Đối với những người thường xuyên phải đàm phán với đối tác, khách hàng thì việc nhận biết phần nào được tính cách của đối phương sẽ giúp giữ thế chủ động trong cuộc nói chuyện hơn. Vậy tính cách con người là gì? Yếu tố ảnh hưởng và có những kiểu tính cách nào phổ biến? Tất cả sẽ được giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Tính Cách Con Người Là Gì?
Tính cách con người
Tính cách con người được hiểu là tính chất, đặc điểm nội tâm của mỗi con người, ảnh hưởng trực tiếp tới suy nghĩ, hành động và lời nói của họ. Trong một người, có thể chứa các tính cách của con người khác nhau và nhiều người có thể có cùng một tính cách chung.
Tính cách bao gồm các đặc điểm hành vi sẵn có hoặc do rèn luyện mà có, giúp phân biệt người này với người khác và được quan sát thấy trong quan hệ của con người với môi trường và nhóm xã hội. Các tính cách của con người phổ biến là: tính tình cảm, tính tham vọng, tính cầu toàn, tính mạnh mẽ, tính lý trí, tính ôn hòa…
Cụ thể, những đặc điểm tính cách thường thấy:
- Hướng nội hoặc hướng ngoại: Chính là xu hướng thích ở một mình hay thích giao tiếp với mọi người. Tính cách này thường được mọi người nhận xét là người này nhút nhát hoặc người kia hòa đồng.
- Tuân thủ hay dễ thay đổi: Tức là có người luôn tuân theo nguyên tắc được đặt ra như đi làm đúng giờ, ăn uống đúng bữa hoặc có người không áp dụng theo một công thức nào hết, tự ý thay đổi, xáo trộn…
- Nóng nảy hoặc điềm tĩnh: Khi xảy ra một sự cố bất ngờ không mong muốn, sẽ có người lo lắng, quát tháo om sòm lại có người cực kỳ bình tĩnh và yên lặng suy nghĩ tìm cách giải quyết…
- Xu hướng thích khám phá điều mới mẻ hay ưa chuộng sự ổn định: Có người thích công việc ổn định nhưng cũng có người thích “nhảy” việc, làm nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau…
Thế giới thay đổi và biến động không ngừng với xu hướng hội nhập toàn cầu hóa, mở rộng giao lưu giữa mọi người với nhau, công nghệ đổi mới hiện đại, phương thức làm việc, kết nối thay đổi… khi đó, đòi hỏi cần rất nhiều sự linh hoạt thích nghi. Vì vậy, tìm hiểu mọi khía cạnh của mỗi đặc điểm tính cách con người được cho là cực kỳ hữu ích tại nhiều thời điểm, tình huống.
2. Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Tính Cách Con Người
Dựa theo nhiều tài liệu khoa học đã nghiên cứu thì tính cách con người bị ảnh hưởng bởi những yếu tố như:
2.1. Yếu Tố Bẩm Sinh
Yếu tố bẩm sinh – di truyền ảnh hưởng đến tính cách con người
Chắc hẳn, bạn đã từng nghe tới câu nói “con nhà tông không giống lông cũng giống cánh”. Câu nói này không chỉ ám chỉ ngoại hình, trí tuệ mà còn nhắc tới tính cách bẩm sinh – di truyền. Đây cũng chính là yếu tố có vai trò làm tiền đề vật chất cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người.
Trong khoa học, nói tới yếu tố di truyền là chỉ đặc điểm nổi bật thuộc cấu tạo sinh học của cơ thể sinh vật. Đó là sự truyền lại của thế hệ trước cho thế hệ sau những đặc điểm, thuộc tính giống như mình do một hoặc nhiều gen, bằng con đường sinh học trực tiếp. Chính nhờ con đường di truyền ấy, sẽ giúp thế hệ sau có thể tương tác với môi trường một cách vô thức ngay từ khi ra đời theo hướng có lợi cho sự tồn tại của nó.
Có thể nói, bẩm sinh – di truyền đóng vai trò đáng kể trong sự hình thành phát triển tính cách con người. Nó sẽ tham gia vào sự tạo thành cơ sở vật chất của các hiện tượng tâm lý – những đặc điểm giải phẫu và sinh lý của cơ thể, trong đó có hệ thần kinh.
