ớt bên những người bạn và những câu chuyện tưởng như không có hồi kết.
Trà cúc mùa hè không thể thiếu đĩa cóc dầm muối ớt
Những ngày đầu đông, thực khách chọn uống trà cúc hãm nóng để được hít hà hương vị nồng ấm từ tách trà tỏa khói nghi ngút. Không thể thiếu những đĩa hạt dẻ rang nóng, bùi bùi, ngọt ngọt, nhấp ngụm trà và cắn hạt dẻ ngày đông, bao nhiêu buồn vui cũng trôi. Tối tối, những “Phố Trà cúc” đông khách không còn chỗ ngồi, ai cũng muốn kiếm cho mình một vị trí đẹp để thưởng trà, ngắm phố xá và cảm nhận tiết trời hanh hao khi mùa về.
Trà cúc hạt dẻ – món ngon của mùa đông Hải Phòng
Có rất nhiều những con phố ở Hải Phòng gắn liền với Trà cúc: Phan Bội Châu, Minh Khai, Đinh Tiên Hoàng… Trà cúc không chỉ là thức uống, trà cúc còn gắn với những buổi họp mặt, những vui buồn, kỷ niệm… Quán trà cúc còn là điểm hẹn của rất nhiều người Hải Phòng đi xa mỗi lần về thăm nhà, được gặp lại những người bạn cũ và để bớt nhớ một thức quà thân quen của người Hải Phòng./.
Một góc Trà cúc nằm trên phố Minh Khai