Ngày nay, khoa học đã chứng minh điều này càng rõ hơn. Theo một nghiên cứu tại Đại học George Washington, tính cách của một đứa trẻ được hình thành dựa trên tính cách của bố mẹ. Nếu bố mẹ có tính khí nóng nảy thất thường, con cái sẽ bị ảnh hưởng khi dễ nổi cơn nóng giận. Ngược lại, nếu bố mẹ khiêm tốn, điềm tĩnh thì con sẽ sâu sắc, lễ phép.
2.2. Yếu Tố Môi Trường
Môi trường cũng ảnh hưởng đến tính cách của con người
Nếu cho rằng, tính cách con người bị ảnh hưởng bởi yếu tố bẩm sinh – di truyền thì điều đó vẫn chưa đủ. Còn yếu tố khác ảnh hưởng khá nhiều, đó chính là môi trường sống, môi trường học tập, môi trường gia đình, môi trường tâm lý… Cụ thể:
- Môi trường sống là toàn bộ không gian sống, học tập và sinh hoạt của mỗi cá nhân. Môi trường được hình thành bởi nhiều yếu tố như môi trường học tập, môi trường sinh hoạt, môi trường tâm lý, môi trường gia đình… Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu một người được nuôi dưỡng trong môi trường sinh hoạt ô nhiễm, nhiều chất độc hại sẽ phát triển tư duy và tính cách chậm hơn những người sống trong môi trường lành mạnh, sạch sẽ.
- Môi trường học tập là môi trường giúp con người hình thành tính cách và trí tuệ.
- Môi trường gia đình là tính cách con người được hình thành. Nếu gia đình ngập tràn yêu thương, hạnh phúc sẽ tạo nên một con người có tính cách lành mạnh.
- Môi trường tâm lý được xem là nơi nuôi dưỡng tinh thần, hình thành cảm xúc. Nếu môi trường tâm lý tốt, sẽ hình thành nên những tính cách tốt đẹp.
Ngoài 2 yếu tố trên, tính cách con người còn bị ảnh hưởng bởi quá trình nuôi dưỡng. Quá trình này được hình thành rất sớm, bắt đầu ngay từ khi còn nằm trong bụng mẹ cho tới khi trưởng thành, quá trình này vẫn chưa dừng lại.
Rõ ràng, nếu một đứa trẻ được sinh ra trong một gia đình đầy đủ tình yêu thương, dạy dỗ của ông bà, cha mẹ thì đó sẽ là nền tảng để hình thành nên tính cách tốt. Ngược lại, nếu gia đình thiếu tình yêu thương, quan tâm, chăm sóc sẽ khiến tính cách của trẻ phát triển theo chiều hướng tiêu cực.
3. 7+ Loại Tính Cách Con Người Phổ Biến
Trong cuộc sống hiện nay, các bạn sẽ bắt gặp những tính cách con người khác nhau nhưng phổ biến nhất, có lẽ là:
3.1. Tính Cách Người Cầu Toàn (The Reformer)
Người cầu toàn
Nguyên tắc, tự chủ, có mục đích và luôn kiếm tìm sự hoàn hảo – đó là những đặc điểm nổi bật dễ thấy ở người cầu toàn.
Họ là những người rất chu đáo, tận tâm, sống dựa trên nguyên tắc nhất định. Đặc biệt, người cầu toàn luôn có cảm giác vô cùng mạnh mẽ với sự đúng – sai. Họ làm việc có tổ chức, theo thứ tự và luôn nỗ lực để duy trì những tiêu chuẩn cao nhất. Với tính cách này, đôi khi khiến họ bị sa đà vào sự cầu toàn và nhận về những chỉ trích:
- Điểm mạnh: thực tế, sáng suốt, khôn ngoan và cao thượng
- Điểm yếu: thường mất kiên nhẫn và dễ oán giận.
- Động lực cốt lõi: cố gắng vươn lên cao hơn, khiến mọi thứ trở nên tốt đẹp, luôn kiên định với lý tưởng của bản thân, trở nên hoàn hảo để không bị phán xét bởi ai.
3.2. Tính Cách Người Tình Cảm (The Helper)
Người tình cảm
Tính cách con người tình cảm thường sống rộng lượng, thích giãi bày tâm tư, tâm sự, tình cảm và muốn hòa hợp với mọi người. Họ còn luôn có xu hướng cố gắng làm hài lòng người khác nhưng lại không muốn bị xem thường. Dấu hiệu nhận biết nổi bật của người tình cảm là thân thiện, dễ cảm thông. Nhất là, họ cực kỳ gần gũi, hào phóng, sẵn sàng hy sinh bản thân nhưng đôi khi cũng khá ủy mị và ưa nịnh.
- Điểm mạnh: luôn tạo cho mọi người xung quanh cảm thấy ấm áp, được yêu thương và nhận về sự trân quý từ họ.
- Điểm yếu: thích chiếm hữu, đôi khi thiếu lý trí và chỉ nhận thấy những nhu cầu của riêng mình.
- Động lực cốt lõi: luôn muốn được yêu, được thể hiện cảm xúc và trở nên đặc biệt trong mắt người khác.
3.3. Tính Cách Người Tham Vọng (The Achiever)
Người tham vọng
Đặc trưng dễ nhận biết của người tham vọng, đó là luôn có mục tiêu, động lực và nhận thức được hình ảnh cá nhân. Họ luôn nỗ lực, cố gắng hết mình để thành công và giành được sự tôn trọng, ngưỡng mộ của người khác.
Tính cách con người tham vọng sẽ dễ tạo được sự tin tưởng, lôi cuốn người khác, luôn sống có hoài bão, tài năng và tràn đầy năng lượng. Đặc biệt, họ còn là người có tài ngoại giao, đĩnh đạc, đôi khi cũng quan tâm thái quá đến hình ảnh bên ngoài.
- Điểm mạnh: có ý chí, quyết tâm để thành công trong cuộc sống, sự nghiệp.
- Điểm yếu: thường xuyên rơi vào tình trạng “nghiện việc” và cạnh tranh với người khác.
- Động lực cốt lõi: muốn trở nên khác biệt, được công nhận, chú ý và ngưỡng mộ.
3.4. Tính Cách Người Cá Tính (The Individualist)
Người cá tính
Tính cách con người cá tính thường khá thất thường, sống chân thành với cảm xúc của mình, đồng thời khá khép kín và luôn từ chối giúp đỡ người khác vì thấy bản thân còn yếu kém. Đôi khi, những con người này còn rất bất cần và muốn tách biệt ra khỏi cuộc sống bình thường.
- Điểm mạnh: thẳng thắn, thông minh và trung thực
- Điểm yếu: u sầu, hay than vãn và có xu hướng tự hành hạ bản thân
- Động lực cốt lõi: muốn thể hiện bản thân, cá tính của mình, tự bủa vây xung quanh cái đẹp, luôn quan tâm đến cảm xúc.
3.5. Tính Cách Người Lý Trí (The Investigator)
Người lý trí
Đối với những người lý trí, họ khá sâu sắc, thích sự đổi mới, nhưng thường hay giấu diếm và sống khá tách biệt. Họ luôn hướng tới tri thức, muốn giàu kiến thức – vốn sống của bản thân. Vì lẽ đó, nên họ mong muốn mọi thứ diễn ra đều phải có ý nghĩa. Điểm đặc biệt của tính cách con người lý trí là không thích bày tỏ cảm xúc ra bên ngoài.
- Điểm mạnh: biết kiềm chế cảm xúc, giữ được sự cân bằng, biết nên làm gì và không nên làm gì.
- Điểm yếu: khá lập dị, khác người, cứng nhắc và tách biệt với mọi người.
- Động lực cốt lõi: muốn được sở hữu vốn kiến thức rộng lớn, hiểu biết mọi thứ để bảo vệ bản thân thật tốt trước những mối đe dọa.
3.6. Tính Cách Người Trung Thành (The Loyalist)
Người trung thành
Đây là những con người có trách nhiệm, đáng tin cậy, luôn cam kết và hướng đến sự an toàn. Họ chăm chỉ, nỗ lực để xứng đáng với lòng tin của người khác. Nhất là, tính cách con người trung thành thường rất xuất sắc trong việc tìm kiếm, giải quyết các vấn đề.
Thế nhưng, đôi khi họ cũng hành động trong thế phòng ngự, lẩn tránh và lo lắng. Họ thận trọng và cũng biết phản kháng, thậm chí là có chút chống đối, ương ngạnh.
- Điểm mạnh: sống và làm việc có cam kết, trách nhiệm, thường nhận được sự tín nhiệm của mọi người.
- Điểm yếu: còn hay nghi ngờ và không tin vào bản thân.
- Động lực cốt lõi: muốn có sự an toàn, sự che chở bởi người khác, luôn có sự chắc chắn và quan tâm đến thái độ của người khác với mình.
3.7. Tính Cách Người Nhiệt Tình (The enthusiast)
Người nhiệt tình
Với tính cách con người nhiệt tình, họ sẽ chủ động tham gia vào các hoạt động với thái độ vui vẻ, cởi mở, thể hiện sự ham học hỏi và luôn khao khát thúc đẩy ý tưởng mới. Có thể nói, đây là nhóm người có tính cách hướng ngoại, lạc quan và linh hoạt.
Đặc trưng nổi bật nhất của những người này là hài hước, dũng cảm và thực tế. Tuy nhiên, có lúc họ cũng áp dụng sai tài năng của mình, trở nên thái quá, thiếu kỷ luật.
- Điểm mạnh: giữ được tinh thần tích cực và có nhiều cơ hội phát triển bản thân.
- Điểm yếu: thường bốc đồng, mất kiên nhẫn.
- Động lực cốt lõi: luôn muốn duy trì sự tự do, hạnh phúc và không muốn từ bỏ những trải nghiệm tốt, cố gắng giữ cho mình một tinh thần hào hứng, bận rộn.
3.8. Tính Cách Người Mạnh Mẽ (The challenger)
Người mạnh mẽ
Biểu hiện của tính cách con người mạnh mẽ là tự tin, dứt khoát, quyết đoán và can đảm. Họ luôn muốn bảo vệ tất cả mọi người, thẳng thắn nhưng cũng khá bảo thủ, ương ngạnh bởi cái tôi quá lớn. Đặc biệt, người mạnh mẽ thường cảm thấy họ phải kiểm soát mọi thứ xung quanh, thi thoảng thích đối đầu và trở nên vô cùng đáng sợ.
- Điểm mạnh: làm việc khá hiệu quả, dễ đạt được thành công trong cuộc sống, sự nghiệp.
- Điểm yếu: khó kiềm chế những cơn giận dữ, không bao giờ cho phép mình bị tổn thương.
- Động lực cốt lõi: muốn chứng minh sức mạnh của mình, trở thành người quan trọng với cả thế giới và có xu hướng chi phối mọi người xung quanh.
3.9. Tính Cách Người Ôn Hòa (The peacemaker)
Người ôn hòa
Tính cách con người ôn hòa thuộc tuýp ổn định, lạc quan, cởi mở và đáng tin cậy. Họ dễ tiếp thu khiến cho mọi người đều cảm thấy an tâm, yên lòng. Đặc biệt, những người nhóm này thường muốn mọi thứ được vận hành mượt mà, không xảy ra bất kỳ mâu thuẫn nào.
Tuy nhiên, chính điều đó khiến họ trở nên tự thỏa mãn, hài lòng và luôn đơn giản hóa vấn đề trong các sự việc, tình huống.
- Điểm mạnh: thân thiện, cởi mở, điềm tĩnh và hành động chín chắn
- Điểm yếu: khá bướng bỉnh, không chịu thay đổi.
- Động lực cốt lõi: muốn tạo ra sự hài hòa, tránh căng thẳng, mâu thuẫn và ít có sự thay đổi.
Cùng Test online miễn phí tại đây
Trên đây là những thông tin chia sẻ về tính cách con người, yếu tố ảnh hưởng và gợi mở chi tiết về một số nhóm tính cách phổ biến trong cuộc sống hiện nay. Mong rằng, từ đó các bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức hữu ích, mới mẻ để nhận diện được tính cách của bản thân mình cũng như đối phương trong mỗi cuộc giao tiếp, giúp cho cuộc hội thoại thành công tốt đẹp.
Xem thêm nhiều điều thú vị tại… …Test Nhanh 3S